Buiten de Orde 2010 winter

BUITEN de ORDE Winter 2010-2011
met de wet had betekend, dan had die botsing gewoon moeten
plaatsvinden. Zonder wetten te trotseren zijn arbeidersrechten
en -belangen nu eenmaal niet effectief te verdedigen.
gedwongen ontslagen. Het is buitengewoon schamel, en het is te
hopen dat vakbondsleden ook dit akkoord frontaal afwijzen en
doorgaan met acties.
Hoe is deze tegenslag te verklaren? Aan de strijdbaarheid
van TNT-personeelsleden lag het op zichzelf bepaald niet. De
stakingen kregen flinke steun, en al eerder waren er kleinere,
deels wilde, stakingen die de woede tot uitdrukking brachten.
Probleem was echter vooral de vakbondsstrategie. Die kende
enkele ernstige gebreken. Om te beginnen accepteerden de
vakbonden het principe van de reorganisatie, en erkenden ze
ook dat gedwongen ontslagen daarbinnen niet te vermijden
waren. Als je al begint een deel van je inzet bij voorbaat weg te
geven, moet je niet verbaasd zijn als je in het conflict zelf nog
meer moet verspelen. De inzet had moeten zijn: núl mensen de
deur uit, geen énkel gedwongen ontslag! Misschien was dat niet
te bereiken, maar dat blijkt slechts in de strijd zélf. Al beginnen
met erkennen dat sommige collega’s eruit moeten, ondermijnt de
strijd echter al bij voorbaat.
Bovendien lag in deze opstelling de erkenning besloten van
het belang van TNT als commercieel bedrijf. Als je dát eenmaal
erkent, dan wordt het buitengewoon moeilijk om hard nee
te blijven zeggen als commerciële noodzaak kostenbesparing
onvermijdelijk maakt, ook al gaat dit ten koste van het personeel.
Een goede opstelling had ingehouden dat de commerciële
belangen van de TNT-directie domweg niét het probleem van het
TNT-personeel zijn, en niet ten koste van dat personeel mogen
worden doorgedrukt. Als banen en goede lonen en lage werkdruk
en goede werksfeer ten koste gaan van de winst, dan is dat pech
– voor de winst.
Het front werd ook nodeloos smal doordat er niet naar solidariteit
werd gezocht onder personeel van de andere postbedrijven.
Dat was een gemiste kans. TNT-ers zijn immers niet de enigen
die last hebben van die geliberaliseerde postmarkt: we zagen
al met wat voor erbarmelijke arbeidsvoorwaarden – stukloon
– personeelsleden van bijvoorbeeld Sandd zijn opgescheept. De
slechte behandeling van deze mensen is het breekijzer waarmee
bijvoorbeeld Sandd inbreekt op de markt. Om dit spel te doorbreken
was een staking van de héle postsector, van ál het personeel
in álle bedrijven, op zijn plek geweest. Dan had de afwijzing
van de ontslagen bij TNT gecombineerd kunnen worden met het
eisen van afschaffing van stuklonen in de sector, het afdwingen
van een gelijk en behoorlijk, uurloon in álle postbedrijven, ja met
een strijd om de hele postsector weer onder te brengen in één
openbaar nutsbedrijf dat de hele postvoorziening uitvoert. De
Vrije Bond riep in uitgedeelde pamfletten om de strijd deze kant
op te sturen.
Het blijft nodig om deze koers onder vakbondsleden en nietleden
te bepleiten, en tegelijk erop aan te dringen dat die strijd in
handen komt van de personeelsleden zelf. Want dat is het derde
vakbondsgebrek: de hele strategie werd feitelijk van bovenaf,
vanuit vakbondsbestuurders, buiten de directe zeggenschap
van het personeel, bedacht en opgelegd. Vakbondsleden werden
geraadpleegd, jazeker. Maar het laatste woord kwam steeds
– zoals gewoonlijk – uit het hoofdkantoor van de vakbonden.
Daarin verandering helpen aanbrengen, dient, naast het aandringen
op een radicalere strategie en scherpere eisen, inzet te
zijn voor anarchisten die aan voortgaand verzet in de postsector
willen helpen bijdragen.
BRONNEN:
Voor dit artikel heb ik onder meer gebruik gemaakt van berichtgeving
op de website van Red de postbode: http://www.reddepostbode.nl
en van artikelen op mijn eigen weblog, http://peterstormschrijft.wordpress.com.
40
Als banen, goede lonen, lage werkdruk
en goede werksfeer ten koste gaan van
de winst, dan is dat pech – voor de winst
Tweede zwakte was het smalle front dat de bonden kozen.
TNT’ers staakten. Maar niet allemaal: vakbonden riepen het
personeel dat via flexcontracten, bijvoorbeeld via een uitzendbureau,
voor het bedrijf werkte, nadrukkelijk niét op om mee te
staken. Daarvoor werden behendige juridische redeneringen in
stelling gebracht. Maar het betekende dat het bedrijf moeilijker
echt plat te leggen was, en dat de staking minder effectief werd.
Als verbreding van de staking tot héél het personeel een botsing