Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiębiorców - Polska Agencja ...

UZBEKISTAN - Przewodnik dla przedsiębiorców 69
Tab. 11. Struktura wydatków budżetowych państwa w latach 1998-2004 (% PKB)
Wyszczególnienie 1998 1999 2000 2001 2002 2003
2004
I półrocze
Wydatki jako % PKB 34,5 32,2 29,5 29,8 25,8 24,6 26,6
Edukacja, opieka zdrowia, kultura, 12,3 11,9 10,4 10,5 9,8 9,3 10,5
nauka, opieka społeczna
System ubezpieczeń społecznych 3,3 3,0 2,3 2,3 2,0 2,1 2,1
Gospodarka 4,0 3,7 3,0 2,4 2,3 3,0 3,4
Inwestycje rządowe 7,0 6,8 6,0 6,2 4,7 3,3 3,6
System administracji rządowej 0,8 0,8 0,6 0,6 0,5 0,5 0,6
Inne 7,1 6,0 7,2 7,8 6,5 6,4 6,4
Źródło:
obliczenia własne na podstawie www.economics-trends.org, danych Ministerstwa
Makroekonomii i Statystyki Uzbekistanu, www.gov.uz/government/minmacro oraz
www.cer.uz/stat
W 2002 roku miał miejsce znaczny spadek wydatków budżetowych państwa. Zostały
one przeznaczone w pierwszej kolejności na edukację, ochronę zdrowia, kulturę i opiekę
społeczną (zmniejszenie o 0,7 % PKB w stosunku do roku poprzedniego) oraz system
ubezpieczeń społecznych (adekwatnie o 0,3 % PKB). Spadek odnotowano także w dziedzinie
inwestycji rządowych. W przypadku tych ostatnich wydatki budżetowe służyły
głównie rozwojowi infrastruktury, przede wszystkim obronnej (co związane było m.in.
ze stacjonowaniem od roku 2002 wojsk amerykańskich).
Z kolei w 2003 roku wydatki budżetu uległy obniżeniu z 25,8 % PKB do 24,6 % PKB.
Spowodowane to było w pierwszej kolejności zmniejszeniem nakładów na naukę
i opiekę społeczną oraz inwestycje rządowe.
Wymienialność waluty
Jednostką pieniężną Uzbekistanu jest sum (UZS). Banknoty o nominałach 1, 3, 5, 10, 25,
50 i 100 wprowadzono do obiegu w lipcu 1994 roku. Są one drukowane w Taszkencie
w specjalnie w tym celu wybudowanej wytwórni papierów wartościowych. Jakość papieru
i druku, a także stopień zabezpieczenia banknotów przed podrobieniem nie są zadawalające.
Banknoty szybko ulegają zniszczeniu. Banknoty i monety o wartości mniejszej niż
5 sumów są obecnie rzadko spotykane, gdyż większość cen zaokrągla się do 5 sumów.
Podobnie monety o nominale 1, 5, 10, 20 i 50 tijin (100 tijin = 1 sum), które z powodu
inflacji stały się niepotrzebne. W 1996 roku pojawiły się banknoty o nominale 200 sumów,
a w kolejnych latach także nominały 500 i 1000 sumów.
Wymienialność waluty jeszcze do niedawna podlegała znacznym, choć stopniowo
łagodzonym ograniczeniom. W lipcu 2000 roku weszło w życie rozporządzenie
umożliwiające rozwój pozagiełdowych rynków walut, mające jednocześnie na celu