εδώ - εταιρεια μακεδονικων σπουδων

170
ΒΑΛΚΑΝΙΑ 1913-2011 - ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΘΥΕΛΛΕΣ ΚΑΙ ΧΙΜΑΙΡΕΣ
ξή της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ως μονίμου μέλους, και διμερή θέματα,
όπως η αξιοποίηση των νερών του Αξιού και από τις δύο χώρες, η κατασκευή
του πετρελαιαγωγού Θεσσαλονίκης ‒ Σκοπίων, η διακίνηση των ελληνικών
εμπορευμάτων μέσω Γιουγκοσλαβίας προς την Κεντρική Ευρώπη και των
γιουγκοσλαβικών μέσω του λιμανιού της Θεσσαλονίκης και του Πειραιώς προς
την Εγγύς Ανατολή και σε χώρες της Ανατολικής Μεσογείου. Για την προώθηση
της διμερούς συνεργασίας συμφωνήθηκε η επανασυγκρότηση μιας διυπουργικής
επιτροπής.
Στις επίσημες συνομιλίες δεν συζητήθηκε το Μακεδονικό όπως ανέμενε η
πολιτική ηγεσία των Σκοπίων. Στην πρόταση του Τεπάβατς να αναγνωρίσει η
Ελλάδα την ύπαρξη «μακεδονικού έθνους» για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων,
ο Παλαμάς απάντησε:
«Η Αθήνα εφαρμόζει αυστηρά τις αρχές του διεθνούς δικαίου και θέλει να έχει
σχέσεις με τη Γιουγκοσλαβία ως σύνολο και όχι με τις μεμονωμένες δημοκρατίες.
Αν κάποτε κάποιο συστατικό τμήμα της γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας αποκτήσει
διεθνή αναγνώριση, τότε η Ελλάδα θα μπορούσε να ασχοληθεί με το ζήτημα που
θα προέκυπτε. Στη Βόρεια Ελλάδα υπάρχουν μονάχα Έλληνες, μερικοί από τους
οποίους ομιλούν σλαβική διάλεκτο. Κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών, μετά
τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. αυτοί οι κάτοικοι της Βόρειας Ελλάδας, οι οποίοι
δεν αισθάνονταν Έλληνες, αναχώρησαν για τη Βουλγαρία. Κατά τη διάρκεια της
κατοχής και του εμφυλίου πολέμου πραγματοποιήθηκε νέα μετακίνηση του πληθυσμού
από τη Βόρεια Ελλάδα και τώρα εκεί παρέμειναν κάτοικοι με ελληνική συνείδηση».
Η Γιουγκοσλαβία είχε απολέσει τον ιδεολογικό πόλεμο της προπαγάνδας με
την αυτοπροβολή της ως προτύπου κράτους, όπου δήθεν λύθηκαν τα εθνικά και
μειονοτικά ζητήματα. Η αναβίωση των εθνικών ζητημάτων υπό τη μορφή της
αποκέντρωσης, μετά την πτώση του Ράνκοβιτς, ήταν μια απόδειξη της εσωτερικής
της κρίσης. Το δραματικό τέλος της «κροατικής άνοιξης» τον Νοέμβριο-
Δεκέμβριο του 1971 προκάλεσε στην Αθήνα αμφιβολίες για τη επιβίωση της
Γιουγκοσλαβίας ως ενιαίου κράτους.
Μετά την επίσκεψη του Παλαμά η ελληνογιουγκοσλαβική μικτή διυπουργική
επιτροπή συνεργασίας προώθησε τη διμερή συνεργασία σε θέματα εμπορικών
ανταλλαγών, βιομηχανικής συνεργασίας, γεωργικής συνεργασίας, τουρισμού
και μεταφορών. Δεν επιτεύχθηκε ωστόσο πρόοδος στον τομέα του πολιτισμού.
Ματαιώθηκε η υπογραφή ελληνογιουγκοσλαβικής μορφωτικής συμφωνίας,
διότι το κείμενό της είχε συνταχθεί, εκτός από τη σερβοκροατική, και στη
«μακεδονική» γλώσσα. Η ενέργεια αυτή κρίθηκε απαράδεκτη από την ελληνική