İçindekiler - İlahiyat Fakültesi - Marmara Üniversitesi

More documents

Recommendations

Info

236 Saibo Mohamed Mauroof (Çev. Sinan Yılmaz) ya da cıvıl cıvıl olmalarından anlaşılabileceği düşünülebilir; ancak, bunların etkileri ciddiyetin geri dönmesiyle kısa sürede yok olacaktır. İslâm dünyasında etnik farklılıklar hakkındaki çoğu tartışmalar tam da bu noktada ortaya çıkar. Çünkü oryantalistler, edebî eserlerden günlük hayatın pratikleri hakkında fikir üretme hatasına düşmüşlerdir. Son zamanlarda Anglo-Amerikan bir oryantalist müslüman Doğu ülkelerinde ırk ve renk ayrımı yapıldığını ispatlamak için epeyce uğraşmıştır (Lewis, 1971). İslâm’ın ayrımcı olmadığı gerçeğine karşı onun bu saldırısı, oryantalistlerin ve misyonerlerin geleneksel husumetlerinden kaynaklanması kadar; Batı’da siyah milliyetçiliğinin yükselmesinden de kaynaklanmış gözükmektedir. Lewis, bütün bunlara Yahudi karşıtlığını da eklemektedir. Lewis, İslâm ülkelerinde “siyah” ve “beyazlarla” ilgili önyargı ve ayrımcılığın bulunduğunun delili olarak bir takım edebi ifadeler sıralamış olsa da bu ifadelerin sonuca ulaşmaktan uzak, mantıksız ve hatalı oldukları ilk bakışta anlaşılmaktadır. İbn Haldun, Mukaddime adlı kitabının iki bölümünü, ten renginin insanların farklılaşması konusunda önemli bir faktör olduğu tartışmalarına ayırmıştır (Rosenthal, 1958:I, 167-173). Etnik farklılığın temellerini tartışan İbn Haldun, deri rengini sıcaklık ve zekâ gibi faktörlere bağlar. O, görüşlerini bugün ekolojik diyebileceğimiz bir teori üzerine inşa eder. İncil’de yer alan, Zencilerin “lanetli Ham’ın” neslinden geldiklerinden dolayı siyah oldukları ifadesinin yanlışlığını ileri sürerek, “sıcak bölgelerden” çıkarak çok daha uzak bölgelerde yaşayan “beyaz” ve “siyah” insanların, diğer insanlara göre çok daha farklı karakterlere sahip olduğunu ileri sürer. İlginçtir ki, ona göre, insanların ten rengine etki eden şey, güneş ışığından ziyade insanların solumuş olduğu havadır. İdrisî’nin düşüncelerini devam ettiren İbn Haldun, insanların fiziksel ve psikolojik özelliklerine uygun olarak, dünyayı iklim farklılıklarına göre bölgelere ayırır. Bu anlayış, antik Yunan’dan itibaren gelişerek devam eden bir anlayışın ürünüdür. Bu anlayış, sadece normatif bir sistem olan kültürle alakalı olmayıp, aynı zamanda insan ırklarının nasıl oluştuğu ve değişime uğradığı ile ilgili gerekli açıklamaları yapmaktadır. IV. İslâmî Bir Antropolojiye Doğru Klasik İslamî kaynaklarda yer alan ilk antropolojik ifadelerin neler olduğunu belirlemek üzere başvurduğumuz kaynaklar öncelikle dini kaynaklardır. Yine bu ifadelerin, İslam bilginleri tarafından “âdâb” olarak adlandırılan, günümüzde ise “beşerî çalışmalar” şeklinde adlandırabileceğimiz literatürden de elde edilmesi mümkündür (Faruqî, 1977). İnsanla ilgili; tanımlayıcı, analitik ya da karşılaştırmalı araştırmaları ihtiva eden çalışmalar, İslâm öğretisinde asla ayrı bir konu olarak ele alınmamıştır. Bu sebeple, İslâmî antropoloji diye adlandırılan bir gelenek de oluşmamıştır. Bu sebeple İslamî antropolojik bilgiler, insanla ilgili çalışmalardan ziyade diğer İslamî bilim dallarınca üretilen bilgilerden derlenmiştir. İbn Haldun’un bu bilimi yaratma çabaları, hukuk bilimi ve hukuk usûlü
İslamî Bir Antropolojinin Unsurları 237 dersleri verdiği döneme rastlar. Hukuk bilimi ve hukuk usûlü çalışmalarının sağlamış olduğu geleneksel aydınlanmanın yanında, İbn Haldun’la birlikte başlayan şeriat ya da İslâm hukukunun uygulamasındaki farklılaşmalar, günümüzde “insanların sınıflandırılması (human variation)” adını verdiğimiz çalışmaların ortaya çıkmasında etkili rol oynamıştır. İnsanların sınıflandırılması konusunda İslam’ın gerçek görüşünün iyi anlaşılabilmesi için, normatif İslam’ın kaynakları olan Kur’an ve Hadis’in yanında, İslam hukukunun ve hukuk usûlünün geniş mirasını incelemek zorundayız. Genellikle, oryantalistlerin ve müslümanların felsefi konulardaki tartışmalarında (Mahdi, 1971, 133 vd.) ortaya çıkan Âdâb literatürü (yazılı ya da sözlü olsun), eğlenceli bir konu olabilir ama İslâmî bakış açısı hakkında bilgi vermekten uzaktır. Burada, İslâmî kültür hakkında bilgi edinen geçmişteki ve günümüzdeki öğrenciler için ilginç bir sorun ortaya çıkmaktadır. İnsanların sınıflandırılması hususundaki İslâmî çalışmaların gelecekteki gelişimi, kutsal metinlere ait literatür, hukuki literatür ve âdâbla ilgili literatür olmak üzere üç farklı literatürde yer alan antropolojik içeriğin incelenmesiyle mümkündür. Bu üç literatürden birincisi normatif, ikincisi insanların çoğu aktivitelerini tanımlayıcı, üçüncüsü ise büyük oranda spekülatiftir. Bu içeriğin, insan biyolojisi ve eski dönemlerle ilgili günümüzdeki bakış açılarının birleştirilerek, zenginleştirilmesine ihtiyaç vardır. Böyle bir girişim, bu tür inceleme ve araştırmaları destekleyen politikalarda ve insanlarda kişisel, felsefi ve dini yaklaşımların değiştirilmesini gerektirir. Son zamanlarda İslâm üniversitelerine giren antropoloji, iki yönden biraz devrimci ve çok rahat bir duruş sergilemektedir. Birincisi, Koentjaraningrat’ın Endonezya’nın durumu ile ilgili tartışmalarda ileriye sürdüğü sosyoloji ile birleştirilme teklifidir (1964). İkincisi ise, “kabile” diye adlandırılan insanlarla ilgili araştırmalarda, antropologların bizzat kabilenin içerisine katılması meselesidir (meselâ bk. Akbar Ahmad, 1977). Diğer taraftan, Bombay <strong>Üniversitesi</strong>nde “İslâm ve Modern Çağ” hakkında yazılar yazan bir antropologun, Hindistan’da yaşayan bütün Müslümanların, kültürel önyargılarının üstesinden gelebilmeleri ve böylece Hindistan Cumhuriyetinde yaşayan farklı toplumlar arasında sosyal düzenin sağlanması için, tıpkı bir etnograf gibi kültürel rölativist olmaları gerektiği şeklindeki söylemi, dikkat çekicidir. Bunları bir kenara bırakan müslüman antropologlar İslâm’ın antropolojik mirasını ihmal edip bir Batılı gibi düşünmeye, yazmaya ve öğretmeye devam ederlerse, geleneklerine ihanet etmenin yanında akıllarını kötüye kullanmanın vebali altında da kalacaklardır. Bu yüzleşme neticesinde, gözden düşmek veya ciddiye alınmamak gibi bazı kayıpları olsa da bu vebali üstlenmemelidirler. Hiçbir yüzleşme bilinçsiz gerçekleşmez. Bu yüzden, İslâmî düşünce mirasının, anlaşılabilmesi ve kolayca kullanılabilmesi için, modern bilim kategorilerine uygun olarak sistematik bir şekilde yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Bunun gerçekleşebilmesi için, İslâmî düşünce sistemini karakterize eden baskın fikirlerin, kitap
Page 1:
MARMARA ÜNİVERSİTESİ İlâhiyat
Page 4 and 5:
Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fa
Page 6 and 7:
Contents The Concept of Mind and Th
Page 8 and 9:
6 A. Cüneyd Köksal râvînin şar
Page 10 and 11:
8 A. Cüneyd Köksal varmasıyla m
Page 12 and 13:
10 A. Cüneyd Köksal sonucudur, d
Page 14 and 15:
12 A. Cüneyd Köksal hakkındaki r
Page 16 and 17:
14 A. Cüneyd Köksal olmaktadır,
Page 18 and 19:
16 A. Cüneyd Köksal tefâd’ den
Page 20 and 21:
18 A. Cüneyd Köksal hiçbir bilgi
Page 22 and 23:
20 A. Cüneyd Köksal etmektedir. 5
Page 24 and 25:
22 A. Cüneyd Köksal ifadeyle mül
Page 26 and 27:
24 A. Cüneyd Köksal Allah’ın k
Page 28 and 29:
26 A. Cüneyd Köksal 3. Abes 4. Se
Page 30 and 31:
28 A. Cüneyd Köksal Serahsî gibi
Page 32 and 33:
30 A. Cüneyd Köksal benimsenerek
Page 34 and 35:
32 A. Cüneyd Köksal mertebesine h
Page 36 and 37:
34 A. Cüneyd Köksal oluşunu beli
Page 38 and 39:
36 A. Cüneyd Köksal tap olabilme
Page 40 and 41:
38 A. Cüneyd Köksal birkaç özel
Page 42 and 43:
40 A. Cüneyd Köksal yışlarıyla
Page 44 and 45:
42 A. Cüneyd Köksal isimleri oldu
Page 46 and 47:
44 A. Cüneyd Köksal kaydını dü
Page 48 and 49:
46 Mehmet Kenan Şahin bir amaca, i
Page 50 and 51:
48 Mehmet Kenan Şahin olduğu gibi
Page 52 and 53:
50 Mehmet Kenan Şahin den ve en ö
Page 54 and 55:
52 Mehmet Kenan Şahin selim için
Page 56 and 57:
54 Mehmet Kenan Şahin Gazzâlî bu
Page 58 and 59:
56 Mehmet Kenan Şahin sürdürürk
Page 60 and 61:
58 Mehmet Kenan Şahin “Hikmetle
Page 62 and 63:
60 Mehmet Kenan Şahin dan korumaya
Page 64 and 65:
62 Mehmet Kenan Şahin Kelâm ilmin
Page 66 and 67:
64 Mehmet Bulğen korkuların temel
Page 68 and 69:
66 Mehmet Bulğen 4. Ölümlü bede
Page 70 and 71:
68 Mehmet Bulğen dır. Bu nedenle
Page 72 and 73:
70 Mehmet Bulğen bittiğinde evren
Page 74 and 75:
72 Mehmet Bulğen temel prensipleri
Page 76 and 77:
74 Mehmet Bulğen tezâhürü olara
Page 78 and 79:
76 Mehmet Bulğen akılla birlikted
Page 80 and 81:
78 Mehmet Bulğen birlikte onun tek
Page 82 and 83:
80 Mehmet Bulğen iddia reenkarnasy
Page 84 and 85:
82 Mehmet Bulğen olağan dışı g
Page 86 and 87:
84 Mehmet Bulğen Bir başka husus
Page 88 and 89:
86 Mehmet Bulğen âyetler ve Kur
Page 90 and 91:
88 Mehmet Bulğen lanması söz kon
Page 92 and 93:
90 Mehmet Bulğen yeryüzündeki pl
Page 94 and 95:
92 Mehmet Bulğen sahasının dış
Page 96 and 97:
94 Süleyman Kaya birini ön plana
Page 98 and 99:
96 Süleyman Kaya lanmamaktadır. 8
Page 100 and 101:
98 Süleyman Kaya di’nin bu fetva
Page 102 and 103:
100 Süleyman Kaya harab olmaktadı
Page 104 and 105:
102 Süleyman Kaya C. Osmanlı Fetv
Page 106 and 107:
104 Süleyman Kaya vasıl olmuştur
Page 108 and 109:
106 Süleyman Kaya göre tazir ve u
Page 110 and 111:
108 Süleyman Kaya na işaret eder.
Page 112 and 113:
110 Zeynep Gemuhluoğlu büyük kı
Page 114 and 115:
112 Zeynep Gemuhluoğlu tarafından
Page 116 and 117:
114 Zeynep Gemuhluoğlu mektedir. A
Page 118 and 119:
116 Zeynep Gemuhluoğlu eleştirere
Page 120 and 121:
118 Zeynep Gemuhluoğlu doğrudur.
Page 122 and 123:
120 Zeynep Gemuhluoğlu semâdaki m
Page 124 and 125:
122 Zeynep Gemuhluoğlu Pürcevâd
Page 126 and 127:
124 Zeynep Gemuhluoğlu zeri varlı
Page 128 and 129:
126 Zeynep Gemuhluoğlu unsurların
Page 130 and 131:
128 Zeynep Gemuhluoğlu sûfîlerde
Page 132 and 133:
130 Zeynep Gemuhluoğlu ile kullar
Page 134 and 135:
132 Zeynep Gemuhluoğlu kalbini yer
Page 136 and 137:
134 Zeynep Gemuhluoğlu tecrübesin
Page 138 and 139:
136 Zeynep Gemuhluoğlu şiiri bir
Page 140 and 141:
138 Mehmet Ozay British officials a
Page 142 and 143:
140 Mehmet Ozay education in Malaya
Page 144 and 145:
142 Mehmet Ozay lar schools, as is
Page 146 and 147:
144 Mehmet Ozay b)English medium ed
Page 148 and 149:
146 Mehmet Ozay kind to take aftern
Page 150 and 151:
148 Mehmet Ozay ii) Thomas Stamford
Page 152 and 153:
150 Mehmet Ozay this system continu
Page 154 and 155:
152 Mehmet Ozay fore, triggered cor
Page 156 and 157:
154 Ahmet Hakkı Turabi tarihinde v
Page 158 and 159:
156 Ahmet Hakkı Turabi Konstantın
Page 160 and 161:
158 Ahmet Hakkı Turabi Bununla bir
Page 162 and 163:
160 Ahmet Hakkı Turabi mûsikînin
Page 164 and 165:
162 Ahmet Hakkı Turabi Nesir: “K
Page 166 and 167:
164 Ahmet Hakkı Turabi Makām-ı n
Page 168 and 169:
166 Ahmet Hakkı Turabi muhâlif ve
Page 170 and 171:
168 Mehmet Ali Yargı mesi için di
Page 172 and 173:
170 Mehmet Ali Yargı lenme akdi il
Page 174 and 175:
172 Mehmet Ali Yargı zaptını tes
Page 176 and 177:
174 Mehmet Ali Yargı evlenme işle
Page 178 and 179:
176 Mehmet Ali Yargı kimlik tespit
Page 180 and 181:
178 Mehmet Ali Yargı eder. Bakanl
Page 182 and 183:
180 Mehmet Ali Yargı Evlenme akdin
Page 184 and 185:
182 Mehmet Ali Yargı Evlenme işle
Page 186 and 187:
184 Mehmet Ali Yargı huzurunda akd
Page 188 and 189: 186 Mehmet Ali Yargı Evlenme işle
Page 190 and 191: 188 Binyamin Abrahamov (Çev. Hayre
Page 204 and 205: 202 Christopher Melchert (Çev. Nai
Page 226 and 227: 224 Saibo Mohamed Mauroof (Çev. Si
Page 248 and 249: 246 Alnoor Dhanani (Çev. Mehmet Bu
Page 262 and 263: 260 M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Der
Page 277 and 278: MARMARA UNIVERSITY Journal of The F
show all

İçindekiler - İlahiyat Fakültesi - Marmara Üniversitesi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?