Beleidskader Landschap en Cultuurhistorie - Provincie Noord-Holland

Schapenburg ‘s Gravenland
(archief Bosch slabbers)
Behouden
■ De deels door kwel ondergelopen droogmakerij,
het Naardermeer.
Versterken
■ Bij herinrichting van de Horstermeerpolder de
verkavelingstructuur en de originele waterlopen
versterken.
■ Cultuurhistorische structuren van kleine kernen,
door bij ruimtelijke ontwikkelingen de cultuurhistorie
als uitgangspunt te nemen.
Nieuwe bebouwing een bijdrage laten vormen
aan de cultuurhistorische identiteit van de locatie.
4.10.3 De buitenplaatsen van
’s-Graveland
Het buitenplaatsenlandschap van ‘s-Graveland is
rechtstreeks ontstaan vanuit een ontginning, waarbij
‘werk met werk maken’ het leidend thema leek.
Begin zeventiende eeuw had Amsterdam voor de uitbreiding
van haar grachtengordel dringend zand
nodig.
Voor het winnen van het zand werd een concessie verworven,
die bepaalde dat men in een geometrisch
afgebakend blok zand mocht winnen. Voor het transport
van het zand werden de ‘s-Gravelandse Vaart en
de Weesper Trekvaart aangelegd. Op hun terugreis
namen de schepen Amsterdams huisvuil mee, dat
werd gestort op de reeds afgegraven delen. Na compostering
leverde dit een uiterst vruchtbare bodem op.
Na het voltooien van de zandwerkzaamheden is in
1634 het blok opgedeeld in eenheden, die vervolgens
onder de initiatiefnemers zijn verloot. Alle kavels
werden getransformeerd tot een buitenplaats. De
buitenplaatsen waren via de Weesper Trekvaart en
ook over land goed bereikbaar en vormden een
goede uitvalsbasis voor jachtpartijen op de Utrechtse
Heuvelrug.
De afzonderlijke buitens vloeiden ruimtelijk samen
tot een groter geheel, dat in zijn geometrische hoofdopzet
een sterk contrast vormde met het aanliggende
landschap. Daarbinnen vormden de afzonderlijke
tuinen geprivatiseerde oases.
Behouden
■ Het gehele rijksbeschermde ensemble van landgoederen
en buitenplaatsen inclusief lanen, zichtassen
en zanderijstructuur.
4.10.4 Stelling van Amsterdam
Binnen deze regio ligt een deel van de Stelling van
Amsterdam. Zie voor een omschrijving en beleid
paragraaf 3.4.8, pag. 51.
BELEIDSKADER LANDSCHAP EN CULTUURHISTORIE NOORD-HOLLAND ■ 137