raamwerk moderne vreemde talen in het secundair beroepsonderwijs

6. LEERLAST
Bij het maken van inschattingen over de hoeveelheid tijd die nodig is om bepaalde taleneindtermen in
het secundair beroepsonderwijs te bereiken speelt een aantal factoren een rol:
• Het instroomniveau;
• Het gewenste uitstroomniveau;
• De effectiviteit van het onderwijsleerproces.
In deze paragraaf gaan we in op de eerste twee factoren. Op de derde factor komen we terug in de
volgende paragraaf waarin de vormgeving van het talenonderwijs besproken wordt.
De onderliggende niveau-indeling van het Common European Framework en het Raamwerk MVT
maakt het mogelijk om doorlopende leerlijnen uit te zetten in het onderwijs in de moderne vreemde
talen. De overgangsmomenten van het ene schooltype naar het andere kunnen als het ware afgetekend
worden in de cellen van de niveau-indeling.
Het taalcompetentieprofiel bij de instroom wordt bepaald door wat bereikt is in het voortraject, in
vmbo of havo of anderszins.
Bij de instroom is het van belang vast te stellen
• Welke talen de leerling beheerst;
• Welk niveau hij/zij voor de verschillende vaardigheden in elke taal heeft bereikt;
• In welke mate de leerling de vreemde taal daadwerkelijk kan gebruiken in de praktijk.
De meest betrouwbare manier om het instroomniveau vast te stellen is het afnemen van instaptoetsen
en het doen van een taalassessment in de beginperiode van het beroepsonderwijs. Veel algemene
informatie zal echter beschikbaar komen als eenmaal de behaalde examenresultaten voor de talen in
vmbo en havo gerelateerd kunnen worden aan de Europese niveauschalen. Een eerste, voorlopige
indicatie op basis van een door CITO en SLO uitgevoerd -kleinschalig- onderzoek geeft het volgende
aan4:
• Voor Engels wordt in de eindexamens een hoger niveau behaald dan het niveau dat af te leiden is
uit de examenprogramma's; voor Duits stemmen examenresultaten en examenprogramma's
redelijk overeen; voor Frans ligt het gerealiseerde niveau op het examen vaak een niveau lager dan
omschreven in het programma.
• De luistervaardigheid voor Duits ligt bij de examens havo op B2.1, voor mavo d net boven B1.1,
voor mavo c net boven A2.2. Voor Frans zijn alleen gegevens van vwo: net boven B1.2,
4 Hest, Erna van, J.H.A.L. de Jong & Gé Stoks (2001). Nederlandse taalkwalificaties in Europees verband,
Enschede/Arnhem: SLO.
14 Raamwerk Moderne vreemde talen in het secundair beroepsonderwijs