Zijspanrijden

Zwaartepunt
Het begrip zwaartepunt is nou niet bepaald een specifieke zijspan-kreet,
maar aangezien we er o zo veel mee te maken hebben, en het voor het
goede begrip van de volgende hoofddstukken eigenlijk onontbeerlijk is, wordt
in dit hoofdstukje dat begrip, in direkte betrekking op zijspanrijden, wat nader
uit de doeken gedaan.
Het zwaartepunt is een rekenkundig begrip, t.b.v. het -aanzienIijk -
vereenvoudigen van allerlei anders zeer moeiIijke berekeningen. Het is dát
denkbeeldige punt in enig voorwerp, t.o.v. waarvan naar álle kanten het
gewicht van dat voorwerp even groot is. Als je dus, theoretisch, dat voorwerp
aan dat punt zou ophangen, dan zou dat ding in elke stand, die je het geeft,
stil blijven hangen, want het is Iinks noch rechts, boven noch onder, en voor
noch achter iets zwaarder, al hang je het op z'n kop.
Voor dit boekje kunnen we van deze kreet fijn gebruik maken, want het
werkt zeer verhelderend voor wat er gebeurt bij het nemen van bochten. Als
onze kombinatie stil staat, gebeurt er niks. Belasten we het spulletje, nog
steeds stil staand, dan zakt het wat in zijn vering, en verder weer niks. Gaan
we er vervolgens mee zuiver rechtuit rijden, dan roepen we al allerlei op ons
inwerkende krachten op, maar, extreme omstandigheden als aerodynamische
Iiftneigingen e.d. buiten beschouwing gelaten, we konstateren nog steeds
geen omvalneigingen: de bak en het achterwiel blijven nog steeds netjes aan
de straat.
Dat wordt plotseling héél anders, zodra we ook maar de geringste bocht
aansnijden! Direkt komt er dan een extra kracht bij om de hoek kijken, en wel
de middelpuntvliedende. Die is het, die meer of minder gewenst en
dientengevolge meer of minder fraai, de zijspanbak dan wel het achterwiel
optilt. De middelpuntvliedende kracht is een zuiver dynamische kracht, d.w.z.
hij treedt op onder invloed van onze snelheid, maar alleen tijdens het nemen
van bochten. D.w.z. hoe sneller de bocht hoe groter de kracht, maar ook hoe
kleiner de draaicirkel hoe groter de kracht.
Ook het gewicht van onze kombinatie speelt hierbij een niet onaanzienlijke
rol. Als we namelijk net als destijds de Vliegende Hollander als een
geestkombinatie gewichtloos de dreven onveilig zouden maken, dan had die
middelpuntvliedende kracht mooi geen vat op ons.
Nu snel weer terug naar het zwaartepunt. Het voorgaande zijsprongetje
van die middelpuntvliedende kracht staat daar in direkt verband mee, want
theoretisch mogen we stellen, dat die onze kombinatie aangrijpt in dat
zwaartepunt. De tekeningetjes in fig. 4 verduidelijken e.e.a. Er staan wat
getallen bijgeschreven, waarmee gewichten in kg. zijn bedoeld; onder de
11