εδώ - εταιρεια μακεδονικων σπουδων

ΣΕΡΒΙΑ ΚΑΙ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ ‒ ΕΛΛΑΔΑ 139
γκοσλαβίας. Εφόσον η Αγγλία και η Γαλλία δεν μπορούσαν να παράσχουν ουσιαστικές
εγγυήσεις στη Γιουγκοσλαβία, η δυναμική του γερμανικού και του
ιταλικού παράγοντα δεν μπορούσε να αγνοηθεί. Τον Ιανουάριο του 1939, λίγες
ημέρες πριν από την κυβερνητική κρίση, ο Τσιάνο επισκέφθηκε το Βελιγράδι
και πρότεινε στον Στογιαντίνοβιτς τον διαμελισμό της Αλβανίας μεταξύ Γιουγκοσλαβίας
και Ιταλίας. Ο Στογιαντίνοβιτς δέχτηκε την πρόταση με το επιχείρημα
ότι η εξουδετέρωση του αλβανικού κράτους θα διευκόλυνε την αφομοίωση
των Αλβανών του Κοσόβου και θα εξασφάλιζε στη Γιουγκοσλαβία νέα διέξοδο
στην Αδριατική. Αντίθετα, ο Παύλος εκτιμούσε ότι η εδραίωση της Ιταλίας
στη βαλκανική ενδοχώρα θα απειλούσε μακροπρόθεσμα τη Γιουγκοσλαβία,
ενώ επιπρόσθετοι αλβανικοί πληθυσμοί θα επιδείνωναν την κατάσταση στο Κόσοβο.
Η διαφωνία αυτή μεταξύ Αντιβασιλέα και πρωθυπουργού σε ένα τόσο
σημαντικό ζήτημα επιτάχυνε την πτώση του δευτέρου. Μετά το ταξίδι του στο
Βελιγράδι οΤσιάνο ήταν βέβαιος ότι η Γιουγκοσλαβία δεν θα αντιδρούσε, αν η
Ιταλία προσαρτούσε την Αλβανία.
Βασική αποστολή της κυβέρνησης Τσβέτκοβις ‒ Μάτσεκ ήταν η λύση του
Κροατικού ζητήματος, ιδιαίτερα μετά τον διαμελισμό της Τσεχοσλοβακίας και
την προσάρτηση της Αλβανίας στην Ιταλία. Μετά από μακρές διαπραγματεύσεις
υπογράφτηκε τελικά στις 26 Αυγούστου 1939 η συμφωνία των Τσβέτκοβιτς ‒ Μάτσεκ:
Η Savska και η Primorska Banovina ενώθηκαν ως αυτόνομη Horvatska
Banovina-Μπανοβίνα της Κροατίας (Δαλματία, κυρίως Κροατία, Σλαβονία) στην
οποία συμπεριλήφθηκε ένα μέρος της Βοσνίας (μέχρι το Μόσταρ) και ένα μέρος
της Συρμίας. Καθορίστηκαν τα διοικητικά σύνορα της αυτόνομης Κροατίας η οποία
αποτελούνταν από τη Δαλματία, κυρίως Κροατία, Σλαβονία, μέρος της Βοσνίας
(μέχρι το Μόσταρ) και μέρος της Βοϊβοδίνας. Η αυτονομία δεν επεκτάθηκε
σε θέματα κρατικής ασφάλειας, εξωτερικής πολιτικής, άμυνας και εξωτερικού εμπορίου.
Οι Κροάτες απέκτησαν πρόσβαση στη διοίκηση του κράτους και ο Μάτσεκ
προσχώρησε στην κυβέρνηση. Ωστόσο, δεν ρυθμίστηκε το καθεστώς των
Σέρβων (800.000) στην αυτόνομη Κροατία, πράγμα που πυροδότησε σερβικές
αντιδράσεις, ιδιαίτερα στους κόλπους της ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο νέος μπάνος
της Κροατίας, Ίβαν Σούμπασιτς, άρχισε αμέσως να προβαίνει σε απομάκρυνση
των Σέρβων από τις διάφορες κρατικές θέσεις. Από την άλλη πλευρά η μερική
λύση του Κροατικού ζητήματος στις νέες διεθνείς συγκυρίες δεν ικανοποίησε
σημαντικό τμήμα των Κροατών. Αυτό που οι Σέρβοι θεώρησαν ως μεγάλη παραχώρηση
ήταν για τους Κροάτες ελάχιστο κέρδος.
Η χάραξη της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης των Τσβέτκοβιτς ‒
Μάτσεκ ήταν στην ουσία έργο του Παύλου Καραγιώργη και του υπουργού Εξω-