05.01.2015 Views

Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiębiorców - Polska Agencja ...

Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiębiorców - Polska Agencja ...

Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiębiorców - Polska Agencja ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

12<br />

Informacje ogólne<br />

Droga do niezależności<br />

Ziemie <strong>Uzbekistan</strong>u były zasiedlone od czasów najdawniejszych. W starożytności<br />

i wczesnym średniowieczu należały do Baktrii, Sogdiany, Persji – państwa Kuszanów 2 ,<br />

rozbitego przez Heftalitów (Hunowie). Na jego gruzach powstały drobne organizmy<br />

państwowe, m.in. Buchara, Fergana, nad którymi w VI w. rozciągnął władzę kaganat<br />

turecki. Na początku VIII wieku ziemie te opanowali Arabowie, rozpoczynając<br />

stopniową islamizację całej Azji Środkowej. Część ziem <strong>Uzbekistan</strong>u w IX-X wieku<br />

wchodziła w skład państwa Samanidów, resztę zajmowali Karachanidzi. W XII-<br />

XIII wieku powstało w <strong>Uzbekistan</strong>ie państwo szachów chorezmijskich, rozbite w latach<br />

1219-1221 przez Czyngis-chana. <strong>Uzbekistan</strong> wszedł w skład ułusu syna Czyngis-chana,<br />

Czagataja. W XIV-XV wieku ziemiami <strong>Uzbekistan</strong>u władała dynastia Timurydów,<br />

potomków Timura, którą na XVI wieku obaliły tureckie plemiona Uzbeków (dynastia<br />

Szejbanidów), zakładając dwa zwalczające się wzajemnie chanaty: bucharski<br />

i chiwański. W XVIII wieku Bucharę na krótko podbił Iran, po czym do władzy doszła<br />

tam dynastia Mangyt. W XVII-XVIII wieku nastąpił upadek Buchary ze względu na<br />

spadek znaczenia dróg karawanowych oraz napady Turkmenów i Kazachów. Na<br />

przełomie XVIII i XIX wieku z chanatu bucharskiego wyodrębnił się chanat kokandzki.<br />

W połowie XIX wieku do podboju Azji Środkowej przystąpiła Rosja. W 1868 roku emir<br />

Buchary przyjął protektorat cara i odstąpił Rosji najbardziej urodzajne obszary chanatu.<br />

Następnie protektoratem rosyjskim objęto chanat chiwański, wcielono też do Rosji<br />

chanat kokandzki, rozpoczynając tym samym intensywną kolonizację. W okresie tym<br />

nastąpił masowy napływ rosyjskich chłopów, którego konsekwencją było odbieranie<br />

ziemi uprawnej miejscowej ludności. Władze rosyjskie utworzyły gubernatorstwo<br />

turkiestańskie ze stolicą w Taszkencie 3 . Po kilkuletniej wojnie domowej w latach 1920-<br />

1924, <strong>Uzbekistan</strong> został wcielony jako kolejna republika do Związku Radzieckiego.<br />

Po nieudanym puczu komunistycznych polityków w Moskwie, <strong>Uzbekistan</strong> 31 sierpnia<br />

1991 roku ogłosił niepodległość 4 .<br />

2 Państwo utworzone ok. I w. n.e. w Azji Środkowej przez lud przybyły znad rzeki Oksus (obecnie<br />

Amu-daria), zwany Kuszanami. Państwo Kuszanów obejmowało Baktrię, Gandharę, Chotan, Jarkend,<br />

Kaszgar. Największy rozkwit przeżywało za panowania króla Kaniszki, który podbił północne<br />

Indie, oraz za panowania jego syna Huwiszki i wnuka Wasudewy (II-III w.). Kuszanowie przyczynili<br />

się do rozprzestrzenienia buddyzmu w środkowej Azji i Chinach oraz rozwoju sztuki (szkoły Gandhary<br />

i Mathury). Utrzymywali kontakty handlowe z Rzymem. Przyczyną osłabienia i upadku państwa<br />

Kuszanów w IV w. był wzrost potęgi Sasanidów w Iranie oraz napór Heftalitów (Hunowie).<br />

3 W tym czasie na terenie obecnego <strong>Uzbekistan</strong>u pojawia się uprawa bawełny.<br />

4 Na podstawie materiałów encyklopedycznych.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!