ezârika'nın doğuşu ve görüşleri - Düşünce Tarihi

addedilen Emevi idaresine karşı isyan etmeyerek oturup kalanları kafir saymaktır.
Ezârika, kaadeyi yani kendileriyle aynı fikirde olup da ayaklanmaya
katılmayan ve olayların durulmasını bekleyenleri tekfir etmiş, böylelerinden teberri
etmeyi gerekli görmüştür. 179
Nafi b. el-Ezrak’in başlangıçta bu düşünceye muhalif olduğu söylenmekle
beraber, o da sonradan bu düşünceyi benimsemiştir. Nafi b. el-Ezrak, kendilerinden
olmayan ka’ade’yi tekfir etmeyen el-Muhakkimetu’ l-Ula’dan teberri etmiştir.
Ezarika, kendi bulundukları mekanı “Daru’l-Emin” kendi dışındakileri yerleri de
“Daru’l-Harp” olarak isimlendirmiştir. Ezarika’ya göre gerçek Harici görüşüne sahip
olanların yapması gereken, cihad için oturup uyuşukça kalmamak, daru’1-harp
sayılan yerlerden kendi diyarlarına hicret etmektir.
h) Takıyye
Kalpte olanın hilafını izhardır. Gerek söz ve gerekse harekette takıyye kesin
olarak caiz değildir. 180 Bu konuda şu ayetleri delil getirirler:
“Kendilerine, elinizi savaştan çekin, namaz kılın, zekât verin denenleri
görmedin mi Onlara savaş farz kılındığında, içlerinden bir takımı, hemen
insanlardan, Allah’tan korkar gibi, hattâ daha çok korkarlar ve: Rabbimiz! Bize
savaşı niçin farz kıldın Bizi yakın bir zamana kadar geciktirseydin ne olurdu!, derler
...” 181 Takıyye, Ezraki lider Nafi b. el-Ezrak’ın kendi gibi düşünenlerin kendi
yanında olmasını istemesinden ya da kendi gibi düşünen Haricilerin başkaları
yanında olmasını istememesi sonucunda ortaya çıkmıştır. Nafi takıyye prensibini
uygulayanları kesin olarak kafir ilan etmiştir.
Ezarika, takıyye anlayışını “şurat” ile temellendirmiştir. Çünkü ılımlı olmayan
Harici gruplar, zalim imamları tekfir ederek onlarla mücadele etmeyi vacip
saymışlardır. Bu mücadelenin temelinde “cennet karşılığında Allah yolunda ölmek”
179 eş-Şehristani, el-Milel, I, 110.
180 el-Müberred, Kamil, III, 988.
181 4. Nisa, 77.
53