Descarga en formato PDF (6 MB) - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Os fundamentos normativos do federalismo asimétrico: a situación canadense
nunha perspectiva comparada
cultural. 101 Ao longo destes últimos quince anos varios autores opuxéronse
a esta lectura tradicional do liberalismo xulgada como demasiado restritiva.
Entre estes, destacan Iris Marion Young (1990), Will Kymlicka (1995),
James Tully e Ferran Requejo (1999). Todos examinan a capacidade do
liberalismo para tomar en consideración “a fonda diversidade” 102 e propoñen
unha actualización dos principios convencionais do liberalismo para sermos
capaces de comprender mellor o mundo contemporáneo.
O contexto político actual, especialmente no que se refire ás sociedades
federais democráticas, cuestiona os fundamentos da política comparada
e da teoría política particularmente cando se trata de homoxeneidade e
de individualismo. As manifestacións de lealdade dun grupo así como a
afirmación cultural das comunidades políticas nas sociedades federais
demostran a incapacidade do individualismo e da homoxeneidade para
delimitar e comprender os fenómenos políticos modernos.
A capacidade dos sistemas federados para acomodar a diversidade nos
Estados e atopar fórmulas de acomodamento entre as nacións é obxecto de
profundos estudos no mundo, e principalmente nas democracias liberais
avanzadas. Aínda máis, a fórmula federal semella querer imporse nos
Estados que, como Bélxica ou España, desexan enriquecer as súas prácticas
democráticas ou nos Estados que desexan iniciar unha transición cara á
democracia, como Etiopía ou Iraq.
O federalismo asimétrico resulta de grande importancia para o estudo
do federalismo comparado. Así, un dos temas centrais do Comité de
Investigación sobre as Federacións e o Federalismo Comparado da Asociación
Internacional de Ciencia Política (IPSA) é precisamente o federalismo
asimétrico. Trátase dunha prometedora vía de estudo para xestionar mellor
os conflitos políticos que perduran en certos países federados e, aínda máis,
nos casos daqueles de tradición democrática recoñecida. A maior parte dos
101 Chandran Kukathas, “Are There Any Cultural Rights”, Political Theory, vol. 20, 1992, pp.
105-139, incluído en Will Kymlicka, (dir.), The Rights of Minority Cultures, Nova York,
Oxford University Press, 1995, p. 231. Pódese sinalar a influencia de John Rawls, véxase
A Theory of Justice, Oxford, Oxford University Press, 1972.
102 Charles Taylor, Rapprocher les solitudes. Écrits sur le fédéralisme et le nationalisme au
Canada, Quebec, Les Presses de l’Université de Laval, 1992, pp. 211-214.
57