T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon ...

2.1.7. Tanı:
Brusellozda belirti ve bulgular özgün olmadığı için kapsamlı bir öykü
almak gerekir. Mesleki riskler, hayvan teması, endemik bölgeye yolculuk,
pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerinin tüketimi sorgulanmalıdır (39). Lökosit
sayısı normal veya düşük olabilir. Sedimantasyon hızı değişken olup,
transaminazlar birkaç kat yükselmiş bulunabilir. Anemi, trombositopeni,
lökopeni görülebilir (14,39). Brusellozda nadir görülen böbrek tutulumunun
olmadığı durumda idrar tetkiki normaldir. Yüksek ateşli dönemde febril
albuminüri bulunabilir. Böbrek tutulumu olduğu zaman; idrar dansitesi düşebilir,
proteinüri belirginleşir, idrar sedimentinde eritrosit, lökosit ve silendir
görülebilir (8).
2.1.7.1. Etkenin izolasyonu:
Brusellozda kesin tanı etkenin sıklıkla kan ve kemik iliğinden, nadirende
BOS, plevra sıvısı, periton sıvısı ve idrar gibi örneklerden kültür yoluyla
izolasyonu ile konur. Kan kültürlerinde üretme şansı % 15-70 arasında
değişirken, kemik iliği kültüründen üretme şansı % 90 oranındadır. Gotuzzo ve
arkadaşlarının (25) yaptıkları çalışmalarında, kemik iliği kültürlerinde % 92, kan
kültürlerinde % 70 oranında üreme saptamışlardır. Kan kültürlerinde daha az
oranda üremenin saptanması hücre içi bir bakteri olmasından ve öncesinde
anbibiyotik kullanım öyküsünden kaynaklandığı bildirilmiştir. Brusella
izolasyonu için kullanılan başlıca besiyerleri katı ve sıvı besiyerleri şeklindedir.
Sıvı besiyerleri daha çok kan ve BOS gibi materyallerin ekiminde kullanılır.
Besiyerleri olarak; serumlu dekstrozlu agar, gliserozlu dekstrozlu agar, patates
agar, triptaz agar, triptikaz soy agar, brusella K vitaminli agar, brusella agar
kullanılır. Ekimler çift yapılarak birisi normal atmosfer koşullarında diğeri % 5-
10 C02 ’ li atmosferde enkübe edilmelidir (1).
Brusellozun inkübasyon süresi 2-3 hafta olduğundan, kan kültür
şişelerinin dört haftaya kadar inkübasyonu tamamlanmadan üreme olmadığı
bildirilmemelidir. Bu süre günümüzde otomatize kan kültür sistemleri olan
BACTEC (NR 660, 9240), BacT/Alert kullanılmasıyla beş-yedi güne düşmüşse
de brusella bakterisi hücre içi ve zor üreyen bir bakteri olduğundan, inkübasyon
süresinin uzatılması ve subkültürlerin yapılması önerilmektedir (42,43).
Baysallar ve arkadaşlarının (43) 33039 kan kültür örneğinde BACTEC 9240 ve
BacT/Alert otomatize kan kültür sistemlerini kullanarak, brusella bakterisinin
üreme zamanını tespit etmeye yönelik olarak yaptıkları çalışmalarında, 17 tanesi
her iki sistemde, 13 tanesi sadece Bact/Alert sisteminde olmak üzere, 30 brusella
bakterisinin ürediği saptanmıştır. Bact/Alert otomatize sistemde ortalama 2,5
gün BACTEC 9240 sisteminde ise ortalama 2,8 günde brusella bakterisinin
ürediği tespit edilmiştir. Özkurt ve arkadaşlarının (44) BacT/Alert otomatize
sistemi ve Brucella Broth kültür yöntemiyle B. melitensis bakterisini saptamaya
yönelik olarak yaptıkları çalışmada, Bact/Alert otomatize sistemde kan
kültürlerinde B. melitensis bakterisi ortalama 4,5 günde saptanırken, Brucella
Broth kültüründe 5 günde saptanmıştır. Bu çalışmada her iki yöntem arasında
bakterinin üreme zamanı açısından anlamlı bir fark bulunmamış olup, Brucella
Broth kültür yöntemi daha duyarlı bulunmuştur (44).
10