Beleidskader Landschap en Cultuurhistorie - Provincie Noord-Holland

■ Nieuwe – veelal rode – bestemmingen op
nieuw aan te leggen veldeenheden1) .
■ Activiteiten in het kader van verbrede landbouw.
Naast het Streekplan Noord-Holland Zuid zijn voor
de Stelling van Amsterdam twee andere Streekplannen
relevant: het Ontwikkelingsbeeld Noord-
Holland Noord (zeer beperkt) en het Streekplan
Utrecht. In totaal zijn er binnen de Stelling van
Amsterdam circa 110 vigerende bestemmingsplannen,
waarvan circa 80 binnen de provincie Noord-
Holland en ruim 30 op het grondgebied van de provincie
Utrecht.
3.4.9 Kanaalzone
De kanaalzone kent drie parallelle vervoersassen, alle
georiënteerd op Amsterdam: het Noordzeekanaal
(1876), de spoorlijn Amsterdam-Haarlem (1839) en de
Trekvaart (1652). Deze trekvaart en spoorlijn zijn in
Nederland de oudste in hun soort. Het Noordzeekanaal,
met de doorsnijding van de duinenrij, de aanleg
van de sluizen, de drooglegging van het IJ en de
bijbehorende verdedigingswerken van de Stelling
van Amsterdam vormen een structuur waaraan de
industrialisatiegeschiedenis van Noord-Holland
prachtig is af te lezen.
Het Noordzeekanaal en de spoorlijn zijn dynamische
vervoersassen die permanent nieuwe investeringen
aantrekken. De historische investeringen horen,
samen met de vervoersassen waarlangs ze zijn
gedaan, tot het industrieel erfgoed. Dit erfgoed verhaalt
over het werk van onze voorouders en draagt
bij aan de identiteit en daarmee aan de leefbaarheid
van het gebied.
Kern van de culturele verbindingszone Noordzeekanaalgebied
is het hergebruiken en toeristisch recreatief
ontsluiten van in onbruik geraakte industrieel
erfgoedcomplexen langs het Noordzeekanaal, de
Zaan en de spoorlijn Amsterdam-Haarlem.
Binnen de Noordzeekanaalzone zijn acht industriële
erfgoedcomplexen benoemd die voor herbestemming
in aanmerking komen. (zie kaart B1, pag. 46)
3.4.10 Kennemerzoom
De Kennemerzoom is een in Nederland uniek landschap
dat zich kenmerkt door de hoge kwaliteit van
de architectuur en de aantrekkelijkheid van het landschap
in de kuststreek. De villaparken, buitenplaatsen
en zorgcomplexen in het groen, afgewisseld met
open weilanden, bepalen het aanzicht van dit groene
weeldelandschap. Bebouwing en bebossing liggen
vanouds op de strandwallen, terwijl de strandvlakten
lange tijd onbebouwd zijn gebleven en dit deels nog zijn.
Naast de noord-zuid verlopende structuren, bepaald
door de verschillen in de ondergrond, zijn de oostwest
verlopende vaarten en wegen kenmerkend voor
dit gebied. Het mozaïek van het landschap heeft een
kenmerkende maat die bepalend is voor de identiteit
van deze regio. In de bodem van de strandwallen liggen
archeologische vindplaatsen die getuigen van
vroege bewoning.
De Kennemerzoom is een hoogwaardig landschap
waarin geen grootschalig bouwprogramma past.
De ruimtelijke kwaliteit moet worden versterkt door
in kleinschalige plannen ruim aandacht te geven aan
vormgeving van architectuur, stedenbouw en landschapsarchitectuur.
3.5 Structuurlijnen
In het beleid ten aanzien van landschap en cultuurhistorie
neemt het begrip ‘structuur’ een centrale
plaats in. Van Dale omschrijft het begrip ‘structuur’
als ‘de wijze van opbouw van een samengesteld
geheel’. Het begrip structuur speelt zich af op verschillende
schaalniveaus:
■ Een gebied is een geheel samengesteld uit steden,
lintdorpen, wegen, waterlopen, dijken, verkavelingen
en beplantingen.
■ Een lintdorp is een geheel dat is samengesteld uit
een weg met bermen, een wetering en gebouwen.
■ Een gebouw is een geheel dat is samengesteld uit
muren, ramen en een dak.
■ Een raam is samengesteld uit een kozijn, roeden
en beslag.
BELEIDSKADER LANDSCHAP EN CULTUURHISTORIE NOORD-HOLLAND ■ 53