Buiten de Orde 2010 winter

BUITEN de ORDE
JC: Ik ben anarchist en dus agnost. Veel van mijn anarchistische
vrienden hebben bijna dezelfde visie als ik. Maar er zijn ook enkele
anarchisten die bijvoorbeeld worden geïnspireerd door de (islamitische,
J.B.) Soefibeweging. Voor mij is de godsdienst een dwangmatige
en hiërarchische instelling, wat een reden is om die niet alleen
te verwerpen, maar ook te vernietigen. Godsdienst is niet hetzelfde
als spiritualiteit. Al ben ik tegen godsdienst, ik ben niet een van die
moderne mensen die de rede verheerlijkt en spiritualiteit ontkent.
MT: Ik heb al gekozen geen godsdienst aan te hangen voor ik iets
over het anarchisme wist wegens mijn persoonlijke ervaringen in
de familie en in de grotere maatschappij. Ik heb me al kritisch
opgesteld tegen de strikte macht of controle die de godsdienstige
instellingen al in Indonesië uitoefenden nadat ik eerst van
enkele vrienden hun standpunten over godsdienst had gehoord.
Maar in anarchistische kringen ‘hebben’ veel vrienden nog een
godsdienst of hebben zij nog niet genoeg lef om openlijk uit te
komen over hun kritiek op de godsdienst. Gewoonlijk zoeken zij
naar een compromis waarbij zij nog respect kunnen tonen voor
hun families of godsdienstige omgeving.
In dit Indonesië als land met het grootste aantal islamitische
inwoners in de wereld zijn deze normen heel streng in ons ingeplant,
van ons afgedwongen, op onze nek geschoven en ons
controlemechanisme geworden, vanaf ons gezin tot onze maatschappij
en de staat. Maar veel van ons hebben deze kwesties ter
discussie gesteld en zien de godsdienst als een oorzaak van de
overheersing en de machtsuitoefening die moet worden vernietigd.
Enkele anarchisten gaan dieper op dit thema in en schrijven
vanuit een anarchistisch perspectief kritieken op de islam.
PM: Als we spreken over de anarchistische beweging, dan kan ik
je vertellen dat de godsdienst daarin geen enkele rol speelt. Maar
een van mijn vrienden is moslim en ook anarchist. En ja, hij kan
enkele parallellen vinden tussen het anarchisme en de islamitische
tradities. Hij werkt zelfs als redacteur in een uitgeverij die
meer gericht is op de publicatie van islamitische boeken.
PM: Ik weet niet of ik dat een ‘sterke samenhang’ kan noemen,
maar ja, in Indonesië kennen bijna alle anarchisten (de mensen
die zichzelf anarchist noemen) elkaar.
MT: Ik kan wel zeggen van ja, misschien omdat we merken dat we
een minderheid zijn. De banden tussen ons zijn erg sterk, er is
een gevoel dat ieder van ons de andere hulp moet bieden en er
is een verlangen om alles te weten over de activiteiten van andere
vrienden. Maar door de geografische en financiële situatie van de
mensen in Indonesië is het heel moeilijk om elkaar te ontmoeten
voor een persoonlijk gesprek. Gewoonlijk communiceren we met
het internet of de telefoon.
PM: Ik kan niet spreken namens alle anarchisten in Indonesië,
maar persoonlijk denk ik dat ik tot op zekere hoogte deze strijd
kan steunen. Ik was ook betrokken bij de strijd voor Vrij Oost-
Timor (Timor Leste) voordat zij een onafhankelijke staat werd en
een corrupte regering kreeg.
MT: Je moet begrijpen dat ieder deel van Indonesië zijn eigen
problemen heeft. Juist daarom zullen de anarchisten altijd actie
voeren en verzet plegen op een manier die passend is voor de
problemen waarmee zij allereerst in hun eigen woonplaats te
maken hebben. Wij vermijden methoden die ‘vertegenwoordigers’
met zich meebrengen (in tegenstelling tot de meerderheid van
linkse partijen) en juist daarom bouwen we onze bewegingen en
acties op in de plaatsen waar we toevallig wonen. En ook omdat
er geen anarchistische vrienden zijn die in die verre plaatsen
wonen (feitelijk is er één vriend in Atjeh, maar hij heeft nog niet
veel kunnen uitrichten omdat hij er ook pas is aangekomen).
Maar we zijn ons wel bewust van wat er in die plaatsen gebeurt
en we ondersteunen alle vormen van strijd die zich tegen het
gezag van de staat keren en elke autonome strijd. Maar er is een
tegenstrijdigheid wanneer we kijken naar de strijd van het volk
daarginds, dat zichzelf van de Indonesiërs wil bevrijden om een
nieuwe natie te vormen, zoals je bijvoorbeeld kunt zien in het geval
Oost-Timor. Het systeem blijft hetzelfde, alleen de regering en de
macht hebben nieuwe gezichten. Intussen bediscussiëren we deze
onderwerpen vanuit verschillende visies, vooral in de context van
het staatsgezag, het militarisme en de uitbuiting van het milieu.
JC: Het Indonesië van vandaag verschilt niet zo veel van het
Indonesië onder de Nieuwe Orde van Soeharto. Wat ik daarmee
wil zeggen is dat degenen die weigeren zich aan de tegenwoordige
machten te onderwerpen nog steeds worden vervolgd.
Tegenwoordig hebben de leiders van Indonesië van de fouten van
hun voorgangers geleerd en is hun onderdrukking beter georganiseerd.
Zoals onder de Nieuwe Orde dissidentie op een wrede
manier werd kaltgestellt, zo gaat dat niet meer. De mensen die nu
in Indonesië aan de macht zijn, laten het valse beeld zien dat zij
niet met geweld reageren, en ze maken van de illusie van vrede en
veiligheid een fantastische vertoning. Daardoor zijn steeds meer
mensen vóór de regering – en anders zijn zij het alleen maar met
de huidige leiders niet eens. De meerderheid van de bevolking
stelt de hiërarchie en de macht zelfs gelijk met de gerechtigheid.
MT: Diverse mensen van ons hebben al te maken gekregen met
onderdrukkende acties van de staat, zoals terreur, intimidatie,
politie-invallen en arrestaties. Om verder te gaan met het antwoord
van JC, we blijven ons bewust van de toestand en we proberen
ons niet te laten beïnvloeden door het beeld dat ons door
de staat wordt voorgeschoteld. We proberen ook meer aandacht
te schenken aan problemen als zekerheid en veiligheid door een
begin te maken met een soort ‘veiligheidscultuur’ als iets dat moet
27