T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon ...

Bruselloz vücudun herhangi bir sistemini veya organını tutabilen
sistemik bir hastalıktır. Komplikasyonla seyreden bruselloz olgularının %20-
60’ında da osteoartiküler tutulum gözlenirken, gastrointestinal sistem, santral
sinir sistemi, kardiyovasküler sistem, solunum sistemi, genitoüriner sistem,
hematolojik sistem ve deri tutulumu daha nadir gözlenmektedir (3). Biz bu
çalışmada komplikasyon gösteren ve komplikasyon göstermeyen bruselloz
olgularında serum IL-10, IL-6, IL-2, TNF-α, IFN-γ düzeyleri açısından anlamlı
bir fark olup olmadığını belirlemek üzere hasta grubunu komplikasyonlu ve
komplikasyonsuz olmak üzere iki gruba ayırdık ve ELISA yöntemi ile serum
sitokin düzeylerini belirledik. Komplikasyonlu hasta grubunda serum IL-6,
IL-10, IFN-γ düzeylerinin, komplikasyonsuz hasta grubuna göre daha yüksek
bulunmasına karşın istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p>0,05). Serum IL-2
düzeyleri ise her iki grupta benzerdi ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı
(p>0,05). Komplikasyonlu grupta serum TNF-α düzeyleri ise daha yüksek ve
anlamlı bulundu (p=0,013). Çalışmada komplikasyonlu hasta grubundaki serum
sitokin düzeylerinin en alt ve en üst değerleri arasındaki farkın yüksek olması
çalışmanın sonucunu etkilemiş olabilir. IL-6 ve IL10 antiinflamatuar sitokinler
olduğundan brusellozda yüksek olması beklenir. Bizim çalışmamızda da buna
uygun bir şekilde hasta grubunda kontrol grubuna göre ve hasta grubu içerisinde
komplikasyonlu grupta bu sitokinler daha yüksek bulunmuştur ancak istatistisel
olarak anlamlı olmadığı görülmüştür (p>0,05) Aynı şekilde IFN-γ düzeyi
istatistiksel olarak anlamlı olmamasına karşın (p>0,05) komplikasyonlu grupta
komplikasyonsuz grup ile karşılaştırıldığında daha yüksek bulunmuştur. Bu
durum daha önce de belirttiğimiz gibi brusellozda Th1 immünitenin ön planda
olduğunu göstermektedir.
Demirdağ ve arkadaşlarının (91) yaptıkları bir çalışmada, akut
bruselloz olgularında serum CRP ve sedimantasyon değerleri kontrol grubu ile
karşılaştırıldığında daha yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Bu
çalışmada da, komplike ve komplike olmayan bruselloz olgularında klasik
enfeksiyon göstergeleri olan CRP ve sedimantasyon düzeylerini
karşılaştırılmıştır. Komplike bruselloz olgularında CRP düzeyi, komplikasyon
göstermeyen olgulara göre daha yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı
bulunmuştur (p=0,011). Her iki grup arasında sedimantasyon değerleri açısından
ise anlamlı bir fark bulunmadı (p=0,09). Bu sonuçlara göre CRP değerleri
yüksek olan brusellozlu olgular herhangi bir komplikasyon varlığı açısından
değerlendirilmelidir.
Literatürde komplike ve komplike olmayan bruselloz olgularında sitokin
düzeyleri ile ilgili benzer bir çalışma bulunamadı. Bu nedenle bizim
çalışmamızda komplikasyonlu bruselloz olgularında TNF-α düzeyinin daha
yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmasını destekleyecek bir veriye
ulaşılamadı. Bununla birlikte Kamruddin ve arkadaşlarının (92) yaptığı
çalışmada brusellozlu hastalarda serum TNF-α seviyeleri tespit edilemeyek
kadar düşük bulunmuş olup, bu durum TNF-α’nın yarı ömrünün kısalığından
olabileceği bildirilmiştir. Aynı şekilde Refik ve arkadaşlarının (94) yaptıkları
çalışmada da serum TNF-α düzeyi brusellozlu ve sağlıklı kontrol grupları
arasında kıyaslanmış ve değişiklik saptanmamıştır. Bizim çalışmamızda hasta
grubundaki TNF-α düzeyi kontrol grubu ile karşılaştırıldığında daha düşük ve
anlamsız (p>0,05) bulunmuş olup, hasta grubu içinde komplikasyonlu grupta,
45