0248;mestvergisting op boerderijniveau.pdf - BiogaS

'Mestvergisting op boerderijniveau'
Samenvatting
De Nederlandse overheid richt zich de laatste jaren op het stimuleren van duurzame
energie projecten. NOVEM voert in opdracht van het Ministerie van economische
zaken het programma Duurzame Energie Nederland (DEN) uit. Een onderdeel van
dat programma is het ondersteunen van gemeenten bij het inventariseren van het
Duurzame Energie (DE) potentieel met behulp van de duurzame energie scan.
Mestvergisting kan een aanzienlijke bijdrage leveren aan de doelstellingen van
duurzame energie in Nederland.
Er is bij gemeenten, maar ook andere betrokkenen, zoals initiatiefnemers en
belanghebbende omwonenden, onvoldoende bekend over de technische en
milieuhygiënische randvoorwaarden van mestvergistingsinstallaties. Daarom is er
behoefte aan een plan van aanpak voor het omgaan met, en het beoordelen en
behandelen van aanvragen voor mestvergistingsinstallaties op boerderijniveau. HAS
KennisTransfer heeft in opdracht van NOVEM een plan van aanpak geschreven,
waarmee gemeenten en initiatiefnemers ondersteund worden bij het doen realiseren
van mestvergistingsinstallaties.
De mogelijkheden die bestaan voor mestvergisting op boerderijniveau in Nederland
zijn in dit rapport uitgewerkt voor vier modules, te weten techniek/technologie,
ruimtelijke ordening, milieuwetgeving en bedrijfseconomie. In deze modules wordt
zowel de technische als economische haalbaarheid van mestvergisting op
boerderijniveau voor met name de initiatiefnemer weergegeven. Met name wordt
voor de vergunningverlener met behulp van stroomschema’s stapsgewijs uitgewerkt
in hoeverre mestvergisting op boerderijniveau is toegestaan, volgens ruimtelijke
ordening aspecten en voor milieu aspecten en wordt tevens de mogelijkheden voor
co-vergisting toegelicht.
Mestvergisting is een microbiologisch proces waarbij organische stof uit biomassa
onder anaërobe omstandigheden door methaanvormende bacteriën vergist wordt.
Het ontstane biogas uit mestvergisting wordt in een gasmotor verbrand en omgezet
in elektriciteit en warmte. Deze energie kan gebruikt worden op het eigen bedrijf of
geleverd worden aan derden (bijv. een energiebedrijf). De uitvergiste mest kan als
dierlijke meststof op landbouwgrond worden aangewend.
De vergisting van organische stof is een temperatuursafhankelijk proces. Bij een
hogere temperatuur verloopt het proces sneller, de biogasproductie wordt echter niet
significant hoger. Mesofiele mestvergisting in combinatie met een volledig geroerd
systeem met constante inhoud is vaak de meest geschikte optie voor vergisting op
boerderijniveau. Het mesofiele proces is het minst gevoelig voor pH- en
temperatuurschommelingen en de volledig geroerde vergister heeft normaliter de
kortste terugverdientijd, vraagt weinig arbeid en is relatief gemakkelijk realiseerbaar.
Volgens de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is een vrijstelling van het
bestemmingsplan en een bouwvergunning vereist. Voor de bouwvergunning is vooral
de wetgeving op het gebied van ruimtelijke ordening, met name het
bestemmingsplan, bepalend. Tijdig vooroverleg tussen initiatiefnemer en gemeente
is dan ook van essentieel belang om tot een gestroomlijnde vergunningverlening te
komen. De algemene lijn van het ruimtelijke ordeningsbeleid is dat er terughoudend
moet worden omgegaan met verstening van het buitengebied. Zolang een
mestvergistingsactiviteit valt onder het begrip “normale agrarische bedrijfsvoering” is
mestvergisting in het buitengebied toegestaan.
'Vergunningverlening en haalbaarheid van vergisting van mest en biomassa'
VII