HAVRAN ÇAYI HAVZASININ (BALIKESİR) CBS ve UZAKTAN ...

Bu parametreler, sonuçların karşılaştırılması ve potansiyelin ortaya konabilmesi
açısından iki akarsu ağına uygulanmıştır. Bunlardan birisi mevcut 1/25000 ölçekli
topografya haritaları üzerindeki sürekli ve mevsimlik akarsulardır. Bu verilere ait
değerler manuel olarak akarsu katmanın öznitelik verilerine girilmiş ve değerlerin
hesaplaması yapılmıştır.
Diğeri ise 10m. piksel değerli DEM verisi kullanılarak oluşturulan akarsu ağı’dır.
Bunun oluşturulmasında ArcGIS 9, Spatial Analyst tool u içindeki Hydrology uzantısı
kullanılmıştır. DEM’den akarsuların elde edilmesindeki aşamalar sırasıyla Şekil 23’te
verilmiş olup bunlara ait açıklamalar aşağıda verilmiştir.
DEM den üretilecek olan akarsuların gerçeğe yakın olması için DEM’in iyi
çözünürlükte olması gerekmektedir, aksi taktirde büyük düzlük alanlar doğal
olmayan bir drenaj ağının oluşmasına neden olurlar (Maidment, 2002). Bu bakımdan
sahamız için seçilen DEM çözünürlüğü havzanın iç kesimleri ve yükseltinin fazla
olduğu alanlar için yeterli olurken, havzanın ve Havran Çayı’nın aşağı kesimindeki
düzlük alan için yeterli gelmemiştir.
İkinci olarak, kullanılacak DEM’in içindeki çukurluk ve normalden fazla olan
yüksekliklerin giderilmesi aşamasıdır. Bunun giderilmesinin sebebi oluşacak akarsu
ağındaki kesiklikleri engellemektir (Tarboton vd., 1991) (Şekil 20).
Şekil 20:
Düzensiz çukurluk ve yüksekliklerinin elimine edilmesi.
Üçüncü aşama olarak, düzeltilmiş DEM verisinden doğal akış yönleri belirlenmiştir.
Bu yönlerin belirlenmesinde D8 metodu kullanılmıştır (Şekil 21). Buna göre
piksellerin sahip olduğu yükseklik değerine göre, 3x3 komşuluk ilişkisindeki alan
içinde merkezdeki piksel, suyun kendisi kabul edilerek, eğimin en fazla olduğu yöne
doğru akışı gerçekleşeceğinden piksellere akış yönü kodları atanmıştır (Şekil 21).
41