M-r Nazmi MALIQI TOLERANCA POLITIKE NË FUNKSION TË PAQES

Nazmi Maliqi
para njerëzve të cilët mendojnë se i dinë ligjet ideale të botës, që një
vend të jetë shembull për tu bërë të mundshme njerëzve të jetojnë
bashkërisht, pa ideologji politike, si dhe pa religjion të njejtë.
Arkitekti i Perëndimit përpiqet të ndërtojë diçka që do të zgjasë
në amshim, si Partenon ose piramidë, ndërsa arkitektura tradicionale
japoneze është nga druri. Pret që të shembet e pastaj ta ngrejë përsëri.
Arkitekti nuk bënë luftë kundër kohës, ai bashkëpunon me kohën, e
pranon atë. Në mundjen japoneze përpiqesh të mposhtish kundërshtarin
tënd, duke i bërë atij lëshime e jo me agresivitet. Ashtu mund ta
mundësh…” 25
Ekstremizmi është të prekurit (pikë me e ulët) e turpit. Çdo
shpikje dhe çdo ide mund të konsiderohen si sprovë e rregullimit të
instaluar por edhe provokim. Mostoleranca është reagim reflektues i
diturisë. Kështu arsimi dhe edukimi janë shumë me rëndësi në raport
me zgjedhjen e grupeve të padëshirueshme si objekt të tolerancës, dhe jo
në raport me jotolerancën.
Mahatma Gandi, Indi, filozof dhe luftëtar për liri, për tolerancën
ndër të tjera ka thënë: “Nuk më pëlqen fjala “tolerancë”. Nuk më ka
pëlqyer kjo fjalë, por nuk mundja të shpik një më të mirë. Toleranca
nënkupton supozimin e parsyeshëm të inferioritetit të feve të tjera në
raport me tonën, njëtë të respektojmë të gjitha fetë e të tjerëve, ashtu siç
e respektojmë tonën, ndërsa kështu pranojmë se jona nuk është e
përkryer. Këtë mirënjohje me kënaqësi do ta jepte një hulumtues i së
Vërtetës, i cili e ndjek ligjin e dashurisë.
Sipas medimit të Mahatma Gandi: Nëse e arrijmë vizionin e
tërësishëm të së Vërtetës nuk do të mbetemi vetëm hulumtues, por do të
afrohemi më afër Zotit. Pasi jemi hulumtues, ne e vazhdojmë
hulumtimin tonë dhe jemi të vetëdijshëm për jopërkryeshmërinë tonë.
Pra nëse ne jemi të papërkryeshëm, feja ashtu si e konceptojmë ne,
duhet gjithashtu te jetë e papërkryer. Nuk e kemi kuptuar fenë në
parkryeshmërinë e vet, ashtu sikur të mos e kemi kuptuar Zotin. Feja
nga konceptimi ynë, pra e papërkryer, gjithnjë i është nënshtruar
procesit të evolucionit dhe komentimit të sërishëm. Përparimi kah e
vërteta, kah Zoti është i mundshëm vetëm me një evolucion të tillë. Dhe
nëse të gjitha fetë të ekspozuara në vija të shkurtëra nga njeriu janë të
papërkryera, çështja e krahasimeve së cila është me e mirë nuk duhet të
25
Ibidem
38