M-r Nazmi MALIQI TOLERANCA POLITIKE NË FUNKSION TË PAQES

Toleranca politike në funksion të paqës
përshtatshëmrisë së dukshme të së drejtës së brendëshme me
rregullativën ndërkombëtare dhe shkallën e arritur të zgjidhjes së
materjes në bashkësinë ndërkombëtare. Dispozitat ligjore ekzistuese, në
esencë, përputhen me nivelin e arritur të tratimit të problematikës në
aktet e përmendura të OKB, OSBE-së, dhe të Këshillit të Evropës. Por
ende konsiderohet se ndjeshmëria e zgjidhjes të disa problemeve në
ambientin konkret të Republikës së Maqedonisë dhe më gjerë, në
veçoritë e Evropës Juglindore ose në veçoritë e fqinjëve në Ballkan,
kërkon vemendje të posaçme dhe trajtim më specifik, për çka duhet të
kihet kujdes në ndërtimin e mëtejshëm të sistemit juridik, si dhe lirimin
e llojit të vet nga barra e apstraktes dhe joreales të disa zgjidhjeve që na
çojnë në përparimin e mardhënjeve ndëretnike.
Pasi, akund në Kushtetutën e Republikës së Maqedonisë (1991)
nuk përmendet nevoja e sjelljes së ligjit të veçantë që do të merrej me
problematikën e mardhënjeve ndëretnike dhe pozitën e nacionaliteteve
në sistemin e tërësishëm shoqëror e politik, mund të konkludojmë se
kjo problematikë duhet të përfshihet në çdo ligj të veçantë, i cili në
njëfarë mënyre ballafaqohet me probleme dhe çështje që lidhen me
përkufizimin e statusit dhe të drejtave të qytetarëve në mënyrë të
barabart. Por, mungesa e normave kushtetuese të cilat në mënyrë më të
drejtpërdrejtë do të udhëzonin në mënyrën e trajtimit të kësaj materje, lë
hapsirë për voluntarizmin dhe hamendje të llojit të vet në trajtimin e saj,
veçanërisht kur bëhet fjalë për vëllimin dhe mënyrën e përfshirjes së
materjes në ligje të caktuara ( pra, edhepse është nxjerrë ligji i
vetadministrimit lokal, me të cilin do të duhej të konkretizohet neni 7 i
Kushtetutës, megjithatë në këtë problematikë kanë mbetur shumë
çështje të hapta, ende nuk është nxjerrë ligji për përdorimin e gjuhëve,
me vendimin e Gjyqit kushtetues është ndërprerë Ligji për përdorimin e
flamujve të nacionaliteteve, nuk ka ligj për simbole kombëtare të
nacionaliteteve (ky Ligj u anolua nga Gjyqi Kushtetuesd) 113 në pajtim
me garancionet e nenit 8, alineja 2 e Kushtetutës, nuk janë precizuar
përcaktimet ligjore me të cilat do të gjallërohej neni 44 i Kushtetutës,
nuk ekzistojnë dispozita ligjore me të cilat do të mbrohej identiteti etnik,
kulturor dhe gjuhësor i nacionaliteteve, i garantuar në nenin 48 të
113 Gazeta zyrtare e RM, nr. 32, Shkup 1997. (Ligji për përdorimin e flamujve
të nacionaliteteve të Maqedonisë që të shprehin idenditetin e tyre) Ligj i cili
në fillim të vitit 1999 u anolua nga Gjyqi Kushtetues.
97