Descarga en formato PDF (3,2 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

terceiro, Deus, para que adiante unha morte que sabe segura. A intervención de Deus
nas relacións amorosas non é nova no trobador portugués: aparecera xa como posibilidade
última de salvación na cantiga II, e como responsábel da dureza da senhor na
III. Agora temos tamén o Amor aliado coa dama para destruír o namorado, porque el
é o causante tanto de que o trobador perda o sén como de que ela perda a mesura,
desdobrando, máis unha vez, os seus efectos nocivos nunha construción bimembre.
Por último, debemos salientar os abruptos encabalgamentos, habituais na obra do
noso trobador, e a violenta hipérbole que deixa, nas tres estrofas, o suxeito da primeira
frase do refrán no verso anterior: Deus (I-II), Nostro Senhor (III).
Notas aos versos
Pero Meendiz de Fonseca
3. Paxeco-Machado, mantendo a letra dos apógrafos, transcriben avidar. A respecto
deste vocábulo consideramos conveniente reproducir as palabras do profesor
Rodrigues Lapa: “Este termo, não dicionarizado, parece-nos emergir dos
Cancioneiros, onde anda por vezes confundido com ajudar por uma dupla conspiração
da forma gráfica e do valor semântico. Em provençal significa ‘animar, sustentar,
dar vida’, e esse sentido, a que se pode juntar o de ‘favorecer, apoiar, engrandecer’,
conservou em português arcaico” 40 .
Mais este vocábulo tamén tiña, en provenzal, o significado de ‘acender, inflamar’
41 . Resulta evidente que mantermos a lectura dos apógrafos non deturparía o sentido
do verso, senón que, inclusive, o reforzaría; non obstante, transcribimos ajudar
porque o feito de que, agás Lapa, ningún estudoso, nin da lírica nin da prosa, recolla
o termo avidar, recomenda prudencia até que se realice unha comprobación sistemática,
en todo o corpus, dos casos en que os editores o puidesen ter substituído sen
daren conta da mudanza.
5. Paxeco-Machado e Nunes: Lhi. Supomos que o emprego da maiúscula é unha
forma de especificar que o pronome se refere a Deus, mais consideramos superflua
tal indicación.
6. Paxeco-Machado: moirer reproducindo a letra de B, mais Tavani 42 demostrou
que a grafia de B ten o seu correspondente en V como , e que non existiron
esas supostas formas analóxicas do infinitivo morrer.
40 Cf. M. Rodrigues Lapa, “Glosário”, in Cantigas…, op. cit., s.v.
41 Cf. T. García-Sabell, Léxico Francés nos Cancioneiros Galego-Portugueses. Revisión crítica, Vigo,
Galaxia, 1991, p. 49.
42 Vid. “Appunti sulla grafia e la pronuncia del portoghese medievale. I. moirer/morrer”, Convivium,
XXXI, 1963, pp. 214-216.
43