İslam Deniz Ticaret Hukukunda Hukukî Sorumluluk - Süleyman ...

4Deborah A. Rice’ın, bizim ulaşamadığımız The Principles of IslamicMaritime Law (The Universty of London) başlıklı yayımlanmamış doktora tezindede meselenin daha çok Osmanlı hukuku bağlamında ele alındığı anlaşılmaktadır.Bizim çalışmamızın farkı, öncelikle deniz ticaret hukukunu sorumlulukhukuku bağlamında konuyu ele alması ve modern hukuk sistematiğine göre tasnifetmesidir. Temel kaynaklardaki verilerin hemen tümüne ulaşılmaya çalışılmıştır.Ayrıca çalışmamız, ülkemizde Đslam deniz ticaret hukuku alanında yapılan ilkçalışma olma özelliğini taşımaktadır.Hassan Khalilieh’nin eserinde yer alan Kitabu’l-Akriyatu’s-Sufûn, MustafaEnver Tahir tarafından Madrid yakınlarında Real Monasterio kentindeki San LorenzoEl-Escorial Kütüphanesi’nde bulunan yazmaları içermektedir. Bu yazmalarınmüellifi Ebu’l-Kasım Halef b. Ebî Firas bir maliki hukukçusudur. Hicri beşinci asır(11. yy) da yazmalarına rastlanır. Bu yazmalarda Đbni Ebi Firas, kendinden öncekimaliki hukuçuların özellikle deniz ticaret hukukuna ait verilerinden istifade ile birteori geliştirmeye çalışmıştır.Bu yazmalar Đspanya’da Madrid’e yakın Real Monasterio kentinin SanLorenzo El-Escorial Kütüphanesinde; 1.155 (2) yazma numarasıyla 41v.-55v. arasıçiftli formalar halinde kayıtlıdır. Bu yazmalara Seyyid Abdülhafiz Mansur, “MâlikîFıkhında Denizcilik Kanunu” başlıklı makalesiyle dikkat çekmiştir. Bu makaleKasım 1976 Sefakis şehrinde Tunus Kültür Đşleri Bakanlığı yayınları arasında“Tatavvuru ‘Ulumi’l-Bihar ve Devruha fi’n-Numuvvi’l-Hadarî: UygarlığınGelişiminde Denizcilik Bilgisinin Rolü ve Evrimi” adlı kitabın 98. sayfasındayayınlanmıştır.Mustafa E. Tahir de bu yazmalardan El-Escorial formalarını esas alarak13’den 53’e parantez içinde numaralar vererek düzenlemiş ve “Kitabu’l-Akriyatu’s-Sufûn ve’l-Niza’ beyne Ehliha-Treatise Concerning The Leasing of Ship and theClaims between (contracting) Parties” adıyla Tunus Üniversitesi Đnsan BilimleriFakültesinin “Les Cahiers de Tunisie 4 ; Tunus’un Belgeleri” başlığıyla çıkan fakültedergisinin 31. sayısında 1983 yılında yayınlamıştır 5 .45http://www.galaxidion.com/home/notice.php?FIC=1344145862 (17.11.2008).Les Cahiers de Tunisie, Revue de Sciences Humanies, Sayı XXXI, Sefakis (Sfax) 1983.