İçindekiler - İlahiyat Fakültesi - Marmara Üniversitesi

70 Mehmet Bulğen
bittiğinde evren çözülür ve sonra tekrar doğar (kalpa). 45 Önceki varlığında
evrenin iyi veya kötü oluşu yeni hayatındaki konumunu da belirler. Bundan
dolayı Hint kozmolojisinde tarih birbirini takip eden devrelerden oluşur ve bu
varoluş devreleri sonsuza kadar sürüp gider. 46 İslâm dininde ise tarih döngüsel
değil, düz bir hat şeklindedir. Âlem ezelî olmayıp Allah tarafından yoktan yaratılmıştır.
Ezelî ve ebedî olan sadece Allah’tır. 47
İslâm Dini İle Hint Kıtası Dinlerinin Dünya Görüşlerini Karşılaştıran Tablo
İslâm Dininin Dünya Görüşü Hint Kıtası Dinlerinin Dünya Görüşü
Evren Tanrı’nın dışındaki her şeydir.
Varlık Tanrı ve evrenden oluşur.
Evren profandır. Onun tamamını veya
bir parçasını kutsallaştırmak şirktir.
Evren Tanrı’nın yaratıcı iradesiyle
sonradan var olmuştur.
Evreni ilim, irâde ve kudret sahibi, âdil
ve hakîm bir Tanrı sevk ve idare etmektedir.
Tanrı’nın dışındaki hiçbir varlık tabiat
kanunlarını değiştiremez.
Tarih düz bir hat şeklindedir.
Eşyanın hakikati sâbittir. Fiziksel evrenin
bir gerçekliği vardır.
Evreni ihâta etmek mümkündür. Tabiat
insanın kavrayışına, deneysel ve gözlemsel
araştırmalara açıktır.
Evren var olan her şeydir. Tanrı ve evren
sadece zihinde ayrılır; gerçekte ise bir ve
aynıdır.
Evren Tanrı’nın tezahürü olduğu için,
özünde kutsaldır. Bu nedenle evrendeki
varlıkların ilahlaştırılması mümkündür.
Politeizm şeklinde tezahür eder.
Tanrı mutlak olup evrene irâdî müdahalesi
söz konusu değildir. Var oluş ezelî ve
ebedîdir.
Evren, sâbit ve kişisel olmayan bir nedensonuç
yasasının (karma) kontrolü altındadır.
Yarı tanrı-insan guru ve avatarların tabiat
kanunları üzerinde tasarrufu mümkündür.
Tanrılar da dâhil bir bütün olarak evren
“karma” ve “tenâsüh”e tâbî olduğu için
tarih devrîdir. Bir evrenin ömrü bittiğinde
çözülür ve yeni bir evren doğar. Önceki
varlığında evrenin iyi veya kötü oluşu,
yeni hayatındaki durumunu etkiler.
Fiziksel evrenin bir gerçekliği yoktur; o
hayal ve aldanmadan ibarettir.
Tanrı’nın tezâhürü olduğu için evreni
ihâta etmek ya da kavramak mümkün
değildir. O özünde kutsal, yüce, üstün,
büyüsel, gizemli ve dokunulmazdır.
45 Mircea Eliade, The Sacred and The Profane: The Nature of Religion, USA 1987, s. 108.
46 Ralph Mark Rosen, Time and Temporality in the Ancient World, 2004, s. 92 vd.
47 el-Kasas 28/88; el-Hadîd 57/3; el-Furkan 25/2.