Descarga en formato PDF (3,2 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Pero Meendiz de Fonseca
fidelidade aos apógrafos. Actualmente, tamén está documentada a existencia da
forma “cerome” 89 .
4. Braga: mez: probabelmente sexa unha gralla, xa que non existe correspondencia
ningunha coa lección de V.
5. Temos neste verso a única documentación que aparece na poesía trobadoresca
do nome destes días da semana na forma de orixe pagá. Aínda que cabería a posibilidade
de pensarmos no emprego intencionado por parte de Meendiz da Fonseca das
forma castelás debido a que estaba escarnecendo a un portugués, Perez Correa, que
andaba a traballar a prol de Castela e en contra de Portugal, a presenza nas Cantigas
de Santa Maria das formas mercores (393.17) e vernes (69.75; 367.56) parece apoiar
o mantemento das formas etimolóxicas latinas derivadas de nomes profanos, a carón
das formas innovadoras segunda-feira, terza-feira, etc.
7. Lapa: [E] semella-me busnardo. Parécenos desnecesaria a integración porque
sacrifica á isometría do verso a forza dunha imaxe que actualiza o escarnio, xa que
non se trata unicamente de satirizar a ruindade de Paio no pasado, mais tamén no presente.
Ao optarmos por non integrar, caemos en contradición co que realizamos nas
cantigas de amor; non obstante, consideramos que as cantigas de escarnio forman un
xénero moito menos codificado que o de amor e, dada a dificultade desta composición,
preferimos non intervir.
Nesta fidelidade á lección dos apógrafos, sentímonos avalados por ilustres precedentes.
O problema da hipometría dun verso, segundo Celso Cunha 90 , non ten por
que se deber a erro do copista e, na súa opinión, emendalo significa ter un concepto
mecanicista da versificación das cantigas. Tamén Elsa Gonçalves, perante as innumerábeis
modificacións que os distintos editores fixeron no cancioneiro de Don
Denis, declaraba:
56
Uma breve reflexão sobre estes dados sugeriu-me algumas dúvidas quanto à legitimidade
da atitude crítica que consiste em resolver os problemas da edição de texto com a eliminação
ou acrescento de palavras, a fim de obter, a todo custo, a isometria estrófica.
Esta dúvida precisa de ser fundamentada com a análise, caso a caso, de todos os versos
do cancioneiro dionisino que foram regularizados. Por agora, limitar-nos-emos a observar
o seguinte: a) uma aparente hipometria poderá significar que o poeta previu a exis-
89 Vid. J. P. Machado, “Comentários a alguns arabismos de Nascentes”, Boletim de Filologia, t. VI,
Lisboa, 1940, pp. 225-328.
90 Vid. C. Cunha, Estudos de Versificação Portuguesa (Séculos XIII a XVI), Paris, Fundação Calouste
Gulbenkian, Centro Cultural Português, 1982, especialmente as pp. 166-168.