T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon ...

2. GENEL BİLGİLER
2.1. Bruselloz:
Bruselloz brusella cinsi bakterilerin oluşturduğu koyun, keçi, sığır,
manda ve domuz gibi hayvanların etleri, süt, idrar gibi vücut sıvıları, enfekte süt
ile hazırlanan süt ürünleri, enfekte hayvanın gebelik materyali aracılığı ile
bulaşması sonucunda, kliniğinde titreme ile yükselen ateş, kas ve büyük eklem
ağrılarının görüldüğü ve farklı klinik tabloları taklit edebilen bir hastalıktır (8).
2.1.1. Tarihçe:
Sir David Bruce 1887 yılında Malta adasında, Malta humması adı verilen
hastalıktan ölmüş İngiliz askerlerinin dalağından ilk defa Brucella melitensis’i
izole etmiştir. B. abortus ise 1897 yılında Bang tarafından, Danimarka’da,
doğum yapan sığırların uterus duvarı salgısından izole edilmiş, Traum 1914’te
ABD’nin İndiana eyaletinde prematüre doğan domuz yavrularının karaciğer,
mide ve böbreklerinden B. suis’i saptamıştır. Bunları, Avustralya ve Yeni
Zelanda’da epididimitli koçlardan B. ovis, ABD’nin Utah eyaletinde orman
kenesinden B. neotomae, Rusya ve Alaska’da ren geyiğinden B. rangiferi
tarandi, deniz memelilerinden B. maris’in izole edilmesi takip etmiştir. Av
köpeklerinde salgınlar yapan B. canis ise ilk kez 1977’lerde, bir kadın hastadan,
saptanmıştır (1).
Ülkemizde ilk defa 1915 yılında Hüsamettin Kural ve Mahmut S. Akalın
tarafından, Kuleli hastanesinde bir askerde B. melitensis saptanmıştır. 1931’de
Zühtü Berke sığırlardan; 1943’de Golem, 1944’de ise Köylüoğlu ve Aktan
koyun ve keçilerden, brusella cinsi bakterileri izole etmişlerdir (1,9).
2.1.2. Etken:
Brusella cinsi bakteriler; küçük, hareketsiz, sporsuz ve kapsülsüz olup,
0,5-0,7 mm eninde, 0,6-1,5 mm boyunda Gram negatif, kokobasil şeklindedir
(10).
Brusella bakterileri; H2S üretmeleri, üreyi hidroliz etmeleri, tiyonin ve
bazik fuksine dirençli olmalarına göre türlere ayrılırlar. İnsanlar için enfektif
olabilen dört tür: B. abortus, B. melitensis, B. canis ve B. suis’tir. B. neotomae ve
B. ovis’in insanlarda hastalık etkeni olabileceği ispatlanmamıştır (10).
Brusella bakterilerinin ortak biyoşimik özellikleri; katalaz ve çoğu kez
oksidaz olumlu olmaları, İndol ve asetil metil karbinol (Voges Proskauer)
oluşturmamaları ve metil kırmızısı testinin olumsuz olmasıdır (3).
Brusella türlerinin ayrımında bazı boyalar önemli rol oynamaktadır. B.
melitensis, B. abortus, B. suis, B. canis ayrımı için sözkonusu olan özellikler
tablo 1’de verilmiştir (3).
2