Eyvindur 2013

EYVINDUR • DESEMBER 2013 51
stóð af einni Farmal A dráttarvél 20 ára gamalli, greiðusláttuvél,
múgavél og svo var gamli Ford notaður til heyflutninga. Gat heyskapur
verið ansi baslsamur fyrstu árin og ævintýralegur bragur
yfir honum, en yfirleitt björguðust málin með hjálp góðra granna.
Ytri-Tjarnabóndinn reyndist bróður sínum vel og lánaði oft vélar
sem og Ytra-Laugalandsfeðgar, þeir Tryggvi, Addi og Hjörleifur,
sem hlupu stundum undir bagga með að bjarga heyjum ef illa
horfði. Árið 1971 var keyptur nýr traktor á bæinn af gerðinni Zetor,
með ámoksturstækjum og stuttu seinna s.k. sláttuþyrla aftan
í hann og markaði það byltingu í vinnuháttum á bænum.
Og Freyvangur.
Og svo Tjarnaland aftur
Á Tjarnalandi bjuggu þau með aðstoð barnanna í níu ár eða til
vorsins 1974 að Kristján sonur þeirra og Brynja kona hans, tóku
við búinu og Guðmunda og Theodór fóru aftur í Freyvang til húsvörslu.
Þar sem Tjarnaland var mjög lítil jörð og gaf lítil færi á
stækkun túna fluttu þau Kristján og Brynja sig fljótlega á stærri
jörð og Guðmunda og Theodór sneru til baka í Tjarnaland í júní
1979. Að þessu sinni var ekki búskapnum til að dreifa enda þau
orðin nokkuð fullorðin, Guðmunda 61 árs og Theodór 71 árs.
Eftir þetta vann Guðmunda á sláturhúsinu nokkur haust og
í kartöfluverksmiðju á Svalbarðseyri um tíma og fannst henni
það skemmtileg tilbreyting að komast út á meðal fólks og þéna
peninga.
Í gegnum tíðina hljóp hún oft undir bagga með hinum og þessum.
Meðal annars fóstraði hún ung börn fyrir tvær ungar konur
um hríð og barnabörnin voru oft í vist til lengri og skemmri tíma.
Börnin voru líka mörg og sóttu mikið heim til pabba og mömmu.
Theodór átti frænda, Kristján Jónsson í Hól en þeir voru
bræðrasynir. Kristján var nokkuð sérstakur maður og bjó hann í
einu allrasíðasta torfhúsi sveitarinnar ásamt Sigríði systur sinni.
Þegar kom að því að Sigríður fór á Kristneshæli, eins og það var
nefnt þá, og karl varð einn eftir heima þá tók Guðmunda að sér
að þvo þvott og bæta og staga föt af honum. Þá þreif hún hjá
Kristjáni og hjúkraði honum þegar hann var orðinn hálf örvasa
og ósjálfbjarga undir það síðasta.
Alla tíð var mikill gestagangur hjá þeim Guðmundu og Theodóri
og enginn fór án þess að þiggja veglegar veitingar. Óhætt er
að segja að allir sem kynntust Guðmundu hafi virt hana og þótt
vænt um hana.
Samkvæmislífið
Ekki verður sagt að þau hjónin hafi talist til meiriháttar félagsmálatrölla
á sínum tíma. Theodór var þó frá unga aldri félagi í
ungmennafélginu Ársól, sem síðar varð Ársól-Árroðinn, og var
hann gerður að heiðursfélaga þar áður en yfir lauk. Þá söng hann
um 50 ára skeið í kirkjukór Munkaþverársóknar sem og ýmsum
öðrum kórum, s.s. Samkórnum Þristi, en hann söng bassa með
ágætum. Nokkuð tók hann þátt í leiklist innan hreppsins á sínum
yngri árum og þótti sýna góða takta á sviði. Eru til myndir af
honum í hinum ýmsu hlutverkum á sviði í gömlu samkomuhúsum
sveitarinnar á Munkaþverá og Þverá, en í hinu nýjasta,
Freyvangi, hafði hann öðru hlutverki að gegna og mun ekki hafa
fengið leikhlutverk þar.
Á efri árum var hann einna virkastur í hinum frækna félagsskap
„Spekingarnir spjalla“ eða „Bræðurnir bulla“ eins og einhver
vildi meina að væri meira réttnefni en sá félagsskapur samanstóð
af þeim bræðrum sem voru viðlátnir í það og það skiptið.
Oftast voru það Theodór, Baldur, Bjartmar og Friðrik, ýmist allir
eða í minni hópum en af þessum félagsskap hafði Theodór ómælt
gaman og naut sín þegar þeir hittust.
Theodór og Guðmunda árið 1990. Myndin er tekin á kontórnum hans
Theodórs á Tjarnalandi og með þeim á myndinni eru tvær af
barnabörnumum, þær Elín Auður Ólafsdóttir og Steinunn Lilja
Heiðarsdóttir.
Guðmunda var lengi í saumaklúbbi með nágrannakonum
sínum í sveitinni og eins var hún í slysavarnadeildinni Keðjunni
sem starfaði um árabil í Öngulsstaðahreppi. Uppeldi hins stóra
barnahóps gaf ekki margar tómstundir til mikils félagslífs lengi
vel, en hún hafði afskaplega gaman af að blanda geði við fólk. Hún
mun hafa haft mjög gaman af að dansa en þar sem eiginmaðurinn
var eitthvað síður fyrir dansmenntir þá fékk hún fá tækifæri
til að njóta sín á því sviði. Þegar árin fóru að færast yfir sótti hún
föndur með eldri borgurum um tíma og lagði fyrir sig útsaum
og prjónaskap sem áður hafði ekki gefist mikið tóm til að sinna.
Líður að leiðarlokum
Theodór var nokkuð heilsuhraustur fram undir áttrætt, en
síðsumars 1987 fékk hann áfall. Líklega af blóðtappa í höfði og
versnuðu lífsgæðin mikið úr því. Sjónin truflaðist svo hann gat
ekki lesið sér til gagns og Landroverinn A-210 varð hann að hætta
að keyra. Varði hann síðustu sex æviárunum að mestu heima og
innandyra á Tjarnalandi þar sem Guðmunda, annaðist hann þar
til hann veiktist hastarlega í apríllok 1994. Var hann lagður inn
á Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri þar sem hann lést, eftir rúmlega
viku legu, þann 1. maí, af völdum krabbameins í lungum. Var
hann jarðsettur frá Munkaþverárkirkju 7. maí.
Guðmunda fékk krabbamein í brjóst haustið 1977. Brjóstið var
numið brott og tókst að komast fyrir krabbameinið með þeim
hætti. Um fimmtugt greindist hún með sykursýki tvö og þurfti að
gæta sín alla tíð síðan og taka viðeigandi lyf. Bakið angraði hana
lengi og féllu saman í því hryggjarliðir um 1990. Er Theodór dó
má segja að hún hafi verið þrotin af kröftum enda farin að þjást af
blæðingum inná heila og missti hún málið sem afleiðingu af því.
Gat hún ekki verið heima eftir lát eiginmannsins nema skamma
hríð, nokkuð sem henni þótti mjög miður. Eftir skammtímadvöl
á Brúnum hjá syni og tengdadóttur, vistaðist hún um tíma á
Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri uns hún fékk inni á Kristnesspítala.
Þar var hún uns hún féll og lærbrotnaði seint í júlí 1996 og
virtist þá lífsviljinn búinn og lést hún þann 4. ágúst. Útför hennar
var gerð 10. ágúst.
Lýkur hér að segja frá þeim sæmdarhjónum að sinni.