6. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1990] - Kültür ve Turizm Bakanlığı

çaları, X-ışını radyografisinin uygulama sınırları içine sokmaktadır-->,Böylelikle, Xvışım radyografi tekniği ile cidar kalınlığı ve önemli malzemehataları ile imalat hataları hakkında bilgi sahibi olunabilmektedir. Bununiçin de X-ışını radyografi tekııiği uygulanırken, tekniğin "kalite faktörü"ile "kantite faktörü"nün dikkatle seçilmesi gerekmektedir'. Bu çalışmada,X-ışını kaynağı olarak endüstriyel tipte bir X-ışını cihazı kullanılmıştır.X-ışınlarının camlar için genelde "hayli' yüksek giricilikte olmalarınedeniyle, bu çalışmada, dalıa farklı bir teknikle çalışılına yolunagidilmiştir.Bu da yeni bir teknikoları ultraviolet (VV) radyografisidir.Bilindiği üzere, VV ışınlar da elektromagnetikradyasyon ailesinemensupışınlar olup.. görünür.ışık bölgesi ile X-ışınları bölgesi arasında yer almaktadırlar3.Bu ışınların rijit malzemelere nüfuziyeti hayli". az olmaklabirlikte uygun şartlarda cam gibi malzemelere nüfuziyeti söz konusudur. iştebu özellikden yararlanılarak VV radyografisi ile camlar hakkında dahaileri ve tamamlayıcı bilgiler edinilebilmektedir.VV radyografisinin uygulanmasında 10 W'lık bir ultraviolet lamba ilenokta kaynak tipinde ışık kaynağı elde etmekiçin gerekli ilgili düzenektenyararlanılmıştır. .Bunlardan ayrı olarak, camların incelenmesinde mikroskopi tekniğindende yararlanılmıştır. Bu teknikle daha çok X ışını ve U'V.radyografisindeiyi netice alınamayan camlarda, enteresan yapı özelliklerine sahip ve / veyasahip olabileceği düşünülen yerler üzerinde çalışılmıştır.Mikroskopik incelemeler için iki farklı mikroskoptan yararlanılınıştır.Bı;nlardan biribinocular tipte, diğeri ise farklı büyütmo oranlarıyla çalışılabilenbir mikroskoptur. .. Son olarak nitelik olarak malzeme incelemesi yapmak üzere NötronAktıvasyon Analizi yapılmıştır. Nötron Aktivasyon analizi iTÜ TRIGAMark-Il Araştırmave Eğitim Reaktörüu'de yapılan ışınlamayıtakiben gamaspektrumlarıuın alınmasıyla gerçeklerımiştir.'yapılanincelemelerEnez camları üzerinde, yukarıda tanıtılan yöntemlerle çok çeşitli çalışmalargerçeklellıiıiştir. Burada hepsini vermek zaman kısıtlaması nedeniylemümküngörülmemektedir. Ancak, ilginç ve yapılan çalışmalara tipik örnekoluşturacak olanlar verilmeye çalışacaktır.ilk olarak; açıkyeşilrenkli bir cam parçası üzerinde çalışılmıştır. Bucamırıüzerine öncelikle X-ış11l1 radyografi tekniği 'uygulanmıştır. Resim:31