Beleidskader Landschap en Cultuurhistorie - Provincie Noord-Holland

18
■
mogen geen afbreuk doen aan die structuur.
Het accent ‘behoud’ is van toepassing op:
■ Gebieden die zijn aangewezen als beschermd
stads- of dorpsgezicht, of die op de nominatie
staan om dat te worden, bijvoorbeeld: historische
kernen, villaparken, stadswijken, landgoederen
en buitenplaatsen.
■ Lijnvormige structuren, zoals dijken en lintdorpen,
die de cultuurhistorische ruggengraat van
een gebied vormen.
■ Archeologische vindplaatsen. Waar behoud in
situ (op de plek waar het zich onder de grond
bevindt) niet mogelijk is geldt een documentatieplicht.
2.1.3 Versterken
De strategie ‘versterken’ is vooral van toepassing op
gebieden waar weliswaar cultuurhistorische schakels
zijn verdwenen, waardoor de leesbaarheid is aangetast,
maar waar het landschap nog over voldoende
cultuurhistorische componenten beschikt om bij een
goede inpassing van de ontwikkelingen het verhaal
van het gebied weer leesbaar te maken. In deze gebieden
wordt de ontwikkeling ingezet als een vehikel om
de identiteit van het gebied te versterken.
De strategie van versterken kan vooral worden ingezet
bij:
■ Ruimtelijke ordeningsprojecten.
■ Landinrichtingsprojecten.
■ Natuurontwikkelingsprojecten.
■ Projecten op het gebied van stedelijke vernieuwing.
■ Projecten op het gebied van openluchtrecreatie.
2.1.4 Ontwikkelen/vernieuwen
In gebieden waar de leesbaarheid van de culturele
identiteit vrijwel geheel verdwenen is wordt ingezet
op het ontwikkelen van een nieuwe cultuurhistorische
identiteit, die mede is gebaseerd op hetgeen nog
aan cultuurhistorische waarden aanwezig is.
Bijvoorbeeld een oud ontginningslint of een oud verkavelingspatroon.
De Cultuurhistorische Waardenkaart geeft inzicht in
de nog aanwezige cultuurhistorische waarden.
PROVINCIE NOORD-HOLLAND
2.1.5 De vier pijlers van behoud door
ontwikkeling
In het verlengde van de hoofddoelstelling ‘Behoud
door ontwikkeling’ rust het beleid ten aanzien van
landschap en cultuurhistorie in Noord-Holland op
vier pijlers.
Deze zijn gericht op het behoud, versterken of ontwikkelen
van:
■ De landschappelijke en cultuurhistorische variatie.
■ De leesbaarheid van het landschap. Het gaat hierbij
om de leesbaarheid van de waterstaatkundige
geschiedenis, de ontginningsgeschiedenis, de
industrialisatie en de militair-strategische geschiedenis.
■ De historische en ruimtelijke samenhang, de
samenhang enerzijds tussen de historische structuren
onderling en anderzijds tussen de historische
structuren en de recentere ontwikkelingen;
■ De historische relaties tussen stad en land.
2.2 Landschappelijke en
cultuurhistorische variatie
2.2.1 Archeologie
De oudste cultuurhistorische objecten en structuren
zijn moeilijk leesbaar. Dit geldt met name voor de
archeologie die zich deels ondergronds afspeelt en
daarmee vaak onzichtbaar en minder makkelijk leesbaar
is.
Het landschap van Noord-Holland is het resultaat
van een lange geschiedenis van bewoning en inrichting.
Deze geschiedenis voert terug naar de periode
van de ijstijden.
In die periode (het pleistoceen) stuwden ijstongen de
Utrechtse Heuvelrug op en zijn de keileempakketten
afgezet die de basis vormen voor het oude land van
Texel en het voormalig eiland Wieringen. Ongeveer
tienduizend jaar geleden kwam een eind aan de periode
van de ijstijden en begon het Holoceen. Door een
aanmerkelijke klimaatverbetering smolt het noordelijk
landijs af. Als gevolg hiervan rees de zeespiegel,