Eyvindur 2013

48 EYVINDUR • DESEMBER 2013
Svava Theodórsdóttir – Kristján Theodórsson
Af Theodóri og Guðmundu á Tjarnalandi
Lífshlaup þeirra rifjað upp í stórum dráttum
Trúlofunarmynd af Theodór og Guðmundu tekin 24. nóvember 1946.
Hann
Theodór Kristjánsson (h-inu var sleppt í fyrstu skráningu prests í
kirkjubækur og nafnið skrifað „Teodór“), fæddist að Ytri-Tjörnum
á Staðabyggð í Öngulsstaðahreppi í Eyjafirði þann 12. mars 1908.
Hann var fimmti í röð 12 barna þeirra Kristjáns Benjamínssonar
og Fanneyjar Friðriksdóttur sem þá bjuggu á Ytri-Tjörnum. Áttu
þau sex drengi og sex stúlkur. Theodór ólst upp í foreldrahúsum
ásamt systkinum sínum og bjó þar fram á fullorðinsár.
Líklegt er að foreldrar hans hafi skírt hann í höfuð séra Theodórs
Jónssonar á Bægisá sem þar þjónaði, líklega frá 1904-49, en
hann og frú Jóhanna Valgerður Gunnarsdóttir, kona hans, voru
í vinahópi þeirra.
Þegar Theodór var lítið barn, rétt um ársgamall, var hann að
skottast í kringum móður sína þar sem hún var með sjóðheitt
vatn í þvottabala og stakk hann handleggjunum ofan í balann
þegar að hún uggði ekki að sér. Brenndist hann mjög illa og sáust
brunaörin á framhandleggjum hans alla tíð. Árið 1919, þegar
hann var 11 ára gamall, veiktist hann síðan heiftarlega af inflúensupest
sem jafnvel var talin angi af spönsku veikinni sem grasseraði
á suðvesturhorni landsins á árunum 1918-19. Honum var
vart hugað líf um tíma en hjarnaði við og náði sér vel af þessum
veikindum.
Hann starfaði að búi foreldra sinna fram yfir tvítugt við þau
störf sem þar féllu til. Veturinn 1930-31 hleypti hann þó heimdraganum,
22 ára gamall, og gerðist vetrarmaður á Eyri í Flókadal
í Borgarfirði vestur, en hvarf síðan aftur til átthaganna með
vorinu. Mikil uppbygging var á Ytri-Tjörnum á árunum frá 1927-
1934, er byggt var íbúðarhús, fjós og hlaða af miklum myndarskap,
allt úr steinsteypu og tók Theodór virkan þátt í þeirri uppbyggingu
ásamt systkinum sínum, enda handlaginn mjög og
útsjónarsamur.
Hann lærði að synda einhverntíman á þessum tímabili. Dreif
hann sig til Reykjavíkur á sundnámskeið með kennslu fyrir augum
og mun hann eitthvað hafa fengist við að kenna sund eftir að
sundlaug var gerð á Laugalandi 1932.
hann setið námskeið bifreiðastjóra, og á fyrstu stríðsárunum,
trúlega árin 1940–41 keyrði hann Ford vörubíl sem hann gerði út
frá Vörubílastöðinni Þrótti í Reykjavík. Ekki ílentist hann heldur
í þetta skiptið og sneri hann heim á æskuslóðirnar og stundaði
þar þann vörubílaakstur sem til féll.
Árið 1942 urðu þau þáttaskil hjá honum að það kom skurðgrafa
í sveitina og réðst hann til starfa með hana sem gröfustjóri
og sá hann einnig um viðhald og viðgerðir tækisins. Þessi vinna
hófst með framræslu Staðarbyggðarmýranna og síðar annars
mýrlendis í sveitinni sem var framræst til túnræktar. Á tímabili,
á árunum kringum 1947, ferðaðist hann um landið á vegum
Vélasjóðs, sem rak skurðgröfurnar, og vann við viðgerðir og viðhald
þeirra. Gröfuvinnan var auðvitað fyrst og fremst sumar- og
haustvinna sem hann stundaði eitthvað fram yfir 1970. Er hann
hætti þeirri vinnu keypti hann Priestmann gröfuna sem hann
var með síðast og notaði hana heima við ef á þurfti að halda.
Á vetrum tók hann að sér akstur skólabarna í barnaskóla sveitarinnar
að Syðra-Laugalandi sem tók til starfa á þessum árum.
Sinnti hann þeim akstri framanaf á Dodge Weapon trukkum
sem hann keypti frá hernum. Það voru tveir bílar, hvor eftir
annan, sem báðir voru kallaðir Rauðhetta og báru þær númerið
A-210. Einnig átti hann bílinn Fjalla–Bensa, sem líka var kallaður
Silfurtunglið, sá bíll var fyrst með númerið A-333 og síðar
A-2110. Síðasti skólabíllinn sem hann keyrði og sem jafnframt
var heimilisbíll var Land Rover jeppi árgerð 1967. Sá var keyptur
nýr og bar hann einnig einkennisnúmerið A-210 og fékk hann
nafnið Móri. Skólaakstur stundaði hann með 2-3 ára hléi til 1980.
Hún
Guðmunda Finnbogadóttir fæddist í Krossadal lægri við Tálknafjörð
þann 19. júní 1918 (skv. kirkjubókum 20. júní ) og var hún
dóttir hjónanna Vigdísar Helgu Guðmundsdóttur og Finnboga
Helga Guðmundssonar sem þá bjuggu í Krossadal. Mun hún hafa
verið skírð eftir móðurafa sínum Guðmundi Magnússyni sem
Hann sýslaði ýmislegt
Fljótlega mun hann hafa farið að fást við bílaútgerð, enda hafði
Húsvarðarhjónin með yngstu dæturnar sitjandi á tröppunum við
aðalinnganginn í Freyvangi, árið er trúlega 1964.