'Als je eenmaal in een negatieve context wordt geplaatst, dan wordt ...

Op de thee in Oekraïne
NOAB
Activa 54
Recent was ik in Oekraïne. Ik bezocht er een strafzitting, stuitte op een taalbarrière en verbaasde
mij over de snelheid waarmee de zaak werd behandeld. Mijn aanklacht tegen de corruptie viel
echter niet in goede aarde.
Door: mr. Sjef Römkens
De levensstandaard in Oekraïne is niet hoog. Het minimuminkomen
bedraagt € 90 per maand. Een goed salaris
is € 120 per maand. Een kop koffie kost € 0,50. De mensen
op het platteland leven praktisch autarkisch: wat ze
eten en drinken maken ze zelf.
Oekraïne is ook zeer
corrupt. Op de we-
‘Er stapte een
jongedame binnen die
perfect Engels sprak’
reldranglijst van corruptie
in de publieke
sector – de Corruption
Perceptions
Index 2011 – die 183
landen telt, staat Oekraïne,
samen met Rusland, omstreeks plaats 150. Voor
een goed begrip, Nieuw-Zeeland staat op nummer één
als minst corrupte land, vóór Denemarken en Finland,
Nederland bezet de zevende positie, Somalië sluit de
rij. Ik ontmoette er iemand die net was afgestudeerd als
tandarts. Omdat de opleiding gratis is, moeten afgestudeerden
drie jaar voor de overheid werken. De tandarts
behoorde tot de beste studenten en mocht een opleiding
tot kaakchirurg volgen. Die opleiding wordt gegeven in
een van de zeventien ziekenhuizen waar kaakchirurgen
werken. Overal moest de tandarts 17.000 dollar smeergeld
betalen om tot de opleiding te worden toegelaten.
Thee met een koekje
In een stad heb ik het Paleis van Justitie bezocht. Ik wilde
een strafzitting bijwonen om de sfeer te proeven. Mijn
begeleider wilde niet mee naar het Paleis van Justitie.
Het was volgens hem de hoge tempel van corruptie. Hij
wilde daar niet naar binnen. Om 9.00 uur in de ochtend
ging ik door de metaaldetector. Het apparaat stond er
voor de sier. Het functioneerde niet, zoals zo veel in Oekraïne.
Iedereen legitimeerde zich en liet in zijn tas kij-
ken. De bewakers vroegen mij niets en lieten mij zonder
controle passeren. Zij hadden kennelijk in de gaten dat
ik er niet bij hoorde. Alles is in cyrillisch schrift. Ik kon
dus niet lezen waar ik heen moest. Ik vroeg de bewakers
om een persoon die Engels spreekt. Een van de bewakers
ging weg en kwam even later terug met de mededeling
dat er niemand was die Engels spreekt. Daarop ben ik
iedereen die binnenkwam in het Engels en in het Duits
gaan aanspreken. Dat gaf de nodige ophef. Na tien minuten
verscheen een mevrouw die mij gebaarde haar
te volgen. We kwamen in een kamer van een andere
mevrouw. Zij sprak ook geen Engels. Daarop gingen we
naar de directeur van de rechtbank. Hij sprak ook geen
Engels.
Na een paar minuten stapte een jongedame binnen die
perfect Engels sprak. Ze was rechter in opleiding. Nadat
ik had uitgelegd wie ik was en waarvoor ik kwam,
was het ijs gebroken. Ik kreeg thee met een koekje. Om
10.00 uur zou een strafzitting van het gerechtshof beginnen.
Het gezelschap begeleidde me naar de zittingzaal.
De rechter in opleiding ging achter mij zitten en vertaalde
simultaan. Behandeld werd een zaak van twee
jongemannen, die een roofoverval op een meisje hadden
gepleegd. Het betrof een feit van één jaar eerder. Het
slachtoffer was, met haar moeder, in de zittingzaal aanwezig.
In eerste instantie was de eis drie jaar gevangenisstraf.
De rechtbank had de mannen tot twee jaar gevangenisstraf
veroordeeld. De officier van Justitie was in
hoger beroep gegaan. Toen de rechters binnenkwamen,
bleek de voorzitter een van degenen te zijn die ik bij de
ingang had aangesproken. Wij hebben een blik van herkenning
gewisseld. Het gerechtshof vroeg het meisje en
de moeder wat ze van de eis en de straf vonden. Nadat
beiden hadden gezegd dat ze die te hoog vonden, leek