MEHMET_SEVKET_EYGi_MAKALELERi_2005

Bütün Türkiye yi çirkinleştirdik, nereye gitseniz aynı manzara. Çirkin çirkin binalar, beton
yığınları, ruhsuz yapılar. Edirne de böyle, Bursa da böyle... Edirne de güzel ve sanatlı olan her
şey eskiden kalma; eski Osmanlı binaları, Rum evleri, Bulgar evleri, Yahudi evleri...
Sadece yapılarımız değil, sanayi ürünlerimiz, otomobillerimiz de güzel değil. Bugatti ne demiş
"Güzel olmayan bir otomobil, iyi bir otomobil değildir." Çok doğru söylemiş. 70 li, 80 li, 90 lı
yıllarda yapılan otomobillerimiz ne kadar zevksizdi. Yahu, yaparken şuna biraz güzellik
katsana...
Evlerimizin dekorasyonu, lokantalarımız, kahvelerimiz, pastanelerimiz, çarşılarımız,
pazarlarımız da güzel değil.
Adam zengin, lüks bir lokanta açacak. Dekorasyon için yüz milyarlar harcıyor; yerler granit,
duvarlar lambri, her yer lüks ve pahalı malzemeden. Pahalı fakat sanatsız avizeler, saçma
sapan masalar, sandalyeler, abuk sabuk süsler... Böyle yerlerde yemek yerken hem ağlayasım,
hem gülesim geliyor. Be adam, madem bu kadar para harcadın, şurayı gerçekten güzel,
gerçekten sanatlı yapsana. Türkiye yirmi medeniyetin ve kültürün mirasına sahip bir ülkedir.
Osmanlı mirası, ondan önce Bizans mirası, Anadolu da Selçuklu, Beylikler mirası...
Birtakım lüks lokantaların, pastanelerin, toplantı yerlerinin zeminleri öyle abuk sabuk granit
taşıyla kaplanmamalı. Zevki olan, sanattan anlayan terra cota zemin yapar. Böylesi daha
estetik, daha sanatlı, daha kıymetli, daha güzel olur.
Şu İstanbul da bir tek geleneksel kahvehane veya kıraathane bulamazsınız. Böyle yerlerin eski
gravürlerine bakarak fikir edinebiliyoruz. Yüksekçe bir yerde deniz gören bir mekân... Ortada
bir havuz (abuk sabuk bir havuz değil, Osmanlı havuzu!..), tavanda nefis ahşap bir göbek,
eski zaman fanusları, kandilleri, lambaları, kenarlarda peykeler, bir köşede kahve ve çay
ocağı, peştamallı garsonlar, duvarlarda Venedik aynaları, hüsn-i hat levhaları, millî ve
geleneksel sanat eserleri, birkaç yağlı boya tablo... Mesela Barbaros Hayrettin Paşa nın
portresi, Mesudiye zırhlısının resmi, Çanakkale Savaşı na ait bir resim. Büyücek bir levhada
celî sülüsle:
"Şeb-i yeldayı müneccimle muvakkıt ne bilür,
Mübtela-yı gama sorkim geceler kaç saat..."
Haydi, böyle bir Osmanlı kahvesi açtık. Peki, buraya gelip çay, kahve içecek, sohbet edecek
kaliteli müşterileri nereden bulacağız
Sohbetlerin kalitesi kalmadı, sohbet âdâbı da yok. Günlük ıvır zıvır konuşmalar, incir
çekirdeğini doldurmaz konular. Edebiyat yok, tarih yok, sanat yok, tasavvuf yok, kibarlık
yok. Ha ha ha... ho ho ho... hi hi hi... Politika dedikodularının en âdisi... Gazete haberlerinin
en fasa fisosu... Olup bitenlerin en değersizi...
1960 larda Beyazıt taki Marmara Kıraathanesi ne giderdim. Kimler gelmezdi ki, Profesör
Mükrimin Halil, Doçent Nuri Karahöyüklü, daha sonra Profesör olan Erol Güngör, Ziya Nur,
Şeyh Muzaffer Ozak... Saymakla bitmez. Şimdi Türkiye de böyle bir kıraathane ve böyle
adamlar bulamazsınız. Eskiden, eski ayları kırpıp yıldız yaparlarmış, sonra yıldızları kırpıp
şihap (göktaşı) yapmışlar...
Şimdi hatırıma geldi, Marmara Kıraathanesine Doktor Abdullah Öztemiz Bey de gelir, aruzla
yazdığı nefis hicviyeleri okurdu.
Konuyu dağıttım, biz yine sadede gelelim. Okullarda öğrencilere resimlerle güzel binalar,
çirkin binalar; güzel şehirler, çirkin şehirler; güzel peyzaj, çirkin peyzaj; güzel kıyafet, çirkin
kıyafet; güzel otomobil, çirkin otomobil; güzel salon (misafir odası), çirkin salon... ve daha
bunlara benzer birçok konu, saçma sapan anlaşılmaz teoriler şeklinde değil, çok açık şekilde
gösterilmelidir. Belki anlayan çıkar...
- 197 -