Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiÄbiorców - Polska Agencja ...
Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiÄbiorców - Polska Agencja ...
Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiÄbiorców - Polska Agencja ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
12<br />
Informacje ogólne<br />
Droga do niezależności<br />
Ziemie <strong>Uzbekistan</strong>u były zasiedlone od czasów najdawniejszych. W starożytności<br />
i wczesnym średniowieczu należały do Baktrii, Sogdiany, Persji – państwa Kuszanów 2 ,<br />
rozbitego przez Heftalitów (Hunowie). Na jego gruzach powstały drobne organizmy<br />
państwowe, m.in. Buchara, Fergana, nad którymi w VI w. rozciągnął władzę kaganat<br />
turecki. Na początku VIII wieku ziemie te opanowali Arabowie, rozpoczynając<br />
stopniową islamizację całej Azji Środkowej. Część ziem <strong>Uzbekistan</strong>u w IX-X wieku<br />
wchodziła w skład państwa Samanidów, resztę zajmowali Karachanidzi. W XII-<br />
XIII wieku powstało w <strong>Uzbekistan</strong>ie państwo szachów chorezmijskich, rozbite w latach<br />
1219-1221 przez Czyngis-chana. <strong>Uzbekistan</strong> wszedł w skład ułusu syna Czyngis-chana,<br />
Czagataja. W XIV-XV wieku ziemiami <strong>Uzbekistan</strong>u władała dynastia Timurydów,<br />
potomków Timura, którą na XVI wieku obaliły tureckie plemiona Uzbeków (dynastia<br />
Szejbanidów), zakładając dwa zwalczające się wzajemnie chanaty: bucharski<br />
i chiwański. W XVIII wieku Bucharę na krótko podbił Iran, po czym do władzy doszła<br />
tam dynastia Mangyt. W XVII-XVIII wieku nastąpił upadek Buchary ze względu na<br />
spadek znaczenia dróg karawanowych oraz napady Turkmenów i Kazachów. Na<br />
przełomie XVIII i XIX wieku z chanatu bucharskiego wyodrębnił się chanat kokandzki.<br />
W połowie XIX wieku do podboju Azji Środkowej przystąpiła Rosja. W 1868 roku emir<br />
Buchary przyjął protektorat cara i odstąpił Rosji najbardziej urodzajne obszary chanatu.<br />
Następnie protektoratem rosyjskim objęto chanat chiwański, wcielono też do Rosji<br />
chanat kokandzki, rozpoczynając tym samym intensywną kolonizację. W okresie tym<br />
nastąpił masowy napływ rosyjskich chłopów, którego konsekwencją było odbieranie<br />
ziemi uprawnej miejscowej ludności. Władze rosyjskie utworzyły gubernatorstwo<br />
turkiestańskie ze stolicą w Taszkencie 3 . Po kilkuletniej wojnie domowej w latach 1920-<br />
1924, <strong>Uzbekistan</strong> został wcielony jako kolejna republika do Związku Radzieckiego.<br />
Po nieudanym puczu komunistycznych polityków w Moskwie, <strong>Uzbekistan</strong> 31 sierpnia<br />
1991 roku ogłosił niepodległość 4 .<br />
2 Państwo utworzone ok. I w. n.e. w Azji Środkowej przez lud przybyły znad rzeki Oksus (obecnie<br />
Amu-daria), zwany Kuszanami. Państwo Kuszanów obejmowało Baktrię, Gandharę, Chotan, Jarkend,<br />
Kaszgar. Największy rozkwit przeżywało za panowania króla Kaniszki, który podbił północne<br />
Indie, oraz za panowania jego syna Huwiszki i wnuka Wasudewy (II-III w.). Kuszanowie przyczynili<br />
się do rozprzestrzenienia buddyzmu w środkowej Azji i Chinach oraz rozwoju sztuki (szkoły Gandhary<br />
i Mathury). Utrzymywali kontakty handlowe z Rzymem. Przyczyną osłabienia i upadku państwa<br />
Kuszanów w IV w. był wzrost potęgi Sasanidów w Iranie oraz napór Heftalitów (Hunowie).<br />
3 W tym czasie na terenie obecnego <strong>Uzbekistan</strong>u pojawia się uprawa bawełny.<br />
4 Na podstawie materiałów encyklopedycznych.