εδώ - εταιρεια μακεδονικων σπουδων
εδώ - εταιρεια μακεδονικων σπουδων
εδώ - εταιρεια μακεδονικων σπουδων
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΣΕΡΒΙΑ ΚΑΙ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ ‒ ΕΛΛΑΔΑ 137<br />
ριζαν στρατιωτικά τη βαλκανική χώρα που θα δεχόταν επίθεση από την Ιταλία.<br />
Παρόλο που μετά τη σύνοδο του Μαΐου του 1936 υπογράφτηκαν μεταξύ<br />
των Γενικών Επιτελείων των χωρών - μελών της Βαλκανικής Συνεννόησης<br />
στρατιωτικές συμβάσεις αμυντικού χαρακτήρα κατά της Βουλγαρίας και Ουγγαρίας,<br />
ο Στογιαντίνοβιτς, προσαρμοζόμενος στα νέα δεδομένα, επιδίωξε στενή<br />
προσέγγιση της Γιουγκοσλαβίας με τη Βουλγαρία. Η διάλυση της VMRO είχε<br />
ήδη προλειάνει το έδαφος, καθώς στη σερβική Μακεδονία επικρατούσε πλέον<br />
ηρεμία και το Βελιγράδι συνέχιζε, με αργούς, αλλά αισθητούς ρυθμούς, την πολιτική<br />
του εκσερβισμού των Σλαβομακεδόνων. Στις 24 Ιανουαρίου 1937 υπογράφτηκε<br />
στο Βελιγράδι το βουλγαρο-γιουγκοσλαβικό σύμφωνο αιώνιας φιλίας<br />
από τον Στογιαντίνοβιτς και τον Βούλγαρο πρωθυπουργό Κιοσεϊβάνωφ. Το σύμφωνο<br />
ήταν λιτό και επιγραμματικό, αλλά, όπως προκύπτει από τις παρασκηνιακές<br />
διαβουλεύσεις, η βάση του ήταν ανθελληνική. Η Βουλγαρία παραιτήθηκε των διεκδικήσεών<br />
της επί της σερβικής Μακεδονίας και η Γιουγκοσλαβία σε αντάλλαγμα<br />
υποστήριζε την εδαφική διέξοδο της Βουλγαρίας στο Αιγαίο. Η ίδια η Γιουγκοσλαβία<br />
δεν έκρυβε πλέον τις βλέψεις της στη Θεσσαλονίκη. Η παλιά ελληνογιουγκοσλαβική<br />
φιλία έχασε το περιεχόμενό της στις νέες συνθήκες. Το βουλγαρογιουγκοσλαβικό<br />
σύμφωνο ήταν ένα ισχυρό πλήγμα στη Βαλκανική Συνεννόηση.<br />
Όταν τον Φεβρουάριο του 1937 συνήλθε στην Αθήνα το Μόνιμο Συμβούλιο<br />
της Βαλκανικής Συνεννόησης, ο Μεταξάς ζήτησε εξηγήσεις από τον Στογιαντίνοβιτς.<br />
Ο πρωθυπουργός της Γιουγκοσλαβίας απάντησε ότι στόχος του ήταν<br />
η προσχώρηση της Βουλγαρίας στη Βαλκανική Συνεννόηση. Μετά από<br />
έντονες συζητήσεις ο Στογιαντίνοβιτς υπέγραψε ένα μυστικό πρωτόκολλο,<br />
δεσμευόμενος ότι το βουλγαρο-γιουγκοσλαβικό σύμφωνο αιώνιας φιλίας είναι<br />
μέσο ειρήνης και δεν θίγει τις υποχρεώσεις της Γιουγκοσλαβίας που απέρρεαν<br />
από το Bαλκανικό Σύμφωνο. Αλλά ήταν μια παραπλανητική γραπτή δήλωση<br />
του Στογιαντίνοβιτς για να καθησυχάσει τους Βαλκάνιους εταίρους. Στις 25<br />
Μαρτίου 1937 η Γιουγκοσλαβία υπέγραψε με την Ιταλία σύμφωνο φιλίας και<br />
διαιτησίας: H Γιουγκοσλαβία αναγνώριζε πλέον την Αλβανία ως σφαίρα ιταλικής<br />
επιρροής και σε αντάλλαγμα η Ιταλία έπαψε να υποστηρίζει το αποσχιστικό κίνημα<br />
των Ουστάσε.<br />
Για τη Γιουγκοσλαβία η σημασία του βουλγαρο-γιουγκοσλαβικού συμφώνου<br />
αιώνιας φιλίας συνίστατο κυρίως στην κατοχύρωση της γιουγκοσλαβικής<br />
Μακεδονίας. Στογιαντίνοβιτς και Κιοσεϊβάνωφ δεν συμφώνησαν σε ένα χρονοδιάγραμμα<br />
για την «επιχείρηση κατά της Ελλάδας», αυτό τέθηκε σε άμεση<br />
συνάρτηση με την ταχύτητα των εξελίξεων στην Ευρώπη. Ωστόσο, ο Αντιβασιλέας<br />
Παύλος και ο γιουγκοσλαβικός στρατός, αποτελούμενος στην πλειοψηφία