HAVRAN ÇAYI HAVZASININ (BALIKESİR) CBS ve UZAKTAN ...

1.2.6. Akarsu Boyuna Profilleri
Akarsuların denge profiline ulaşmasında etkili olan parametreler arasında karmaşık
ilişkiler vardır (Demoulin, 1998). Bu karmaşık ilişkiler bir bütün olarak Şekil 17’de
verilmiştir. Buna göre öncelikli 5 faktör, direkt veya dolaylı olarak 4 akarsu özelliği
üzerinde etkili olurlar. 4 ana akarsu özelliği de akarsuların denge profilini almasında
etkilidir. Ayrıca aktif tektonik ve litoloji, akarsu yataklarının eğimleri üzerinde
doğrudan bir etkiye sahiptir.
Çalışma sahasında bulunan akarsular, bu başlık altında da ana kol ve bu kola kuzey
ve güneyden katılan kollar şeklinde incelenmiştir. Ana Havran Çayı’nın Gelin koluyla
birlikte tek bir profili alınmış olup, kuzeydeki ve güneydeki kolların kaynaktan Havran
Çayı’na katıldıkları noktaya kadar profilleri oluşturulmuştur. Ayrıca boyuna profillerin
yorumlanmasında katkısı olan ve birçok araştırmacı tarafından kullanılan regresyon
analizine dayalı exponential matematik fonksiyonu profillere uygulanmıştır
(Demoulin, 1998; Radoane vd., 2003) (Şekil 18, 19).
Bu fonksiyonun dışında power, liner ve logaritmik fonksiyonlar da olmakla birlikte
exponential fonksiyonu daha çok tercih edilenidir (Morris ve Villiams, 1997; Angelier
ve Chen, 2002; Ohmori ve Shimazu, 1994; Radoane vd., 2003; Demoulin, 1998) ve
sahamız için en iyi uygunluk değerini veren (R 2 ) fonsiyondur (Şekil 18, 19).
Şekil 17:
Denge profilinin oluşmasındaki parametrelerin karışık ilişkileri (Demoulin’den
değiştirilerek).
Buna göre bütün akarsular genel olarak iç bükey bir görünüm arz eder. Bu da
havzanın gelişim aşamalarından gençlik safhasını tamamladığını gösterir. Bunun
yanında exponential eğrisiyle profil eğrileri arasındaki farklar değerlendirildiğinde;
kuzeyden anakola katılan akarsularda genel olarak 200 – 500m yükseklikleri
36