Descarga en formato PDF (3,2 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

da cantiga, prescindiu dos apógrafos e editou E chegou per ũa strada. A nosa lección
está baseada en dous elementos fundamentais: o feito de esta palabra estar subliñada
en B, como acostuma nos nomes propios, e que nas cantigas de Afonso X (B 494 / V
77) e Gomez Barroso (B 1445 /V 1056), únicas en que aparece o topónimo Granada,
os apógrafos presentan graada coa evolución galego-portuguesa na caída de -n- 100 .
Non é difícil explicar o lapso do copista nunha vogal repetida.
14. Paxeco-Machado e Braga non puntúan despois de descalço, polo que a exclamación
perde forza e o verso fica sen sentido.
15. Este verso e o seguinte son interpretados por Lapa como: “quando ninguém
esperava nada de homem tão ordinário”. O verbo catar na forma reflexiva e rexendo
a preposición “de” ten na Idade Media os significados de ‘desconfiar, preocupar-se
de/por’, como fica documentado nos seguintes exemplos:
… ca tu havias comigo tregoas e non me catava de ti 101 .
… era ome muyto onrado e nõ se catava de maa verdade 102 .
… ne se guardava ne catava de tal cousa 103 .
O que quere dicir é que o Infante D. Fernando de la Cerda, e a maior parte da
Corte, non podían nin imaxinar que o Mestre estivese implicado na revolta dos ricoshomes
e, por tanto, non sabían que chegaba de Granada, onde estaban refuxiados os
rebeldes, e confiarían no seu consello.
Rafez ‘ruin, vil’. Este arabismo tamén presenta nos cancioneiros unha grafía variábel:
rafeç’ na tenzón Pedr’ Amigo, quer’ ora ũa ren, de Joan Baveca e Pedro Amigo
de Sevilla (B 1221 / V 826); e rafece no escarnio Garcia Lopez del Faro, de Pero da
Ponte (B 1635 / V 1169). Esta inestabilidade fonética dos préstamos árabes podería
ser a que permitise a rima de rafez con Ocres. Aínda que tamén cabe a posibilidade
de pensarmos que esta rima sexa un indicio de que está comezando o proceso de unificación
das sibilantes, ou tamén, simplemente, nunha licenza poética.
18. Para explicar a hipermetría deste verso vid. nota a v. 7.
Pero Meendiz de Fonseca
100 Cf. M. Ferreiro, Gramática histórica galega. I. Fonética e Morfosintaxe, Compostela, Laiovento, 4ª
ed., 1999, pp. 131-142.
101 Cf. Cátedra de Lingüística e Literatura Galega da Universidade de Santiago de Compostela,
“Lenda de Vilanova de Gaia”, in Prosa Galega. Da época trovadoresca ao neoclasicismo. 3, Vigo,
Galaxia, 1980, p. 29.
102 Cf. R. Lorenzo, Op. cit., vol. I, p. 705.
103 Cf. Ibidem, p. 28.
59