Teksten Westergasfabriek boek - Evert Verhagen

heid uiteindelijk jaren zou duren. Het aantal huurders breidde zich gestaag
uit, met onder meer DasArts, een postacademische theateropleiding,
Household Hardware, een groothandel in Marokkaanse huishoudelijke
artikelen, en de theatergroep Orkater. Toneelgroep Amsterdam (TGA) vond
in het transformatorhuis eindelijk de mogelijkheid om het lijsttheater
van de Stadsschouwburg in te ruilen voor de ‘zwarte doos’ waar de groep
onder Gerardjan Reinders zo naar uitzag. De tijdelijkheid weerhield TGA
er niet van het transformatorhuis te voorzien van een nieuwe vloer en
bedrading en om hoog op de gevel een logo aan te brengen in de vorm van
een rode bliksemschicht, naar een ontwerp van grafisch vormgever Anthon
Beeke. In het later gesloopte laboratoriumgebouw vestigde het Canadese
Cirque de Soleil zijn Europese hoofdkantoor, onder meer omdat het verwachtte
dat het op de Westergasfabriek aansluiting zou vinden bij het
culturele leven van Nederland.
Terwijl de vaste huurders voor continuïteit zorgden, bracht de
kortstondige verhuur van gebouwen juist afwisseling en verrassingen. De
gashouder werd niet alleen gebruikt voor opera's, maar ook voor modeshows,
tentoonstellingen, presentaties van nieuwe automodellen, circussen
en bedrijfsfeesten. Van 1993 tot 2000 hield Rocco Veenboer er zijn
befaamde dance party’s, later Awakenings geheten, die zich in de loop
der jaren ontwikkelden tot echte techno happenings. Vaak ook waren de
gebouwen het decor voor films, modereportages, commercials en videoclips,
onder andere van de Chippendales.
Vanaf 1995 werd voor de incidentele verhuur ook de meer zakelijke
markt ontgonnen. Het was de tijd dat bedrijven – vooral op het gebied
van marketing en communicatie - hun congressen en andere bijeenkomsten
als ‘belevenissen’ gingen organiseren en de Westergasfabriek – en de
gashouder in het bijzonder - was daarvoor een uitgelezen locatie.
De lijst van evenementen die vanaf 1993 op de Westergasfabriek
hebben plaatsgevonden, is schier eindeloos. Een van de hoogtepunten was
de uitvoering van het Helikopter Strijkkwartet van Karlheinz Stockhausen,
op 26 juni 1995. De Duitse componist had het stuk geschreven voor
de Salzburger Festspiele, maar daar was het door protesten van milieugroepen
nooit uitgevoerd. In het kader van het Holland Festival beleefde
het op de Westergasfabriek zijn wereldpremière. De leden van het Arditti
Kwartet bevonden zich in vier helikopters van de luchtmacht die
boven het terrein vlogen; beneden in het transformatorhuis zat Stockhausen
achter een mengpaneel om de strijkmuziek en het helikoptergeluid
die via antennes omlaag werd gezonden, hoorbaar te maken aan het publiek
in de zaal.
De Westergasfabriek bewees zich ook als een prachtige locatie voor festivals,
waarbij zowel de gebouwen als de terreinen eromheen konden worden
benut. De meeste festivals keerden jaarlijks naar de Westergasfabriek
terug, tot het moment dat dit door de saneringswerkzaamheden onmogelijk
werd. In 1994 vond voor het eerst het avant-gardistische
kunstfestival Triple X plaats. Het jaar daarop volgde het Drum Rhythm
Festival met zijn uiteenlopende swingende muzieksoorten, van hiphop en
dance tot ‘wereldmuziek’. Een recensie in de Volkskrant beschreef Drum
Rythm als ‘het leukste festival van Nederland’, en ‘nu eens niet een
tweedaags bad in bier en blubber’.