Descarga en formato PDF (6 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Memoria e identidade nacional en Cataluña e en Quebec
1.4. A afirmación das culturas nacionais
Hai que destacar que a existencia das nacións catalá e quebequés é
anterior á creación dos Estados español e canadense. Malia a constatación
deste feito, España e Canadá sempre tiveron dificultades en recoñecer e
apoiar a expresión da súa plena personalidade política e constitucional,
como revelan os debates entre 1987 e 1990 sobre o acordo do lago Meech
e en 1992 o acordo de Charlottetown, no caso canadense, 71 ou durante os
debates relativos ao recoñecemento da nación catalá por parte do goberno
español entre 2005 e 2006.
Como vimos o comezo deste capítulo, España, tal e como a coñecemos
na actualidade, é o resultado dun proceso de agregación máis ca de fusión
dun conxunto de reinos cristiáns da Idade Media. A devandita incorporación
fixo que cada un deles puidese manter durante os séculos XVI e XVII as súas
institucións e desenvolver o seu propio rexistro de decisións xurídicas. Trala
Guerra de Sucesión rematada en 1714 e os decretos de Felipe V, os Borbón
puxeron fin ás administracións dos antigos reinos de Aragón, Cataluña,
Valencia e Baleares ao tempo que eliminaban certas características do dereito
civil e suprimían certas especificidades fiscais. Navarra e o País Vasco
conservaron ata o século XIX as súas responsabilidades administrativas e
fiscais coñecidas como “fueros”.
No século XX, a represión sufrida polos cataláns durante a ditadura
de Franco contribúe a reforzar a súa identidade no canto de disolvela. Foi
daquela cando as forzas da dereita moderada, do centro e da esquerda fixeron
fronte común. Todas as familias ideolóxicas (excepto a extrema dereita desa
época) xuntáronse no proxecto de afirmación nacional. Ademais, Albert
Bacells sinala en El nacionalismo catalán que o Partido Radical de Alejandro
Lerroux, que tivo moita influencia entre os obreiros da rexión de Barcelona,
mostrouse hostil en xeral ás reivindicacións catalás. 72 O movemento
anarcosindicalista da Confederación Nacional do Traballo (CNT) foi máis
ben indiferente ás demandas catalás. 73
71 Véxase Alain-G. Gagnon, Quebec y el federalismo canadiense, Madrid, CSIC, 1998, p.
170
72 Albert Balcells, El nacionalismo catalán, Madrid, Historia 16, 1991. p. 45 e ss.
73 Xosé Manoel Núñez Seixas, Los nacionalismos en la España contemporánea (Siglos XIX-
XX), Barcelona, Hipótesi, 1999, p. 54 e ss.
43