εδώ - εταιρεια μακεδονικων σπουδων
εδώ - εταιρεια μακεδονικων σπουδων
εδώ - εταιρεια μακεδονικων σπουδων
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
166<br />
ΒΑΛΚΑΝΙΑ 1913-2011 - ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΘΥΕΛΛΕΣ ΚΑΙ ΧΙΜΑΙΡΕΣ<br />
Αθήνας ‒ Βελιγραδίου. Δεν υπήρξαν νέες δηλώσεις των πολιτικών της Γιουγκοσλαβίας<br />
για τη «μακεδονική» μειονότητα, αλλά με ιδιαίτερη οξύτητα ο τύπος<br />
της Βόρειας Ελλάδας και των Σκοπίων είχε υποκαταστήσει τον ρόλο των<br />
πολιτικών, πράγμα που είχε αντίκτυπο στην ψυχολογία των πολιτών της Ελλάδας<br />
και της Γιουγκοσλαβίας. Για την αναθέρμανση των σχέσεων με πρωτοβουλία<br />
του υπουργού Εξωτερικών, Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα, ο υπουργός των<br />
Εξωτερικών της Γιουγκοσλαβίας, Κότσα Πόποβιτς, δέχτηκε την υπογραφή μιας<br />
κοινής δήλωσης (Δεκέμβριος 1962) που έμεινε γνωστή ως «συμφωνία κυρίων<br />
Αβέρωφ ‒ Πόποβιτς». Η συμφωνία προέβλεπε την αποφυγή κάθε δραστηριότητας<br />
και εκδήλωσης που θα μπορούσε να διαταράξει τις διμερείς σχέσεις. Είναι<br />
επομένως σαφές ότι η ομόσπονδη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση επιδείκνυε ανεκτικότητα<br />
έναντι της τοπικής κυβέρνησης των Σκοπίων στην ανακίνηση του<br />
Μακεδονικού, όταν το απαιτούσαν οι ανάγκες της διατήρησης της ενδογιουγκοσλαβικής<br />
ισορροπίας. Σε καμία όμως περίπτωση το Βελιγράδι δεν επέτρεπε<br />
την εκτράχυνση των ελληνογιουγκοσλαβικών σχέσεων λόγω της υποτιθέμενης<br />
«μακεδονικής» μειονότητας στην Ελλάδα.<br />
Η κρίση ξεπεράστηκε και η διμερής συνεργασία συνεχίστηκε. Το 1964, λόγω<br />
της όξυνσης του Κυπριακού, η κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου υποχρεώθηκε<br />
να προβεί σε παραχωρήσεις προς τη Γιουγκοσλαβία, ώστε να έχει<br />
εξασφαλισμένη τη γιουγκοσλαβική συμπαράσταση. Αποφασίστηκε η συμφωνία<br />
για τη μεθοριακή επικοινωνία να τεθεί πάλι σε ισχύ με εξαίρεση τον όρο για τη<br />
έγγειο ιδιοκτησία. Δόθηκε η δυνατότητα στα φορτηγά της Γιουγκοσλαβίας να<br />
διακινούν τα εμπορεύματα από τη Γευγελή μέχρι τη γιουγκοσλαβική ζώνη εντός<br />
του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.<br />
Η Γιουγκοσλαβία στήριζε τις ελληνικές θέσεις στο Κυπριακό (ανεξαρτησία,<br />
εδαφική ακεραιότητα, δικαίωμα των Κυπρίων να αποφασίσουν για το μέλλον<br />
τους). Αλλά το αντίτιμο που έπρεπε να καταβάλει η Ελλάδα ήταν να τηρεί γενικά<br />
μια ανεκτική στάση απέναντι σε κάθε είδους δραστηριότητα των Σλαβομακεδόνων<br />
που μετέβαιναν στην ελληνική Μακεδονία με βάση τη συμφωνία για<br />
τη μεθοριακή επικοινωνία. Ο ταραχώδης εσωτερικός πολιτικός βίος το 1964-<br />
1966 και το Κυπριακό αποσπούσαν την προσοχή της Αθήνας από το Μακεδονικό.<br />
Μια από τις πρώτες ενέργειες του δικτατορικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου<br />
1967 ήταν η καταγγελία της συμφωνίας για τη μεθοριακή επικοινωνία τον<br />
Μάιο του 1967 με την αιτιολογία της συστηματικής προπαγάνδας των Σλαβομακεδόνων<br />
προσφύγων.<br />
Μετά την ανατροπή του Ράνκοβιτς (1966) οι ομόσπονδες γιουγκοσλαβικές<br />
δημοκρατίες απέκτησαν έναν σημαντικό βαθμό αυτονομίας σε σχέση με την
Change language