Gehoor in onderzoek 2011 - Fenac

Is het nut van contextinformatie bij spraakverstaan te zien in de hersenen?
Officiële titel: Een missertje in de hersenen: Gedrags- en neurale correlaten van expliciete, cognitieve
processen tijdens het verstaan van spraak [Mismatch in the brain: Behavioral and neural
correlates of explicit, cognitive processes during speech comprehension]
Uitvoerende organisatie: KNO / Audiologie, VUmc, Amsterdam; Linnaeus Centre for Research on Hearing and
Deafness (HEAD) of Linköping University, Sweden
Looptijd: 11/2009 - 11/2011
Aard en omvang: postdoc-onderzoek; 1,5 mensjaar
Contactpersoon: Mw. Dr. A.A. Zekveld, aa.zekveld@vumc.nl
De inspanning die nodig is om spraak te verstaan wordt door diverse factoren beïnvloed. In achtergrondlawaai of als er
sprake is van gehoorverlies, wordt er een groter beroep gedaan op de cognitieve verwerking en het gebruik van de
capaciteit van het werkgeheugen. Extra informatie over de spraakinhoud kan de cognitieve belasting onder moeilijke
luistersituaties echter weer reduceren. Het doel van deze studie is om te bepalen welk effect versterkende dan wel
belastende informatie, de SNR in ruis, de leeftijd en het gehoorverlies hebben op het spraakverstaan en op de hersenactiviteit
die optreedt bij het luisteren. We gaan het effect van contextinformatie onderzoeken aan de hand van visueel
aangeboden woorden (“cues”) die al dan niet behulpzaam zijn bij het spraakverstaan. De woorden gaan vooraf aan de
auditieve presentatie van spraak in ruis. Hersenactiviteit wordt gemeten door middel van ‘functional Magnetic Resonance
Imaging’ (fMRI).
Dragen auditieve en cognitieve factoren evenveel bij aan luisterinspanning?
Officiële titel: Luisterinspanning: het ontwarren van de relatieve bijdragen van auditieve en cognitieve
functies aan de luisterinspanning tijdens spraakherkenning [Effort during listening:
disentangling the contribution of auditory and cognitive functions to listening effort
during speech comprehension]
Uitvoerende organisatie: KNO / Audiologie, VUmc, Amsterdam
Looptijd: 11/2009 - 11/2011
Aard en omvang: postdoc-onderzoek; 3 mensjaren
Contactpersoon: Dr. T. Koelewijn, t.koelewijn @vumc.nl
Een belangrijke klacht van slechthorenden is een toegenomen mentale stress en vermoeidheid als gevolg van de extra
inspanning die tijdens het luisteren gevraagd wordt. Spraakverstaan berust op auditieve en cognitieve (werkgeheugen,
taalvaardigheid) functies. Het is echter onbekend welke bijdrage beide functies leveren op de luisterinspanning. Dit
project onderzoekt die relatieve bijdragen. Daarbij wordt pupilverwijding als een objectieve maat van mentale
inspanning gebruikt en vragenlijsten als subjectieve maat. Zowel jonge als oude normaalhorende en slechthorende
proefpersonen nemen deel. Binnen- en tussenproefpersoonverschillen worden onderzocht.
Uitbreiding van het veel gebruikte SII-model voor spraakverstaan
Officiële titel: Ontwikkeling van een model voor spraakperceptie bij diverse condities en luisteraars
[Development of a model describing speech reception for different conditions and
listeners]
Uitvoerende organisatie: KNO / Audiologie, VUmc, Amsterdam; Klinische & Experimentele Audiologie, AMC,
Amsterdam
Looptijd: 03/2008 - 03/2011
Aard en omvang: postdoc-onderzoek; 2 mensjaren
Contactpersoon: Dr. J. Lyzenga, j.lyzenga@vumc.nl
De spraakverstaanbaarheidsindex SII wordt veel gebruikt om spraakperceptiescores van normaalhorende luisteraars in
stationaire ruis te voorspellen. Het doel van dit onderzoek is om de SII uit te breiden naar een groter aantal luistercondities.
Als eerste is gekeken naar een uitbreiding van het model naar slechthorende luisteraars met compressieverlies. Dit
deel is succesvol afgesloten voor stationaire ruis en heeft geresulteerd in een publicatie in JASA, maart 2010. Momenteel
wordt gewerkt aan de uitbreiding van het model om woordscores voor de klinische spraakaudiometrie te voorspellen
uit het bijbehorende toonaudiogram. Hierna zullen we onze aandacht vestigen op spraakverstaan in fluctuerende ruis,
zowel voor normaalhorende als voor slechthorende luisteraars.
Revalidatie - Fundamenteel onderzoek 33