Eyvindur 2013

38 EYVINDUR • DESEMBER 2013
Sigríður ólst upp við sveitastörf þeirrar tíðar á mannmörgu
heimili, sem í senn var griðastaður, vinnustaður og skóli. Þar var
kembt og spunnið, prjónað og ofið eins og þá tíðkaðist, en ærinn
starfi hefur það verið að fæða og klæða barnahópinn. Sumir
sveitungar litu það hornauga, þegar faðir hennar festi kaup á
litlu orgeli. Þeim fannst hann geta borgað hærra útsvar fyrst
hann, fátækur barnamaðurinn gat leyft sér þetta, en fjölskyldan
var tónelsk. Sigríður var á öðru ári er hún gat sungið smálög
sem hún lærði af heimilisfólkinu og fljótlega fór hún að glíma við
orgelspil, en eldri systurnar og móðir hennar leiðbeindu með
nótnalestur. Ungur nemur - gamall temur. Þetta var upphafið að
langri göngu til dýrðar tónlistargyðjunni. Hennar líf snerist um
tónlist í einhverri mynd.
Á unglingsárum lærði Sigríður á orgel og píanó og kynntist
þá kórstarfsemi á Akureyri – gekk til liðs við Kantötukór Akureyrar
sem Björgvin Guðmundsson stjórnaði, og seinna Samkór
Abrahams en hún söng einsöng með báðum þessum kórum og
eina heila einsöngstónleika með Róbert Abraham Ottóssyni.
Árið 1941 giftist hún Helga Schiöth og bjuggu þau fyrstu
árin á Akureyri, en fluttu 1948 í Hólshús, þar sem þau bjuggu
næstum þrjá áratugi. 1949 tók Sigríður við kirkjuorganistastarfi á
Grund, Saurbæ og Möðruvöllum auk söngkennslu í skólum. Hún
æfði karlakóra og starfaði með leikfélögum ýmist á sviði eða sem
leiðbeinandi. Oft var hún beðin um að skemmta – ýmist með
smá leikþáttum eða söng. Nokkra vetur dvaldi hún í Reykjavík
við kennslu og stjórnaði Þingeyingakór. Til Húsavíkur fluttu þau
hjón á efri árum og gerðist hún organisti við Húsavíkurkirkju
og kenndi við Tónlistarskólann þar. Sigríður og Helgi fluttu til
Akureyrar 1983 og tók hún þá aftur við organistastarfi í Grundarkirkju
og gegndi því í 10 ár. Hún stofnaði Kór aldraðra á Akureyri
1986 og stjórnaði honum til 1999.
Sigríður samdi þó nokkur lög og texta við sum þeirra. Hún
skrifaði margar greinar um menn og málefni líðandi stundar, en
einnig margt frá liðinni tíð og birtust þær greinar bæði í blöðum
og tímaritum, en hún var stálminnug allt til hinstu stundar.
Þjóðlegur fróðleikur var henni hugleikinn og hafði hún afar gott
vald á íslensku máli. Laxdæla lá gjarnan á borðinu og bókin sem
hún safnaði í vel kveðnum vísum.
Allt fram á síðustu vikur ævinnar reyndi Sigríður eftir mætti
að halda uppi sönglífi – seinast á Dvalarheimilinu Hlíð þar sem
henni tókst að ná saman bæði starfsfólki og heimilisfólki til
söngs. Hún lést 18. apríl 2008.
Systursonur Sigríðar, Valgarður Egilsson skrifaði minningargrein
um hana sem birtist í Morgunblaðinu á útfarardegi hennar
28. apríl 2008. Hér er hún örlítið stytt.
Valgerður Schiöth
Minningargrein
Þá er drottning ættar okkar fallin, Sigríður Schiöth; söngröddin
hljómmikla þögnuð. Þar með er allur horfinn systkinahópurinn
stóri frá Lómatjörn. Sigríður móðursystir mín var komin á 95ta
aldursár er hún lést. Sigríði Schiöth þekktu margir svo víða sem
hún lagði lið í samfélagi okkar. Mikið varð framlag hennar til
tónlistarinnar á Norðurlandi og þar naut Sigríður þeirrar Guðsgjafar
sem söngrödd hennar var og frábært músíknæmi. Fyrir
utan einsöngshlutverkin mörg lét hún sig ekki muna um að
stjórna kórum, hún var organisti í mörgum kirkjum, hún lék á
sviði, leikstýrði oft sjálf og flest var henni vel gefið. Sagnalestur
Sigríðar í Ríkisútvarpi muna margir. Hún var hafsjór af fróðleik
enda minni hennar öruggt. Mun enginn hafa þekkt betur mannlíf
í Grýtubakkahreppi fyrri tíðar en hún og fræðastörf hennar
voru orðin drjúg. Þeir sem þekktu Sigríði muna hana lengst fyrir
söngröddina og hins vegar fyrir fádæma ósérplægni hennar að
öllum verkefnum. Fyrir framlag sitt var Sigríður sæmd fálkaorðunni.
Víða hefur verið sagt frá heimilisbrag á Lómatjörn frá þessum
tíma. Barnahópurinn þróttmikill, músíkalskur, allir í fjórrödduðum
heimiliskórnum og orgel var keypt á heimilið. Skólahald
í stofunni. Sigríður lærði orgelleik heima og síðar á Akureyri
kynntist frekar kórstarfi, og rödd ungu stúlkunnar frá Lómatjörn
vekur athygli. Þar er það Róbert Abraham Ottósson sem
styður hana. Á Akureyri kynnist hún Helga Schiöth, þau ganga
í hjónaband, búa um skeið á Akureyri, kaupa sér síðar jörð fram
í Eyjafirði, Hólshús, reka þar búskap um allmörg ár. Sigríður tók
fljótt að sér starf organista í flestum nálægum sóknum. Næstu
áratugi eru þetta aðalstörf hennar meðfram að reka heimili og
umfangsmikinn búskap. Hér kom best fram ósérplægni Sigríðar
sem að ofan var lýst. Þau bregða búi, Sigríður gerist organisti við
Húsavíkurkirkju; þaðan flytja þau loks til Akureyrar.
Ég á sérstakar minningar úr æsku minni frá því er Sigga
frænka kom í heimsókn í Hléskóga, þessi geislandi kona, og þær
systur tóku lagið, eða þegar hún söng með í kirkjukór Laufáss eða
Grenivíkur og fyllti kirkjuna sinni þéttu rödd. En sú rödd er nú
hljóðnuð.
Hér fylgir kveðja systkina minna.
Valgarður Egilsson
Störf Sigríðar Schiöth að
menningar- og félagsmálum
Kórstjórn og organistastörf
Æfði kvartett Jarlsstaðabræðra í Höfðahverfi 1935
Æfði Karlakór Magna Grenivík 1935-1936
Æfði karlakór í Hrafnagilshreppi 1959-1961
Æfði karlakór í Saurbæjarhreppi 1962-1963
Kórstjóri og organisti við eftirfarandi kirkjur:
Grundarkirkja 1949-1976
- - - - - - - - - 1983-1993
Saurbæjar- og Möðruvallakirkja 1950-1976
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1983-1984
Saurbæjarkirkja, Möðruvallakirkja
og Hólakirkja (lausráðin) 1984-1989
Húsavíkurkirkja 1976-1983
Kórstjórn í Húnavatnssýslum í sambandi
við þjóðhátíð – kenndi þjóðdansa 1974
Þingeyingakór í Reykjavík 1968-1970
Laufáskirkja og Svalbarðskirkja (lausr.) 1983-1986
Akureyrarkirkja afleysingar 1983-1987
Kór eldri borgara á Akureyri 1986-1999
Ömmukór – konur úr kór eldri borgara á Ak. 1993-2001
A.m.k. 15 aðrar kirkjur eru nefndar þar sem Sigríður lék við
stöku athafnir allt frá Raufarhöfn vestur um til Skálholts. Allir
þessir kórar komu fram við ótal tækifæri s.s. á söngmótum
Kirkjukórasambands Eyjafjarðarprófastsdæmis, á dvalarheimilum
aldraðra og ýmsum tónleikum innansveitar og utan.