Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiÄbiorców - Polska Agencja ...
Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiÄbiorców - Polska Agencja ...
Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiÄbiorców - Polska Agencja ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
UZBEKISTAN - <strong>Przewodnik</strong> <strong>dla</strong> przedsiębiorców 29<br />
stanu. W efekcie braku postępów w dziedzinie wdrażania wolnorynkowych reform gospodarczych<br />
oraz w sferze politycznej (poszanowanie praw człowieka, wolność mediów,<br />
legalizacja partii opozycyjnych itp.), w lipcu 2004 roku Departament Stanu USA<br />
wstrzymał pomoc finansową <strong>dla</strong> <strong>Uzbekistan</strong>u. W opinii obserwatorów, szansa jaką było<br />
zbliżenie ze Stanami Zjednoczonymi została przez <strong>Uzbekistan</strong> zaprzepaszczona 23 . Skutkiem<br />
narastającego kryzysu w stosunkach <strong>Uzbekistan</strong>u z Waszyngtonem było ponowne<br />
zbliżenie tego kraju do Rosji. Nastąpiło to w szczególności po stłumieniu przez<br />
uzbeckie siły porządkowe pokojowej demonstracji w Andiżanie 13 maja 2005 roku, w<br />
wyniku czego śmierć poniosło około 700 osób. Działania uzbeckich władz, ostro<br />
skrytykowane przez Stany Zjednoczone i Unię Europejską, zostały poparte przez<br />
Rosję, która uznała je za uzasadnioną reakcję na wystąpienia islamskich fundamentalistów<br />
i terrorystów. Rosja poparła także <strong>Uzbekistan</strong> w kwestii ewakuacji amerykańskiej<br />
bazy wojskowej Karszi-Chanabad. Istotnym potwierdzeniem zbliżenia między<br />
oboma krajami stało się podpisanie przez prezydentów Władimira Putina i Islama<br />
Karimowa 14 listopada 2005 roku w Moskwie traktatu sojuszniczego, którego najważniejszym<br />
elementem są wzajemne gwarancje bezpieczeństwa. Stało się to wkrótce<br />
po nałożeniu na <strong>Uzbekistan</strong> sankcji przez Unię Europejską 24 .<br />
Szanghajska Organizacja Współpracy<br />
W 1996 roku przywódcy pięciu krajów (Rosji, Chin, Kazachstanu, Kirgistanu<br />
i Tadżykistanu) powołali do życia tzw. „szanghajską piątkę”. Głównym jej celem było<br />
rozwiązywanie sporów granicznych, jednak z czasem przeistoczyła się ona w forum<br />
współpracy regionalnej. Podczas szczytu, który odbył się w dniach 14 i 15 czerwca 2001<br />
roku w Szanghaju, prezydenci krajów przekształcili powstałą „piątkę” w Szanghajską<br />
Organizację Współpracy. Nowym członkiem Organizacji został <strong>Uzbekistan</strong>. Mimo<br />
zapowiedzi nie przyłączył się do niej Pakistan. Uczestnicy szczytu podpisali deklarację<br />
w sprawie wspólnego zwalczania islamskiego ekstremizmu, terroryzmu i lokalnych<br />
separatyzmów, a także powołania wspólnych struktur antyterrorystycznych.<br />
Wymienione kraje mają również utrzymywać stałą współpracę w kwestiach polityki<br />
zagranicznej i sferze bezpieczeństwa regionalnego, która obejmuje między innymi<br />
współpracę militarną.<br />
W czerwcu 2002 roku na szczycie w Sankt Petersburgu przyjęto statut organizacji (Kartę<br />
SOW) oraz podjęto decyzję o utworzeniu centrum antyterrorystycznego. Regionalne<br />
Struktury Antyterrorystyczne z siedzibą w Taszkencie oficjalnie powołano do życia<br />
w marcu 2003 roku. Podczas szczytu SOW w Moskwie w maju 2003 roku zdecydowano<br />
23 G. Zasada, <strong>Uzbekistan</strong>: najważniejsze źródło niestabilności w Azji Centralnej Ośrodek<br />
Studiów Wschodnich, Warszawa, październik 2004.<br />
24 M. Falkowski, Rosyjsko-uzbecki sojusz wojskowy, Komentarze Ośrodka Studiów Wschodnich,<br />
17 listopada 2005 r., www.osw.waw.pl.