Wetenschapskatern 2005-2006 - Stichting MS Research

Reageerbuis voor analyse
van materiaal.
Instituut: Erasmus MC, Rotterdam
Looptijd van het onderzoek: 1 sep. 2002 – 1 jan. 2010
In deze periode zal Rinze Neuteboom 20 maanden besteden aan het onderzoek. De overige tijd zal
worden gebruikt voor het volgen van de opleiding tot neuroloog.
Subsidie:€ 192.727,- voor 4 jaar
6.2.2 Onderzoek naar de rol van vitamine D in MS (02-492 MS)
Doel van het onderzoek:
In dit project werd onderzoek gedaan naar een mogelijke invloed van vitamine D op MS. Hierbij werden
de volgende drie methoden gebruikt:
• Meten van het gehalte van werkzame stoffen van vitamine D bij MS-patiënten en gezonde
controlepersonen en deze met elkaar vergelijken.
• Bekijken of er een seizoensvariatie (dus verschil tussen zomer en winter) bestaat in het gehalte
van werkzame stoffen van vitamine D.
• Onderzoeken of er een relatie bestaat tussen multiple sclerose en erfelijke eigenschappen die iets
te maken hebben met vitamine D.
Achtergrond van het onderzoek:
In Europa en in de Verenigde Staten krijgt 1 op de 1000 mensen multiple sclerose. In landen rond de
evenaar daarentegen komt MS veel minder voor. Er bestaat dus een duidelijke geografische spreiding
in het voorkomen van MS, waarbij MS minder vaak wordt gezien in landen waar de zon veel schijnt.
Wellicht wordt deze spreiding veroorzaakt door een verschillend gehalte aan werkzame stoffen van
vitamine D in het bloed. Vitamine D wordt namelijk in de huid onder invloed van zonlicht omgezet in
de werkzame variant.
Verder is gebleken dat vitamine D niet alleen een belangrijke functie vervult bij de botstofwisseling
maar ook binnen het afweersysteem. Aangezien MS een ontstekingsachtige ziekte is waarbij het
afweersysteem niet op de juiste manier werkt, zou het heel goed zo kunnen zijn dat vitamine D hier
iets mee te maken heeft. In het verleden zijn in laboratoria al een aantal proeven (o.a. bij dieren)
gedaan waarbij gekeken is naar de rol van vitamine D bij MS. Daarentegen was nog weinig
patiëntenonderzoek verricht. Daarom was het nu van belang bij een grote groep MS-patiënten het
gehalte van werkzame stoffen van vitamine D in het lichaam te meten.
Bereikte resultaten:
Zowel in zomer als in winter is er bij 100 MS-patiënten en 100 gezonde controlepersonen bloed
afgenomen. In het laboratorium is daarna een groot aantal bloedbepalingen uitgevoerd. Na analyses
bleek er geen verschil te zijn in concentraties van werkzame stoffen van vitamine D tussen patiënten
en gezonde controlepersonen. Daarentegen waren er wel duidelijke verschillen te zien tussen zomer
en winter. Vervolgens is nog wat uitgebreider gekeken naar de invloed van verschillende factoren
zoals geslacht, leeftijd, het gebruik van multivitamines en de blootstelling aan zonlicht. Uiteindelijk
kon geconcludeerd worden dat vitamine D een licht beschermend effect leek te hebben voor
vrouwen. De relatie tussen MS en erfelijke factoren die iets te maken hebben met vitamine D wordt
op dit moment nog onderzocht.
Onderzoeker:
Regina Last, onderzoeksassistente (ongeveer 0,5 dag per week)
Drs. Jolijn Kragt, arts-onderzoeker neurologie (financiering via de programmasubsidie aan het MS
Centrum VUmc (zie paragraaf 3.2))
Begeleiders:
Prof. dr. Chris Polman, neuroloog
Prof. dr. Paul Lips, endocrinoloog
Prof. dr. Christien Dijkstra, neurobioloog
Dr. Barbara van Amerongen
Instituut: VU medisch centrum, Amsterdam
Looptijd van het onderzoek: 1 jul. 2003 – 1 jul. 2005
Subsidie: € 43.110,- voor 2 jaar
24