HAVRAN ÇAYI HAVZASININ (BALIKESİR) CBS ve UZAKTAN ...

fazla etkiye sahip olan senaryo, baraj yıkılmasıyla ortaya çıkan taşkın
modelidir. Meydana gelme olasılığı çok az olduğundan risk derecesi az olarak
nitelendirilen bu modelde, sonuçlar saha için katastrofik bir boyut
kazanmaktadır. Dolu savak taşkını ise, baraj gölündeki maksimum su
seviyesinin aşılması durumunda, savaklardan suların boşaltılmasıyla ortaya
çıkacak taşkın modelidir. Bu modelde ortaya çıkan sonuç, baraj dikkate
alınmadan oluşturulan 1000 yıllık taşkın tekrarlama sıklığından da fazladır.
• Havran Çayı taşkın sıklık analizleri ve bunlara ait modellemeler sonucunda,
Havran Çayı yatağı üzerinde taşkınları önlemek için yapılan çalışmaların,
Havran yerleşmesini taşkınlardan koruduğu anlaşılmıştır. Fakat, gerek Bent,
Kışla ve Gelin Derelerinin birleştiği alanda, gerek Küçükçay Deresinin kanal
içine alındığı kısmın gerisinde ve gerekse Havran Çayı’nın Çevreyolu
köprüsünden sonraki yapay kanalın sonlandığı alandan itibaren, taşkın
sularının çevreye yayılması, beraberinde bir takım problemleri getirecektir.
Dolayısıyla bu alanlar ve çevreleri risk altındadırlar. Ayrıca, çalışmada
modellemelerde temel altlık olarak kullanılan TIN modelinde, yatak içindeki
gerek doğal gerekse yapay olarak bulunan malzeme birikimleri, adacıklar,
bitki örtüsü ve suyun akışını engelleyici diğer unsurlar gösterilememiştir.
Çalışmada daha detay TIN modelinin kullanılması durumunda sonuçların
daha olumsuz çıkması muhtemeldir.
• Havran Çayı’nın barajdan sonraki yatak morfometrik özelliklerine bağlı olarak,
geniş ve doğal bir yataktan dar ve yapay kanal özelliğine geçiş gösteren bir
şekil orataya çıkmaktadır. Taşkın esnasında suların, yataktaki bu değişime
bağlı olarak zemin ve yamaçlarla sürtünmesinin azalması, yatağın kanalla
sınırlandırılması gibi nedenlerden dolayı hızını arttıracaktır. Bu da yapay
kanalın bitiminde, enerjisi yüksek suların sınırlandırmadan kurtularak,
yüksekliği daha az olan doğal kanal üzerinden çevreye yayılmayasıne neden
olacaktır. Böylece ova tabanındaki diğer yerleşmeler ve tarım alanları için
büyük risk ortaya çıkmaktadır.
• Havran Çayı’nın örgülü mecra özelliği gösterdiği yatak içerisinde sanayi, çöp
döküm sahası gibi arazi kullanım türlerinin olması, meydana gelebilecek
taşkınlara ait riskleri arttırmaktadır. Özellikle Havran ilçesine ait çöp dökümü
sahasının bu alanda olması taşkın sularıyla bu atıkların direkt yerleşmeler
237