T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon ...

2.2.5. İmmunglobulinler:
Antijenik uyarımlar sonu vücutta plazma hücreleri tarafından sentezlenen
ve homolog antijenle birleşerek spesifik bir reaksiyon verebilen glikoprotein
karakterinde moleküllerdir. Protein elektroforezinde γ (gamma) globulin
fraksiyonundadırlar. Fiziksel, kimyasal, biyolojik ve antijenik özellikleri
üzerindeki çalışmalarda insanlarda beş ayrı sınıfa ayrılabileceği saptanmış olup
bunlar IgG, IgA, IgM, IgD ve IgE olarak kodlanmıştır. Sağlam bir
immunglobülin molekülü proteolitik bir enzim olan papain ile sindirime maruz
tutulduğunda, enzim, antikoru kavşak bölgesinden üç parçaya ayırır (75).
Bunlardan ikisi, hem hafif ve hem de ağır zinciri birlikte içeren, birbirinin aynısı
olan, tüm molekülün yaklaşık 2/3’ünü oluşturan ve iki benzer parçadan meydana
gelmiş olan Fab (fragment antijen binding) kısmı ile diğeri sadece ağır zincirden
meydana gelmiş kristalize olabilen Fc (fragment crystallizable) bölümüdür.
Molekülün Fab kısmı homolog antijenle birleşme yeteneğine sahip olmasına
karşın Fc bölümünün böyle bir etkinliği yoktur. Ancak bu kısım komplemanı
bağlama, plasentadan geçebilme, makrofajlara ve deriye yapışabilme, mast
hücrelerinde degranülasyon, katabolizmada görev alma, protein A’ya bağlanma
vb. gibi diğer çok önemli biyolojik sekonder aktiviteye sahiptir (75).
2.2.6. Sitokinler:
Spesifik ve doğal immun sistemin hücrelerince salgılanan immun sistem
fonksiyonları üzerine hayati öneme sahip regülatör proteinlerdir. Sadece immun
ve inflamatuar yanıtları etkilemekle kalmazlar aynı zamanda hematopoez ve
yara iyileşmesi gibi bir çok biyolojik olayları da regüle ederler. Antijen
spesifik değillerdir ancak yapımları ve salgılanmaları antijen uyarısına
bağlıdır (76). Farklı lökosit toplulukları arasında iletişim sinyalleri olarak iş
görmeleri nedeniyle bir grup sitokinler interlökinler (IL) olarak
isimlendirilmişlerdir. İnflamasyonda lokal sistemik olarak oynadıkları önemli
rolleri nedeniyle IL-1, IL-6, TNF ve kemokinler pro-inflamatuar sitokinler
olarak, lenfositlerin aktivasyonunda ve farklılaşmasındaki önemli rolleri nedeni
ile IL-2, IL-4 immunoregülatör sitokinler olarak bilinir. IL-10 ve TGF- β’nın
antiinflamatuar özellikleri ön plandadır. IL-3, GM-CSF daha çok immatür
lökositlerin büyüme ve farklılaşmasında rol oynarlar (76).
İnterlökin-1 (IL-1): Sitokinler içinde ilk tanıtılan aracı moleküldür.
Lenfositler üzerine etkisi nedeniyle lenfosit aktive edici faktör (LAF) olarak
isimlendirilmiştir. Monositler, doku makrofajları, lenfositler (Th, B hücre,
NK hücreleri) başlıca hücresel kaynaklarıdır. IL-1 NK hücrelerinde
sitotoksik aktiviteyi, polimorfonükleer lökositlerde fagositik aktiviteyi artırır
(77).
İnterlökin-2 (IL-2): IL-2 kaynağı Th hücreleridir. İzole edilmiş T-lenfosit
ve timosit alt populasyonları ile yapılan çalışmalarda antijen ile aktive edilen
CD4 T yardımcı hücrelerde IL-2 sentezlendiği saptanmıştır. Bununla birlikte
güçlü poliklonal mitojenler ve sınıf II MHC antijenlerinin CD4 T lenfositleri
uyardıkları ve IL-2 sentezini indükledikleri bilinmektedir. IL-2 duyarlı hücre
yüzeylerinde IL-2 reseptörleri bulunur. IL-2 reseptörleri yalnız antijen ile
uyarılmış T hücrelerinde ve B hücrelerinde sentezlenir ve sergilenirler.
19