6. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1990] - Kültür ve Turizm Bakanlığı

Genel Sonuçlar ve ÖnerilerÇavuştepe kazısından çıkarılan ve Urartu dönemine ait demir buluntulardanbir adet kalem keski ile üç adet okucunun incelenmesi sonucuaşağıdaki sonuçlar ortaya çıkmıştır.a) Curufun bileşimi, günümüz teknolojisinde elde edilen curuf bileşimindeafarklı olup, ergitrne esnasında fIaks kullanılmadığı anlaşılmıştır.b) Buluntularda yer alan fosfor miktarı yüksektir.c) Buluntulann sertliği ve korozyon diren.ci, içersinde yer alan fosforilc, cevherdcn gelen az miktardaki diğer alaşım elementleri ile ilişkili olduğusöylenebilir.d) Demir buluntularınm, demir cevherinden üretildiği gibi, bakır üretimininsonucu olarak bir yanürün olarak üretildiği ihtimali de mümküngörülmektedir.e) Demir buluntulann üretiminde kullanılan cevherlerin Anadolukökenli olduğuna dair belirtiler mevcurdur->. Ancak, bu çalışma, böylebir sonuca ulaşmak için henüz sayısal yönden yetersizdir.Bu çalışmadan ayrıca, tamamen korozyona uğramış buluntular üzerineyapılan analizlerden cevherle ilgili önemli bilgilerin temin edilmesininmümkün olabileceği ve buluntulann incelenmesinde muhakkak, esas elementlerinyanısıra tali ve iz elementlerini saprayabilecek farklı yöntemlerdenyararlanılmasmın gerekli olduğu ortaya çıkmıştır.TeşekkürBu çalışma, İ. T.Ü. Kimya-Metalarji Faküıtesi, Metalurji Bölümüve İ. Ü. Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü tarafından dosteklenmiştir.Tayfun Gür'e, SEM çalışmalarmdaki. Mızrap Canıbeyaz'a mikrograflardakikatkılarından dolayı teşekkür ederiz.KAYNAKLAR1. A. ERZEN, ÇAVUŞTEPE I, Türk Tarih Kurumu Yayını 1978 Ankara. S. 1.. Vd. d.2. R. OVALIGGLU, ı. Türkiye Madencilik Bilimsel ve Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı,Şubat 1969, s. 1013. Türkiye Sİnai Kalkınma Bankası A.ş. Kimya Sektör Araştırması Yayın No: Kimya 9 Bakır,Kasım (1979)4. PRENTISS S. de Jesus, "Eski çağlarda Anadolu'da yapılmış olan metalurjik faaliyetler" MTAdergisi sayı 87, Ekim 1976, s. 55.5. R.F. TYLECOTE, The Prehistory of Metallurgy in the British Isles. The Inst. of Metnls (1986)6. R.E.M. HEDGES, CL SALTER, Archaeometry 21, 2 (1979), 161-175.7. E. RAASK, Mineral Impurities in Coal Combustion Behavior, Problems and RemcdialMeasures. Hemisphere Publishing Coop. 1985, s. 127.102