Beleidskader Landschap en Cultuurhistorie - Provincie Noord-Holland

der groot is, waar de oorspronkelijke, vaak middeleeuwse
ontginningsstructuur nog vrijwel ongerept
aanwezig is.
In de hoogdynamische gebieden gaan de ontwikkelingen
soms zo snel dat het historisch gegroeide landschap
door de nieuwe ontwikkeling dreigt te worden
overvleugeld. Hiermee verliest het landschap aan
eigenheid, aan identiteit. In de hoogdynamische
gebieden is in de regel wel het besef aanwezig van de
noodzaak van een goede geleiding van de ontwikkelingen.
Ook in de minder dynamische gebieden gaan
de ontwikkelingen door. Deze ontwikkelingen voltrekken
zich in een minder spectaculair tempo en de
veranderingen die zij te weeg brengen lijken veelal
minder ingrijpend. Toch is ook bij deze kleine veranderingen
opmerkzaamheid geboden. Vele kleine ontwikkelingen
tezamen kunnen een vergaande verandering
van het landschap impliceren. Juist bij die
kleine veranderingen schuilt het gevaar in het terloopse,
welhaast ongemerkte karakter van de verandering,
waarbij kwaliteit als zand door de vingers
dreigt te glippen.
1.2 Aansluiten op de Nota
Belvedere
De Provincie wil met haar beleid ten aanzien van cultuur
en landschap aansluiten bij het gedachtegoed
zoals dat in de Nota Belvedere is vastgelegd. Deze
benadrukt het belang van landschap en cultuurhistorie
vanuit een ontwikkelingsgericht perspectief.
De Nota Belvedere wil bewerkstelligen dat ontwikkelende
partijen en mogelijk andere betrokkenen zich
bij de ontwikkelingen rekenschap geven van de landschappelijke
en cultuurhistorische kwaliteiten die een
gebied vertegenwoordigt. Belvedere kiest daarbij niet
voor behoud, noch voor ontwikkeling. Belvedere
kiest voor ‘behoud door ontwikkeling’.
Ook de Provincie staat een ontwikkelingsgerichte
benadering voor, met behoud van kwaliteit en het
ontwikkelen van nieuwe kwaliteit. De Provincie wil
ontwikkelingen dusdanig geleiden dat de landschappelijke
en cultuurhistorische kwaliteiten behou-
den blijven, worden ontwikkeld en waar mogelijk
worden versterkt.
De ontwikkelingen moeten zodanig worden uitgewerkt
dat de geschiedenis van het landschap leesbaar
blijft. Dat betekent dat men kenmerkende elementen,
patronen en structuren moet behouden, in de ontwikkeling
moet integreren en waar mogelijk in hun
nieuwe context een nieuwe betekenis, een hernieuwde
zeggingskracht moet geven. Tegelijkertijd
moet men daarbij niet schromen nieuwe kwaliteiten
aan het landschap toe te voegen. Het landschap van
Noord-Holland laat zich lezen als een geschiedenisboek,
maar dat is zeker geen gesloten boek. Ook de
geschiedenis is een levend systeem, dat zich doorontwikkelt.
Vanuit de gelaagdheid van het landschap
is het van belang dat ook deze generatie nieuwe kwaliteiten,
nieuwe cultuurhistorie, aan het landschap
toevoegt. Laat het de ambitie zijn dat komende generaties
even trots zijn op hetgeen onze generatie aan
het landschap heeft toegevoegd, als dat wij trots zijn
op hetgeen bijvoorbeeld de 17e eeuw voor ons landschap
heeft betekend.
1.3 Landschap, cultuurhistorie
en het ruimtelijke beleid
In het voorgaande is belicht hoe Noord-Holland in
het verleden uit een samenspel van natuur en mensenwerk
is geworden tot wat het nu is. Noord-
Holland is echter ook een dynamische provincie;
meer mensen willen er blijven wonen en er hun
brood verdienen. Dat betekent steeds meer ruimtelijke
aanspraken op dezelfde ruimte voor woongebieden,
bedrijfsterreinen en infrastructuur. Tegelijkertijd
is er de opgave om in de toekomst leefbaarheid,
identiteit en aantrekkelijkheid van een regio te
behouden. Hoe valt dit alles nu te ‘matchen’ en welk
ruimtelijk beleid heeft de Provincie daarbij?
1.3.1 Ruimtelijke kwaliteit
De beantwoording van deze vraag is vastgelegd in
de streekplannen van de Provincie, namelijk het
Ontwikkelingsbeeld Noord-Holland Noord en het
streekplan Noord-Holland Zuid. Evenals bij de
BELEIDSKADER LANDSCHAP EN CULTUURHISTORIE NOORD-HOLLAND ■ 11