6. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1990] - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
6. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1990] - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
6. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1990] - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Materyal <strong>ve</strong> MetotElmalı-Bayındır örnekleri laboratuvarımıza aynı isim altında gruplarhalinde <strong>ve</strong> her birinin ne olduğu belirtilmeden gönderildiğinden, bunlarıngenel bir sınıflandırmasını yapmak için önce çözünürlük denemeleri yapıldı.Çözünürlük denemelerinde sırasıyla asitler, asit karışıınları, bazlar <strong>ve</strong> eritişyöntemleri kullanıldı. Bu denemeler sonucu örneklerin bir kısmının inorganikkökenli olmadığı sonucuna varıldı. Buna rağmen inorganik örnekmiş gibidüşünülerek önce mekanik temizlerneye tabi tutuldu. Sıcak saf su <strong>ve</strong> sonraseyreltik HCl ile temizlendikten sonra etüvde IIO'C de 2 saat kurutuldu. Herbirinden yaklaşık 0.200 gr lık kısımlar koparılarak alındı. Dalıa önce belirlenençözücüsünde çözülerek hacimleri 50 ml'ye tamamlandı.Demir (Fe) <strong>ve</strong> Bakır (Cu) analizleri için bir kısım ayrılıp üzerine uygunmiktarlarda NH 3 ila<strong>ve</strong> edilerek NH 3 / NH 4 + tamponunda ayrıldı. Böylece,2Fe+ 3 + 21- -> 2Fe+ 2 + lıreaksiyonuna göre Fe+ 3'ün Cu tayinini bozmasına engelolundu. Demir tayinleri,önce gerekli işlemler yapılarak (2) Fe+2 haline getirilerek,6Fe+ 2 + Crı07~reaksiyonuna göre, Cu tayinleri de2Cu+ 2 + 41- -+ 2Cul + lı+ 14H+ -+ 6Fe+ 3 + 2Cr+3 + 7HıOreaksiyonuna göre açığa çıkan lı'nin Lı + 2Sı0 3 = -+ 21- + SP6 =reaksiyonuna göre tiyosülfat titrasyonu ile yapıldı. Örneklerdeki Fe <strong>ve</strong> Cudışııı.daki elementlerin tayinleri Alevii atomik absorpsiyon (AAS) yöntemiile yapıldı/S). Konsantrasyonu fazla olan (absorbaıı.sları standartların konsantrasyonaralığına düşmeyen) örnekler uygun hacme dikkatlice seyreltildi.Herbir metalin standart çözeltileri saf metallerinden, saf metali bulunmayanlarınki ise uygun tuzlarından hazırlandı.Örnekler arasııı.da bulunan elekıra <strong>ve</strong>ya diğer adı ile elektrurn örneklerininçok küçük olması nedeniyle sadece bir tanesinin kaba gravimetrik analizleriyapıldı. Elektrumlarda bulunan Altın (Au), Gümüş (Ag) <strong>ve</strong> Bakır (Cu)miktarları kabaca tayin edildi. Bu elektrum örneklerinin (Örnek 11.0 17, 18)kurşun izotop analizleri Oxford Üni<strong>ve</strong>rsitesi laboratuvarlarında geliştirilenThermal Ionization Mass Spectroıneter kullanılarak yapıldı. Aynı örneklerinana <strong>ve</strong> eser element içeriklerini kabaca tayin etmek <strong>ve</strong> Kütle spektrometresineuygun olup olmadığına karar <strong>ve</strong>rebilmek için X-Ray Fluoressans(XRF) analizleri de yine Oxford Üni<strong>ve</strong>rsitesi laboratuvarlarında geliştirilenXRF'de yapıldı.70