εδώ - εταιρεια μακεδονικων σπουδων
εδώ - εταιρεια μακεδονικων σπουδων
εδώ - εταιρεια μακεδονικων σπουδων
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ΣΕΡΒΙΑ ΚΑΙ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ ‒ ΕΛΛΑΔΑ 141<br />
αντιβασιλέα Παύλο. Σε αντίθεση με τον Στογιαντίνοβιτς, ο αγγλόφιλος Παύλος<br />
ήταν ριζικά αντίθετος σε μια εδαφική διέξοδο της Βουλγαρίας στο Αιγαίο ως αντάλλαγμα<br />
για την ουδετερότητά της. Η Ιταλία θα αποκτούσε έτσι μια νέα ναυτική<br />
βάση, εκτιμούσε ο αντιβασιλέας Παύλος. Κατά την επίσκεψη του Μεταξά στο Βελιγράδι,<br />
στις 18 Φεβρουαρίου 1939, ο Παύλος διαβεβαίωσε τον Έλληνα πρωθυπουργό<br />
ότι η Γιουγκοσλαβία θα παρέμενε πιστή στη Βαλκανική Συνεννόηση και<br />
αποκάλυψε ότι οι Στογιαντίνοβιτς και Κιοσεϊβάνωφ είχαν συναποφασίσει τον διαμελισμό<br />
της Βορείου Ελλάδας, χωρίς να τον ενημερώσουν. Επισκεπτόμενος το<br />
Λονδίνο τον Ιούλιο του 1939 ο Παύλος επισήμανε στον υπουργό Εξωτερικών<br />
Χάλιφαξ ότι το Βελιγράδι αντιτίθεται στην εδαφική διέξοδο της Βουλγαρίας στο<br />
Αιγαίο, επιδεικνύει κατανόηση μόνο για τη Νότιο Δοβρουτσά, όμως, αν η<br />
Βουλγαρία επιχειρήσει να ικανοποιήσει με τη βία τις επιδιώξεις της, η Γιουγκοσλαβία<br />
θα επωμισθεί όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Βαλκανικό<br />
Σύμφωνο. Τον Ιούνιο του 1940 η Γιουγκοσλαβία αναγνώρισε τη Σοβιετική<br />
Ένωση. Αλλά μετά την αποτυχία της ιταλικής επίθεσης εναντίον της Ελλάδας<br />
και ενόψει των προετοιμασιών της Γερμανίας για επίθεση εναντίον της Ελλάδας<br />
και της Σοβιετικής Ένωσης τα περιθώρια των γιουγκοσλαβικών ελιγμών (η<br />
ισορροπημένη στάση έναντι της Αγγλίας και της Γερμανίας) στένεψαν.<br />
Για τη Γιουγκοσλαβία το λιμάνι της Θεσσαλονίκης ήταν ζωτικής σημασίας.<br />
Το Βελιγράδι ήταν ικανοποιημένο με τη λειτουργία της σερβικής ελεύθερης ζώνης<br />
όσο η Θεσσαλονίκη παρέμεινε υπό ελληνική κυριαρχία, αλλά είχε κάθε λόγο<br />
να ανησυχεί, αν η Θεσσαλονίκη περιερχόταν σε ιταλικό, γερμανικό ή βουλγαρικό<br />
έλεγχο. Μετά την έναρξη της ιταλικής επίθεσης (28.10.1940) η γιουγκοσλαβική<br />
κυβέρνηση, με πρόταση των στρατιωτικών, σχεδίαζε μια επιχείρηση κατάληψης<br />
του λιμανιού της Θεσσαλονίκης ώστε αυτό να μην περιέλθει σε ιταλικά χέρια.<br />
Στην ουσία μια τέτοια κίνηση θα σήμαινε πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας με την<br />
Ιταλία. Έγκαιρα ενημερωμένη η ιταλική κυβέρνηση διέταξε ως μια αποτρεπτική<br />
κίνηση τον βομβαρδισμό του Μοναστηρίου. Στις 5 Νοεμβρίου 1940 ιταλικά αεροπλάνα<br />
βομβάρδισαν κατά τη διάρκεια της ημέρας το Μοναστήρι, προκαλώντας<br />
σοβαρές υλικές ζημιές και ανθρώπινες απώλειες. Ήταν ένα σαφές ιταλικό μήνυμα<br />
προς το Βελιγράδι να εγκαταλείψει κάθε απόπειρα κατάληψης της Θεσσαλονίκης.<br />
Ωστόσο, ο γιουγκοσλαβικός στρατός μέσω σερβικής Μακεδονίας βοηθούσε τον<br />
μαχόμενο στο αλβανικό μέτωπο ελληνικό στρατό. Μετά την αποτυχία της ιταλικής<br />
επίθεσης κατά της Ελλάδας και ενόψει της γερμανικής επιχείρησης Barbarossa<br />
(εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης) και Marita (εναντίον της Ελλάδας) η<br />
Γερμανία ενέτεινε τις προσπάθειές της για προσχώρηση της Βουλγαρίας και της<br />
Γιουγκοσλαβίας στον Άξονα, φοβούμενη τις δολοπλοκίες των Άγγλων στη Γι-
Change language