Centrum Time 6 Sayı

CENTRUMTIME Eylül - Ekim - Kasım - Aralık / Sayı 6 - 2019
Muharrem MEYDAN
KDV İade Uzman Yardımcısı
muharrem.meydan@centrumdenetim.com
YURTDIŞINDA DÜZENLENEN
SÖZLEŞMELERDE DAMGA VERGİSİ
I. Gİrİş
Yurtdışında düzenlenen sözleşmelerin
damga vergisine tabi olup
olmadığı hususunda mükellefler çoğu
zaman tereddüde düşmektedirler. Yazımızda
konuya ilişkin yasal düzenlemeler
ile birlikte mali idarenin ve yargı
mercilerinin görüşüne de yer verilmek
suretiyle, yabancı ülkelerde düzenlenen
sözleşmelerin damga vergisi karşısındaki
durumuna ilişkin açıklık getirilmeye
çalışılacaktır.
II. DAMGA VER-
GİSİNDE VERGİYİ
DOĞURAN OLAY
Vergi Usul Kanunu’nun 19. maddesinde
vergiyi doğuran olay,
“vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları
olayın vukuu veya hukuki
durumun tekemmülü” olarak tanımlanmıştır.
Dolayısıyla çalışmamıza
konu olayın daha iyi değerlendirilebilmesi
için damga vergisinde
vergiyi doğuran olayın belirlenmesi
gerekmektedir.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nda
(DVK) vergiyi doğuran
olay açık olarak tanımlanmamıştır.
Ancak özellikle verginin konusunun
belirlendiği 1. maddede yer alan
belirlemeler bu konuda ışık tutmaktadır.
Anılan maddede yer alan;
“yazılıp imzalanmak veya imza yerine
geçen bir işaret konmak suretiyle
düzenlenen ve herhangi bir
hususu ispat veya belli etmek için
ibraz edilebilecek olan belgeler…”
ibareleri damga vergisinde vergiyi
doğuran olayın tanımlanmasına
imkan tanımaktadır.
u açıklamalardan yola çıkarak
B damga vergisinde vergiyi doğuran
olay genel olarak, Kanuna
bağlı (I) sayılı tabloda yer alan
kağıtların düzenlenmesi olarak
tanımlayabiliriz. Kağıdın düzenlenmiş
olmasından kasıt ise, yazılıp
imzalanmak veya imza yerine
geçen bir işaret konmak suretiyle
eksiksiz olarak tekemmül etmesi,
hüküm ifade edecek hale gelmesidir.
Buna göre, kağıdın imzalandığı
anda vergiyi doğuran olay
meydana gelir ve bundan sonraki
işlemlerin de buna göre değerlendirilmesi
gerekir.
itekim DVK’nın 5281 sayılı Kanunla
kaldırılan mülga 20.
N
maddesinde yer alan “Damga pullarının
kağıtların düzenlendiği anda
yapıştırılması mecburidir” şeklindeki
düzenleme de yukarıda ulaştığımız
sonucu teyit etmektedir.
ergiyi doğuran olay açısından
V genel hüküm böyle olmakla
birlikte, DVK’da yer alan bazı özel
durumlarda vergiyi doğuran olayın
farklı şekilde meydana geldiği de
söz konusu olabilmektedir. Örneğin,
Kanuna ekli (1) sayılı tabloda vergiye
tabi olması herhangi bir resmi
daire veya belli yerlere ibraz şartına
bağlanan bilanço, gelir tablosu,
beyanname ya da bildirim gibi bazı
kağıtlarda vergiyi doğuran olay bu
belgelerin düzenlenmesi aşamasında
değil; ilgili yerlere ibraz edildiği aşamada
meydana gelmektedir. Yine
zamanaşımına uğradıktan sonra
hükmünden yararlanılması nedeniyle
ya da yurt dışında düzenlenmesine
rağmen Türkiye’de resmi dairelere
ibraz edilmesi nedeniyle vergiye
tabi olan kağıtlarda vergiyi doğuran
olay, bu belgelerin hükmünden
yararlanıldığı veya resmi dairelere
ibraz edildiği anda meydan gelmektedir.
Dolayısıyla çalışma konumuz
olan olayların değerlendirilmesinde
de bu husus esas alınacaktır.
III. YURT DIŞINDA
DÜZENLENEN
KÂĞITLARDA
DAMGA VERGİSİ
UYGULAMASI
VK’nın 1. maddesinin 3. fıkrası,
D “Yabancı memleketlerle Türkiye`deki
yabancı elçilik ve konsolosluklarda
düzenlenen kâğıtların
vergisini, Türkiye’de bu kâğıtları
resmi dairelere ibraz eden, üzerlerinde
devir veya ciro işlemleri
yapanlar veya herhangi bir suretle
hükümlerinden faydalananlar
öderler.” hükmünü amirdir.
Buna göre, yurt dışında veya
Türkiye’deki yabancı elçilik ve
konsolosluklarda düzenlenen kâğıtlar
nedeniyle vergilendirme yapılabilmesi,
birbirinden bağımsız
üç ayrı durumdan herhangi birinin
gerçekleşmiş olmasına bağlı
bulunmaktadır. Bu üç durum; kâğıdın
Türkiye’de resmi dairelere ibraz
edilmesi, üzerinde devir veya
ciro işlemi yapılması ve kâğıdın
herhangi bir suretle hükmünden
yararlanılması durumlarıdır. Diğer
bir deyişle, yurt dışında düzenlenip
sonrasında Türkiye’ye getirilen ve
Türkiye’de hükmünden yararlanılan
veya üzerinden devir ve ciro işlemi
yürütülen veya resmi bir daireye
ibraz edilen kâğıtların damga vergisine
tabi olacağı katidir.
60