ezârika'nın doğuşu ve görüşleri - Düşünce Tarihi

kılıç vardır.
Bize muhalif olanların emanetlerini helal sayma işine gelince.. Allah bize,
onların kanlarını helal kıldığı gibi, mallarını da helal kılmıştır. Böylece kanları tam
anlamıyla helal, malları da Müslümanlar için fey’ (kafirlerden savaşmaksızın alınan
mallar) dir. Allah’tan sakın ve kendine dön. Çünkü senin için tek mazeret kapısı
tövbedir.” 105
Nafi b. el-Ezrak, Basra’da bulunan el-Muhakkimetu’1-Ula grubuna da bir
mektup yazmış ve şunları söylemiştir:
“Besmeleden sonra ... “Allah dini size seçti, siz de ancak O’na teslim olmuş
olarak can verin ...” 106 Allah'a and olsun, biliyorsunuz ki şeriat de, din de tektir. Buna
rağmen zulmü, gece-gündüz göre göre kafirlerin ortasında oturmak niye, Allah sizleri
cihada çağırmış ve buyurmuştur ki: “... Toplu olarak sizinle savaşan putperestlerle siz
de toplu olarak savaşın ...” 107 Herhalde sizin için de, herhangi bir durumda bir
mazeret kapısı açmadı. Çünkü buyurdu ki: “İsteyen istemeyen hepiniz savaşa
çıkın...” 108 Allah ancak düşkünlere, hastalara, verecek birşey bulamayanlara ve
kalması bir sebebe bağlı olanlara mazeret tanımıştır. Bununla birlikte cihad edenleri
onlara üstün tutmuştur.
İbn Ezrak’ın bu mektubunu Basra’ya geldiği zaman ilk önce Abdullah b. es-
Saffar okur. Daha sonra Abdullah b. İbâd mektubu okur. Abdullah b. es-Saffar
Nâfı’yi ifratlıkla Abdullah b. İbad’ı da mektubu okuduktan sonra serdettiği
görüşlerinden dolayı tefrite kaçmakla suçlar ve etrafındakilerle başını alıp gider. 109
Böylece 65/684 yılında el-Muhakkimetu’1-Ula denilen ilk Haricîlerden
kurucularının adlarına izafeten Ezrakiyye, Necdiyye, Sufriyye ve İbadiyye olmak
üzere dört ana fırka doğmuş olur.
105 el-Müberred, Kamil, 1033-35.
106 2. Bakara, 132.
107 9. Tevbe, 36.
108 9. Tevbe, 41.
109 et-Taberi, Tarih, II, 512.
31