0248;mestvergisting op boerderijniveau.pdf - BiogaS

'Mestvergisting op boerderijniveau'
In een co-vergistingsinstallatie worden biogas en digestaat geproduceerd. Biogas
kan worden omgezet in elektriciteit en warmte. Deze producten dienen eventueel
voor eigen gebruik bij een ‘vergister op boerderijniveau’ en bij een grootschaliger
installatie zullen de producten aan diverse afnemers worden geleverd. Denk hierbij
aan elektriciteit via het elektriciteitsnet, warmte aan afnemers in de directe nabijheid
en meststoffen aan land- en tuinbouwbedrijven in de nabijheid van de installatie.
Biogas bestaat voor circa 60% uit methaan en verder grotendeels uit koolzuurgas
(CO 2 ). Uit het biogas kan duurzame elektriciteit en warmte worden geproduceerd in
warmtekrachtinstallaties.
Overigens wordt bij traditionele mestopslag ook een hoeveelheid methaan gevormd,
maar dit verdwijnt dan als schadelijk broeikasgas. Bij anaërobe vergisting wordt de
methaanproductie uit de biomassa zelfs gestimuleerd en nuttig toegepast.
In Duitsland en Denemarken wordt deze technologie op grote schaal toegepast voor
de productie van duurzame energie. In Nederland wordt in de waterzuivering
eveneens op grote schaal biogas geproduceerd via vergistingsprocessen.
Zie bijlage 3 voor droge-/organische stofgehalten en biogasopbrengsten van diverse
co-producten.
6.2 Techniek
Co-vergisting vindt plaats in een afgesloten reactorvat, waarin micro-organismen in
afwezigheid van zuurstof biogas produceren uit organische stof. Deze organische
stof is dus niet alleen afkomstig uit drijfmest, maar ook uit ander organisch materiaal.
Naast energie worden vloeibare meststoffen geproduceerd.
Bij de keuze van co-producten dan wel de voorbehandeling zijn enkele aspecten van
belang:
• Vrij van zand e.a. bezinkbare, niet of matig afbreekbare stoffen. In een
vergistingstank vormen bezinkingslagen een groot probleem. Ook
veroorzaakt zand slijtage aan- en kans op verstoppingen van pompen e.d.
Via een bezinkingsstap is vaak al veel zand af te scheiden. Uiteraard moet
het co-product dan wel al verpompbaar zijn.
• Goed vermalen. Te grof materiaal, zeker als het ook veel vezels bevat, zoals
hout, maar ook bermgras, verteert niet of te traag. Deeltjes moeten niet groter
zijn dan enkele millimeters.
• Het drogestofgehalte van het co-product. Een te hoog drogestofgehalte van
co-producten maakt verpompen onmogelijk en levert het gevaar op van te
dikke biomassa in de reactor, waardoor menging ervan niet meer goed
mogelijk is. Een te laag drogestofpercentage (organische stofgehalte) levert
slechts te weinig biogas op. (Van Lent en van Dooren, 2001, Nijssen, et al.,
1997)
Daarnaast is een gecontroleerde toevoer van co-producten aan het
vergistingsproces noodzakelijk. Sterke fluctuaties in temperatuur, zuurgraad en de
hoeveelheid beschikbaar af te breken organische stof kunnen de micro-biologische
populatie remmen, zodat het vergistingsproces stagneert of zelfs stopt. Opnieuw
opstarten van de vergistingsinstallatie kost veel tijd en vermindert daardoor de
hoeveelheid geproduceerd biogas op jaarbasis enorm. De meeste co-producten
moeten dan ook in kleine porties met een frequentie van bijvoorbeeld 1 à 2 keer per
etmaal worden ingebracht. Goede menging in de vergistingstank wordt uiteraard nog
meer van belang.
Het is dus zaak dat getracht wordt om een constante stroom van co-producten te
generen. Een constante toevoer naar de vergister van biomassa met een nagenoeg
gelijke samenstelling, is echter zeer moeilijk te realiseren. Door de temperatuur en de
'Vergunningverlening en haalbaarheid van vergisting van mest en biomassa' 65