muhammed abid el-cabiri'nin eserlerinde din ... - Düşünce Tarihi

yanına almıştı. Çünkü Ebu Talib ve Hz. Peygamber’in babası Abdullah, ana-baba bir
kardeştirler. Fakat Ebu Leheb ve Abbas başka anadandırlar. Diğer taraftan Ebu Leheb’in
Muhammedi Davete karşı çıkışındaki en etkili neden, karısı Ümm-ü Cemil bint-i Harb’dır.
Ümm-ü Cemil, Ebu Süfyan’ın kız kardeşidir ve Ben-i Haşim’in hasmı olan Ben-i
Ümeyye’dendir. 187
Cabiri’ye göre, ne zamanki Hz. Peygamber, müşriklerin putlarına saldırmaya başladı,
o zaman Kureyş’in ileri gelenleri, ona karşı olan baskı ve şiddetlerini artırdılar. Ebu Talib,
bunların bütün baskılarına rağmen yeğenini korudu. Hatta Hz. Peygamber üzerindeki baskı ve
işkenceler çoğalınca Ebu Talib, Beni’l-Muttalib ve Ben-i Haşim’i toplamış ve onlardan,
yeğenini sonuna kadar koruyacaklarına dair söz almıştır. Bu söze sadece Ebu Leheb
katılmamıştır. Bu söz verme durumu göstermektedir ki onun davetine icabet etmeyen yakın
akrabaları dahi onu korumuşlardır. Hatta amcası Hz. Hamza, yeğenine karşı yapılan
haksızlıklara dayanamamış ve ona hakaret edenlere meydan okuyarak Müslümanlığını ilan
etmiştir. Cabiri, bunun şu gerçeği gösterdiğini ifade etmektedir: “Kabile, sadece bir mantık
değildir. Aynı zamanda vicdandır da… Bu vicdanın kararlaştırdığını aklı da kabul
edecektir.” 188
Bu baskılar da fayda vermeyince Hz. Peygamber ve aşiretinin düşmanları olan Kureyş,
onları sindiren bir boykot uygulamaya başladı. Fakat bu boykot, ancak üç sene sürebildi.
Bunu Hişam b. Amr deldi ve onu takiben bu boykot, tamamen kırıldı. 189 Hişam, Mutayyibin
ve Ahlaf çekişmesinde tarafsız kalan Ben-i Amir’dendi. Diğer bir önemli nokta da o, ana
tarafından Haşimilere akrabaydı. O, boykotu delmeyi, Haşimilere yiyecek taşıyarak başlattı.
Daha sonra Hişam, bütün akrabalarını topladı ve onları boykotun kaldırılması gerektiğine ikna
etti. Böylece onlar da gidip Kureyş’in meclisinde boykotu tanımadıklarını ilan ettiler. Bu
açıdan bakıldığında boykot, nasıl kabile mantığı çerçevesinde başladıysa aynen o mantık ve
vicdanı sayesinde de ortadan kalktı. 190
Boykotun ardından Ebu Talib ve Hz. Hatice, aynı sene içerisinde vefat ettiler. Bu, tam
olarak hicretten üç sene öncesine tekabül ediyordu. Artık Hz. Peygamber’i tam anlamıyla
koruyacak kimse kalmamıştı. Bu açıdan, kendisinin ve Müslümanların sığınabileceği bir yer
187 el-Cabiri, a.g.e., s. 81-83
188 el-Cabiri, el-Akl, s. 83-85
189 Hişam b. Amr ve onun boykotu delmeye öncülük etmesi hakkında geniş bilgi için bkz. İbn-i Hişam, es-Siyre,
C. 1-2, s. 374-377
190 el-Cabiri, el-Akl, s. 85